Чарли Чаплин: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
к
категория, ҡалып
10 юл:
|дата смерти = 25.12.1977
|место смерти = {{МестоСмерти|Веве|Швейцарияла}}, [[Швейцария]]
|профессия = {{Актёр|АҠШ|XX быуат}}, {{Кинорежиссёр|АҠШ|XX быуат}}, {{Сценарист|АҠШ|XX быуат}}, {{Кинопродюсер|АҠШ}}, {{Кинокомпозитор|АҠШXX быуат}}
|гражданство = {{GBR}}
|годы активности = [[1914]]—[[1967]]
|направление =
|киностудия =
|награды = {{Орден Британской империи|гражданский|KBE}}<br />[[Оскар (премиякинопремия)|«Оскар»]] ([[1929 год в кино|1929]], [[1972 год в кино|1972]], [[1973 год в кино|1973]])
|imdb_id = 0000122
|сайт =
}}
 
'''Чарли Чаплин''' ''([[Инглиз теле|ингл.]] Charles Spencer «Charlie» Chaplin; [[16 апрель]], [[1889]] йыл — [[25 декабрь]] [[1977]] йыл)'' — [[АҠШ|американ]] һәм [[инглиз]] кино актеры, сценаристы, [[композитор]]ы һәм [[режиссер]]ы. Күп яҡлы киноматограф оҫтаһы, донъла киң билдәле берәҙәк Чарли образын тыуҙырыусы киноактер. Чаплин [[пантомима]] һәм [[буффонада]] актив ҡулланы. Бер иң атаҡлыдан йыһан кино күренеше төҙөүсе — берәҙәк Чарли<ref>{{cite book|last=Blanke|first=David|title=The 1910s|accessdate=June 21, 2010|edition=illustrated|series=American popular culture through history|year=2002|publisher=Greenwood Publishing Group|location=Westport, CT|isbn=0313312516|page=226}}</ref>.
 
[[1919 йыл]]да [[Мэри Пикфорд]], [[Дуглас Фэрбенкс]] һәм [[Дэвид Гриффит]] менән «[[United Artists]]» киностудия нигеҙдә.
 
== Биография ==
Чарли Чаплин 1889 йылдың 16 апрелендә мюзик-холл артистары ғаиләһендә тыуа. Уның ата-әсәһе — Чарльз Спенсер Чаплин һәм Ханна Чаплин (сәхнәлә Лили Герл) эстрада артистары була. Әсәһе [[йыр]], [[бейеү]] менән төрлө [[театр]]ҙарҙа, билдәле Джильберта һәм Салливена оперетталары композиторҙарының антрепризында (шәхси театрында) сығыш яһай. Атаһы яғымлы баритон тауышы менән [[Лондон]] мюзик-холында билдәле кеше була. Ул Нью-Йоркта сығыш яһай, [[Европа]] буйлап гостролдәрҙә йөрөй. Чарльз Спенсер Чаплиндың сәхнә карьераһы фажиғәле тамамлана: ул тауышын юғалта; ангажементтан (артистарҙы эшкә саҡырыуҙан) мәхрүм була; эсә башлай һәм 1901 йылдың [[9 май]]ындамайында 37 йәшендә Лондон госпиталендә вафат була.
 
Хана Чаплин ире үлгәс сирләй башлай. 1896 йылда аҡылын юғалта һәм психиатрик клиникаға эләгә. Ағалы-энеле Сид һәм Чарли йәтимдәр һәм ярлылар мәктәбенә бирелә. Йәшәү өсөн үҙҙәре эшләп табырға мәжбүр булалар.
34 юл:
Бер нисә йыл Чарли варьетела уйнай. 16 йәшенән театр дирижёрынан һәм таныштарынан скрипкала уйнау дәрестере ала.
1910 йылдан 1912 йылға тиклем Чарли Карно театры менен [[АҠШ]]-та гастрольдәрҙә була. 1912 йылда биш айға Англияға ҡайта, һәм [[1912]] йылдың [[2 октябрь]]2 октябрендә йәш Чарли Корно группаһы менән АҠШ-ҡа китә һәм был илдә ҡала.
Тамаша ваҡытында Чарлины кинопродюсер Мак Сенат күреп ҡала. Уға уның уйнағаны оҡшай, Уны «Кистоун Филм» (Keystone Film) киностудияһына саҡыра. [[1913]] йылдың [[23 сентябрь|23 сентябрендә]] Чарли 150$ эш хаҡы менән киностудияла эшләй башлай.
Баштараҡ Чарли тупаҫ комедияларҙа ҡатнаша. Һуңыраҡ йылылыҡ, лиризм менән тулы берәҙәк роле уның өсөн уңышлы икәнен аңлай. Чарли актёр эше менән генә ҡәнәғәтләнмәй. Үҙенә фильмдар ҡуйырға рөхсәт һорай. Актёр эше уның ижады мөмкинлектәрен сикләй, ул «Кистоун Филм» китә.
1914 йылда Чаплин үҙенең беренсе «Ямғырҙа ҡалған» фильмын төшөрә. Фильмда ул актёр, режиссёр һәм сценарист була.
49 юл:
* Чаплин һулаҡай була, хатта скрипкала ла һул ҡулында уйнай.
* Беренсе автомобиле [[:en:Locomobile]] компанияһы етештергән 4900 $ Locomobile автомобиле була.
* [[Бокс]]ты бөтә [[спорт]] төрҙәренән өҫтөн ҡуя.
* Яратҡан [[бейеү]]е — [[танго]].
* Чаплин фильдәрендә 10,5$ аҡса эшләй.
* Чаплин, [[Бөйөк депрессия]] алдынан эшһеҙлек тураһында мәғлүмәткә нигеҙләнеп, 1928 йылда бөтә акцияларын һата.
56 юл:
* Чаплин бер ваҡыт ялған исем менән, үҙенең образы, Берәҙәккә оҡшаш кешеләр конкурсында ҡатнаша. Ул был конкурста фаналға ла үтә алмай<ref>Milton, Joyce. Tramp: The Life of Charlie Chaplin. New York: HarperCollins, 1996. ISBN 0-06-017052-2 (pp. 92-93).</ref>.
* Чаплиндың яратҡан комигы Бенни Хилл була.
* 20-се йылдарҙа Чаплин персонажы [[Европала]] «Шарло» исеие менән билдәле.
* Револяцияға тиклем Рәсәйҙә Чаплин уңышҡа ирешә алмай. Уның тураһында «Проектор» журналы былай тип яҙа: " … Чаплин комик актёрҙарға бик алыҫ тора. Ул үҙен мәсхәрә итә торған клоун ғына. <…> Ул Рәсәйҙә билделе була алмай: ул тупас, бер ҡатлы, күркәм түгел. <…>Макс Линдер, Пренс, Паташон, хатта Андре Дид кеүек комиктар беҙгә яҡыныраҡта аңлайышлылыла<ref>О. Б. «Из сказок жизни. Карьера Чарли Чаплина». — «Проектор», 1916, № 10, с. 10.</ref>.
 
82 юл:
* [http://old-picture.ru/news/charli_chaplin/2012-11-09-296 Чарли Чаплин на фотографиях] {{Ref-ru}}
 
{{actor-stub}}
[[Категория:Актёрҙар]]
[[Категория:Алфавит буйынса музыканттар]]
[[Категория:Алфавит буйынса композиторҙар]]
[[Категория:BAFTA премияһы лауреаттары]]
[[Категория:«Оскар» премияһы лауреаттары]]
[[Категория:«Оскар» почётлы премияһының лауреаттары]]
[[Категория:Репрессияланғандар]]
[[Категория:Эразм премияһы лауреаттары]]
[[Категория:АктёрҙарPersonae non gratae]]