Күзбәков Фәнил Тимерйән улы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ҡалып, категория
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
өҫтәмә мәғлүмәт, аныҡлаштырыу, яңыртыу (мәғлүмәттәрҙе), категория
1 юл:
{{Яҙыусы
'''Фәнил Тимерйән улы Күзбәков''' ([[2 декабрь]] [[1952 йыл]]дың; [[Әбет]] ауылы, [[Мәләүез районы]]) — шағир, әҙәби тәнҡитсе, педагог.
|Исеме = Фәнил Тимерйән улы Күзбәков
|Төп исеме =
|Рәсеме =
|Киңлек =
|Рәсем аңлатмаһы =
|Тыуған ваҡыттағы исеме =
|Псевдонимдары =
|Тыуыу датаһы = 2.12.1952
|Тыуған урыны = [[Башҡорт АССР-ы]], {{ТУ|Мәләүез районы}}, [[Әбет]] ауылы
|Вафат булыу датаһы =
|Вафат булған урыны =
|Гражданлығы = {{флагификация|СССР}} → {{флагификация|Россия}}
|Эшмәкәрлек төрө = шағир, әҙәби тәнҡитсе, педагог
|Әүҙемлек йылдары =
|Йүнәлеше =
|Жанр =
|Әҫәрҙәренең телдәре =
|Дебют =
|Премиялары =
|Наградалары =
|Ҡултамғаһы =
|Lib =
|Викитека =
}}
'''Фәнил Тимерйән улы Күзбәков''' ([[2 декабрь]] [[1952 йыл]]) — [[башҡорт]] шағиры, әҙәби тәнҡитсе, ғалим-педагог. Профессор, тарих фәндәре кандидаты, филология фәндәре докторы. [[Башҡортостан Республикаһы]]ның һәм [[Рәсәй]]ҙең Журналистар һәм Яҙыусылар союздары ағзаһы.
 
== Биография ==
Фәнил Тимерйән улы Күзбәков 1952 йылдың 2 декабрендә [[Башҡорт АССР-ы]]ның (хәҙер [[Башҡортостан Республикаһы]]) [[Мәләүез районы]] [[Әбет]] ауылында күп балалы ғаиләлә тыуған: ул һигеҙ бала араһында алтынсыһы була. Төньяҡ флотта хеҙмәт итә, өлкән матрос. 1979 йылда Урал дәүләт университетының ([[Екатеринбург]]) журналистика факультетын тамамлай. [[Санкт-Петербург]]та аспирантура уҡый, докторантура үтә. «Тарих фәндәре кандидаты» һәм «филология фәндәре докторы» ғилми дәрәжәләренә эйә.
([[1952 йыл]]дың [[2 декабрь|2 декабрендә]]) [[Мәләүез районы]]ның [[Әбет]] ауылында һигеҙ бала араһында алтынсыһы булып донъяға килгән. Төньяҡ флотта хеҙмәт итә, өлкән матрос. Урал университетының (Екатеринбург) журналистика факультетын тамамлай. Санкт-Петербургта аспирантура, докторантура үтә. Тарих фәндәре кандидаты, филология фәндәре докторы. Президент аппаратында (баш белгес, 1994—1996), Башҡортостан мәғариф үҫтереү институтында(ректор, 2005—2009) эшләй. Әлеге мәлдә БДУ профессоры, «Ағиҙел» журналында шиғриәт бүлеген дә етәкләй. Өс йөҙ самаһы фәнни, фәнни-популяр хеҙмәттәр авторы (Газета жанрҙары. Публицистика. — Өфө, 1990, 48 бит; История культуры башкир. — Уфа, 1993,1997, 128 стр.; Башкирская журналистика как явление этнической культуры. — Уфа, 2006, 384 стр.; Рухиәт ҡотҡарыр. — Өфө, 2011, 448 бит; Современные средства массовой информации Республики Башкортостан. — Уфа,2013, 76 стр.). Башҡортостан, Рәсәй Яҙыусылар, Журналистар союздары ағзаһы. Шағир, әҙәби тәнҡитсе, педагог, Башҡортостан мәҙәниәте буйынса студенттар, мәктәп уҡыусылары өсөн әсбаптар авторы. Башҡортостан мәғарифының атҡаҙанған, Рәсәй мәғарифының маҡтаулы хеҙмәткәре, журналистика өлкәһендә Фәтҡулла Комиссаров исемендәге премия лауреаты. Ике улы, ҡыҙы, ейәне, ейәнсәре бар. «Йәшәйеш ҡанундары» (Өфө,2007) шиғри йыйынтығында шәжәрәһе баҫылған.
 
== Хеҙмәт эшмәкәрлеге ==
* 1994—1996 йылдар — [[Башҡортостан Республикаһы Президенты]] Аппаратында баш белгес.
* 2005—2009 йылдар — Башҡортостан мәғарифте үҫтереү институты ректоры.
* 2009 йылдан — [[Башҡорт дәүләт университеты]] профессоры, бер үк ваҡытта [[Ағиҙел (журнал)|«Ағиҙел» журналының]] шиғриәт бүлеген дә етәкләй.
 
Фәнил Күзбәков өс йөҙ самаһы фәнни, фәнни-популяр хеҙмәт, шулай уҡ Башҡортостан мәҙәниәте буйынса студенттар һәм мәктәп уҡыусылары өсөн әсбаптар авторы. Башҡортостан мәғарифының атҡаҙанған, Рәсәй мәғарифының маҡтаулы хеҙмәткәре, журналистика өлкәһендә Фәтҡулла Комиссаров исемендәге премия лауреаты. Ике улы, ҡыҙы, ейәне, ейәнсәре бар. «Йәшәйеш ҡанундары» (Өфө,2007) шиғри йыйынтығында шәжәрәһе баҫылған.
 
== Ғилми хеҙмәттәре ==
* Газета жанрҙары. Публицистика. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1990. — 48 бит.
* История культуры башкир. — Уфа: Китап, 1997. — 128 с.{{ref-ru}}
* Башкирская журналистика как явление этнической культуры. — Уфа: Китап, 2006. — 384 с.{{ref-ru}}
* Рухиәт ҡотҡарыр. — Өфө: Китап, 2011. — 448 бит.
* Современные средства массовой информации Республики Башкортостан. — Уфа: Китап, 2013. — 76 с.{{ref-ru}}
 
== Шиғри йыйынтыҡтары ==
* Бәйге: Шиғырҙар. — Өфө: Китап, 1993. — 34 бит;.
* Өмөт шәмдәлдәре: Шиғырҙар. — Өфө: Китап, 1996. — 144 бит;.
* Һағыш: Шиғырҙар. — Өфө: Китап, 2002;.
* Йәшәйеш ҡанундары. — Өфө: Китап, 2007. — 264 бит.
 
Башҡорт шиғриәте антологияларында (Өфө,2001, 2007, М.,2008) шиғри шәлкемдәре баҫылған. Шиғырҙары урыҫ, төрөк, татар, ҡалмыҡ, балҡар һ.б. телдәргә тәржемә ителгән. Матбуғат биттәрендә, йыйынтыҡтарҙа уның хаҡында, ижады тураһында ҡырҡтан ашыу мәҡәлә донъя күргән. Биобиблиографик характерҙағы тулыраҡ мәғлүмәтте «В упряжке наука и творчество» (Уфа: БИРО, 2009, 40 стр.), «Фәнил Күзбәков» (Мәләүез, 2012, 58 бит)исемле баҫмаларҙа табырға мөмкин.
 
== Сығанаҡтар ==
* Писатели земли башкирской. Справочник / Сост.: [[Байымов Роберт Нурмөхәмәт улы|Р. Н. Баимов]], Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина. — Уфа: Китап, 2006. — 496 с. {{ref-ru}}
 
== Һылтанмалар ==
{{БЭ2013|index.php/read/8-statya/7369-k-zb-kov-f-nil-timerj-n-uly}}
 
{{карточка юҡ|Яҙыусы|Учёный}}
[[Категория:Алфавит буйынса шәхестәр]]
[[Категория:Мәләүез районында тыуғандар]]
Юл 21 ⟶ 62:
[[Категория:Башҡорт шағирҙары]]
[[Категория:Башҡортостан ғалимдары]]
[[Категория:Филология фәндәре докторҙары]]
[[Категория:Тарих фәндәре кандидаттары]]
[[Категория:Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусылары]]
[[Категория:Урал дәүләт университетын тамамлаусылар]]
[[Категория:«Ағиҙел» журналы хеҙмәткәрҙәре]]