Ботаника: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
CompBot (фекер алышыу | өлөш) ә робот косметические изменения |
Assele (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
1 юл:
[[Рәсем:504px-Pinguiculagrandiflora1web.jpg|thumb|[[Pinguicula grandiflora]]]]'''Ботаника'''
==Тикшеренеү даирәһе==
Ботаниканың иң мөһим өлөшө — үҫемлектәр семантикаһы. [[Семантика]]
Ботаниканың эҙләнеүҙәр өлкәһе бик киң: ул үҫемлектәрҙең эске һәм тышҡы төҙөлөшө тәртибен ([[морфология]] һәм [[анатомия]]), уларҙың систематикаһын, үҫемлектәрҙә барған процесстарҙы, мәҫәлән, [[фотосинтез]], һыу әйләнешен ([[физиология]]), үҫенте барлыҡҡа килеү тәртибен, артабанғы үҫентенең үҫешен ([[эмбриология]]), геологик ваҡыт эсендә үҫешен (эволюция) һәм бер-береһе менән бәйләнештәрен ([[филогенез]]), [[Ер|Ер шары]]нда элекке һәм хәҙерге таралыу үҙенсәлектәрен ([[үҫемлектәр географияһы]]), тирә-яҡ мөхит менәт үҙ-ара мөнәсәбәтен ([[үҫемлектәр экологияһы]]), үҫемлектәр ҡатламының төҙөлөшөн ([[фитоценология]], йәки [[геоботаника]]), үҫемлектәрҙе хужалыҡта ҡулланыу мөмкинлектәрен һәм юлдарын ([[ботаник сығанаҡтарҙы өйрәнеү]], йәки иҡтисади ботаника) өйрәнә.
Бынан тыш, ботаника ағастарҙы һәм ҡыуаҡтарҙы — [[дендрология]], емештәрҙе — [[карпология]], ҡаҙаяҡтарҙы — [[птеридология]], ылымыҡтарҙы — фикология ([[альгология]]) , бәшмәктәрҙе — [[микология]], мүктәрҙе — [[лихенология]], [[бриология]], үҫемлектәрҙең һеркәләрен — [[палинология]], ҡаҙылдыҡ үҫемлектәрҙе — [[палеоботаника]] һ.б. өйрәнеүсе бүлектәрҙе үҙ эсенә ала. Микроскопик тереклекте (бактерияларҙы, актиномицеттарҙы, ҡайһы бер бәшмәрктәрҙе һәм ылымыҡтарҙы) өйрәнеүҙе айырым фәнгә — [[микробиология]]ға берләштерәләр. Вирустар, бактериялар һәм бәшмәктәр тарафынан тыуҙырылған үҫемлектәр ауырыуҙары менән [[фитопатология]] шөғөлләнә.
== Тарихы ==
Кеше үҙенең үҫемлектәр
▲Кеше үҙенең үҫемлектәр донъяһынаң арым йәшәп булыуы мөмкин түгеллеген иртә аңлаған, шуның өсөн үҫемлектәр тураһындағы практик [[белем]]дәрҙең барлыҡа килеүе, кеше [[цивилизация]]һының иң боронғо этаптарына тура килә. Беренсе булып үҫемлектәр тураһында мәғлүмәт Боронғо Көнсығыш яҙмаларында иҫкәртелә. Гректар ботаникаға нигеҙ һалып, фәнгә әйләндерәләр. К. Линней боронғо грек философ һәм тәжрибәсе [[Теофраст]]ы «ботаника атаһы» тип атай. Урта быуаттарҙа тәбиғи фәндәрҙең абруйы төшөүҙән һуң, ботаника [[XVI быуат]]тан һуң ғына интенсив үҫешә башлай. XVIII – XIX бауаттарында ботаника айырам ботаник дисциплиналарға бүленә башлай, һәм [[XX быуат]]тың беренсе яртыһында үҫемлектәр тураһында комплекс [[фән]]гә әйләнә.
▲Ботаниканың иң мөһим өлөшө — үҫемлектәр семантикаһы. Семантика уҫемлекәрҙең классификацияһын һәм филогенияһын өйрәнә, йәғни таскондар затлығын.
[[Категория:Биология| ]]
| |||