38 428
үҙгәртеү
Меркурий — версиялар араһындағы айырма
категория
ә (Ykt www Меркурий (планета) битенең исемен үҙгәртте. Яңы исеме: Меркурий) |
(категория) |
||
|
| изображение2 = Mercury-real color.jpg
| ширина2 =
| подпись2 = Меркурий тәбиғи төҫөндә («
| другие названия =
| обозначение астероида =
| площадь поверхности = 7,48{{e|7}} км²<br />0,147 ҡыш
| объём = 6,08272{{e|10}} км³<br />0,056 ер
| масса = 3,33022{{e|23}} кг<br />0,055274 ер<ref name="Язев">''С. А. Язев''. Лекции о Солнечной системе: Учебное пособие. — СПб: Лань, С. 45-56, 2011. ISBN 978-5-8114-1253-2</ref><ref name="galspace" />
| плотность = 5,427 г/см³<br />0,984 земной
| ускорение свободного падения = 3,7 м/с²<br />0,377 [[Есемдең тотҡарлыҡһыҙ төшөүе|g]]
| состав атмосферы = 42,0 % [[кислород]]<br />29,0 % [[натрий]]<br />22,0 % [[водород]]<br />6,0 % [[гелий]]<br />0,5 % [[калий]]<br />0,5 % остальные ([[вода]], [[азот]], [[ксенон]], [[криптон]], [[неон]], [[кальций]], [[магний]])<ref name="nasa" /><ref name="galspace">[http://galspace.spb.ru/mercury.html Проект «Исследование Солнечной системы», Меркурий]</ref>
}}
'''Меркурий''' —[[Ҡояш]]ҡа иң яҡын планета. Меркурий [[астероид]]тәр орбитаһынан эстә ята, шуға уны Ҡояш системаһының эске планетаһы тип атайҙар. 2006 йылда [[Плутон (планета)|
Был планета Ҡояш тирәләй яҡынса 88 көн ([[Ер (планета)|Ер]] [[тәүлек|тәүлеге]]) әйләнә.
Тышҡы күренеше менән Меркурий [[Ай (күк есеме)|Ай]]ҙы хәтерләтә, уның өҫтө лә кратерҙар менән телгәләнгән. Меркурийҙың юлдашы ([[Ай (күк есеме)|Ай]]ы) юҡ, шуға төнөн ҡараңғы. Атмосфераһы бик һирәк. Планетаның тимер төшө булғанға, [[Ер (планета)|Ер]]ҙекенән 0,1 тәшкил иткән магнит ҡыры бар.
== Планетаның хәрәкәт итеүе ==
Оҙаҡ ваҡыт Меркурий Ҡояшҡа бер яғы менән генә ҡарай, йәғни Меркурий тәүлеге бер Меркурий йылына тигеҙ тип тип иҫәпләнә ине. Аҙағыраҡ Меркурий тәүлеге 2/3 йылға тигеҙ икәне асыҡланды. Ҡояш яҡын булғанға планетаның әйленеү тиҙлеген тотҡарлай. Бер йыл (Меркурий йылы) эсендә Меркурийҙа бер ярым тәүлек үтә.
== Әҙәбиәт ==▼
* Гребеников Е. А., Рябов Ю. А. Поиски и открытия планет. — М.: Наука, 1975. — 216 с. — 65 000 экз.▼
* Ксанфомалити Л. В. Неизвестный Меркурий // В мире науки. — 2008. — № 2.▼
* Маров М. Я. Планеты Солнечной системы. — 2-е изд. — М.: Наука, 1986. — 320 с.▼
* Солнечная система / Ред.-сост. В. Г. Сурдин. — М.: Физматлит, 2008. — 400 с. — ISBN 978-5-9221-0989-5▼
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{Ҡояш системаһы}}▼
▲== Әҙәбиәт ==
[[Категория:Космос]]▼
▲* Гребеников Е. А., Рябов Ю.
▲* Солнечная система / Ред.-сост. В.
{{Astro-stub}}
▲{{Ҡояш системаһы}}
[[Категория:Алфавит буйынса планеталар һәм юлдаштар]]
| |||