Википедия

Ҡояш энергетикаһы: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
ә к
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
2 юл:
[[Файл:Insolation.png|right|thumb|267x267px|Өҫтәге диаграмма полюстарға яҡынайған һайын ҡояш энергияһының кәмеүен күрһәтә. Түбәндәге диаграммала болот һәм туҙан ҡояш нурын кире сығылдырғас һәм йотҡас ер өҫтөнө төшкән ҡояш энергияһы миҡдарын күрһәтә.]]
[[Файл:SolarGIS-Solar-map-Europe-en.png|thumb|250x250px|Кояш нурланышы картаһы: Европа]]
'''Ҡояш энергетикаһы''' — ҡояш нурында булған энергия. Был энергияны кешелек меңдәрсә йылдар элек төрлө ысулдар менән файҙаланған. Йылытыу, кулинария, киптереүҙән тыш, бөгөн ҡояш энергияһынан электр, алыҫ райондарҙа һәм космоста файҙаланыу өсөн электр энергияһы алына. Ҡояштан электр энергияһын алыу күп осраҡта осһоҙораҡ һәм, күмер йәки нефть янырыуғаяндырыуға ҡарағанда конкуренцияға һәләтлерәк булып сыға.
 
== Энергияны файҙаланыу ==
11 юл:
 
== Ҡояштан энергия ==
Ер атмосферыһы аша үткәс, ҡояш энергияһының ҙур өлөшө күҙгә күренә торған нурҙар һәм инфраҡыҙыл нурҙар формаһында була. Үҫемлектәр [[фотосинтез]] ярҙамында ҡояш энергияһын химик энергияға әйлендерәәйләндерә (шәкәр һәм крахмал алына). Кешеләр утын йәки башҡа [[Fossil fuel|ҡаҙылма яғыулыҡты ]]<nowiki/>яндырғанда ҡасандыр сарыф ителгән ҡояш энергияһын файҙалана, шулай уҡ үҫемлек, балыҡ, берәй хайуан итен ашағанда ла ҡояш энергияһын файҙалана.
 
Ҡояш нурланышы ергә 1 квадрат метрға 1366 Ватт энергия менән килеп инә. Ер түңәрәк булғанға, полюстары экваторға ҡарағанда энергияны әҙерәк ала.
 
Әлегә иң яҡшы ҡояш батареялары ҡояш энергияһының 15 %процентын электр энергияһына әйләндерә.<ref>A solar panel in the contiguous United States on average delivers 19 to 56 W/m² or 0.45 — 1.35 (kW·h/m²)/day.{{cite web |url = http://www.nrel.gov/gis/images/us_pv_annual_may2004.jpg|title = us_pv_annual_may2004.jpg|accessdate = 2006-09-04|publisher = National Renewable Energy Laboratory, US}}</ref>
 
== Технология төрҙәре ==
[[Файл:PV_Soundless_Freising.jpg|thumb|Мюнхен аэропртыаэропорты янында тыуыштантауыштан һаҡлыу барьерҙарына ҡуйылған ҡояш энергияһы панелдары.]]
Ҡояш энергиянэнергияһын файҙаланыу өсөн бик күп технологиялар үҙләштерелгән. Ҡайһы берҙәре ҡояш энергияһын турыға ҡуллана (яҡтыртыу, йылытыу һ. б.), башҡалары электр энергияһынэнергияһы етештерә.
 
=== Ҡояш энергияһы ҡоролмалары ===
30 юл:
=== Ҡояш йылытҡыстары ===
[[Файл:Jablunkov,_dům_se_solárními_panely.JPG|thumb|Өйҙө йылытыу һәм башҡа кәрәк-яраҡ өсөн ҡуйылған ҡояш панелдәре. Яблонков, [[Czech Republic|Чехия]]]]
Электр һәм газ йылытҡыстары урынына ҡояш йылыһын файҙаланырға мөмкин. Ҡояш коллектрҙарында һыу (антифриз) йылына, һәм йылылыҡ йортто йылытыу һәм, йылы һыу етештереү өсөн файҙаланыла.
 
=== Ҡояш батареялары ===
36 юл:
Ҡояш батареялары ҡояш яҡтыһын электр энергияһына әйләндерә.
 
Ҡояш батареяларының ҡулланышы күп төрлө. Электр селтәренәнселтәрендәге электр энергияһынэнергияһынан файҙаланыуфайҙаланып мөмкин булмаған осраҡтабулмағанда, алыҫ райондарҙа, [[ер ]]<nowiki/>тирәләй әйләнеп йөрөгән спутник һәм космос зондтарында, кеҫә калькуляторҙарында, ҡул сәғәттәрендә, алыҫтағы телефон станцияларында, һыу һурҙырыу станцияларында.<span class="cx-segment" data-segmentid="469"></span>
 
== Иҫкәрмәләр ==
42 юл:
 
[[Категория:Ҡояш энергияһы]]
[[Категория:Фән]]
[[Категория:Физика]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ҡояш_энергетикаһы» битенән алынған