Андорра: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә fixing dead links
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
59 юл:
|Уровень ИРЧП = бик юғары
|Авиакомпания =
|Валюта = [[Евро|Евро (€)]] ([[Дөйөм Рәсәй валюта классификаторы|EUR, код 978]])<ref>[http://www.skiing.ru/countries/Andorra/About/Currency/ Валюта Андорры] (принято в одностороннем порядке, не входит в [[Еврозона|Еврозону]])</ref>
|Домен/Домены = [[.ad]]
|ISO = AND
70 юл:
}}
 
'''Андорра Кенәзлеге''' ({{lang-ca|Principat d’Andorra}}, {{lang-es|Principado de Andorra}}, {{lang-fr|Principauté d'Andorre}}), '''Андо́рра'''  — [[Европа]]ның диңгеҙгә сығыу юлы булмаған кәрлә дәүләте, кенәзлек.
Көнсығыш [[Пиренеи]] тау системаһында [[Франция]] һәм [[Испания]] араһында урынлашҡан. Атамаһы {{lang-eu|andurrial}} һүзенән килеп сыҡҡан, «буш ятҡан ер» тигәндә аңлата.
 
76 юл:
 
Милли составы буйынса халҡы (1995):
* [[андоррандар]] ([[каталандар]])  — 31  %
* [[испандар]]  — 45  %
* [[португалдар]]  — 11  %
* [[француздар]]  — 8  %.
 
Рәсми тел  — каталан теле.
 
== Тарихы ==
* 778  — беренсе мәртәбә телгә алына.
* 790 —Франк короле Карл Великий Андорраның бойондороҡһоҙлоғон гарантиялай.
* 805  — Андорра кенәзлеге нигеҙләнгән йыл. Андорра общинаһы кешеләре франк ғәскәрен ғәрәптәрҙең тылына үткәрә, шуның өсөн [[Карл Великий]] общинаға Бөйөк азатлыҡ Хартияһын (Magna Carta) бүләк итә.
* IX век  — ил биләмәһенә ғәрәптәр һөжүме.
* 1278  — Графом де [[Дом Фуа|Фуа]] и испан епископы Урхельский Андорраның ике ҡатлы суверинитеты тураһында килешеү төҙөй.
* 1479  — граф [[Франциск Феб|Франциск Феб де Фуа]] [[Королевство Наварра кореллеге]]нең короле була, шулай итеп Андорраға хоҡуҡтар навар короллегенә күсә.
* 1589  — Наварра кореле [[Генрих IV (Франция кореле)|Генриха IV]] исеме менән Франция тәхетенә күтәрелә. Суверинитет хоҡуҡтары Францияға күсә.
 
* 1866  — Андорра конституцияһы төҙөлә.
* 1934  — хәҙергә Андорра консититуцияһы нигеҙҙәре төҙөлә.
* 1934  [[Скосырев Борис Михайлович|Борис Скосырев]] 8 июлдә үҙен Андорра кореллеге короле итеп тәҡдим итә.
* 1976  — беренсе сәйәси фиркә  — Андорра демокритик фирҡәһе төҙөлә.
* 1981  — власть закон сығарыу һәм башҡарма власҡа бүленәю
* 1993 йылға тиклем  — Франция һәм епископ Урхельскийҙың ике ҡатлы протектораты аҫтында була.
* 1993  — яңы конституция ҡабул ителә; [[Берләшкән милләттә ойошмаһы|БМО]] ағзаһы.
* 1994 год  — Андорра Евросоюз ағзаһы; Марк Форне Мольне  — премьер.
* 13 июнь 1995 йыл  — Рәсәй Федерацияһы менән дипломатик мөнәсәбәт булдырыла.
* 2004  — Футбол буйынса Андорра йыйылма командаһы Македония менән матчта беренсе еңеү ''Стадионда 114 кеше була.''
* С 2004  — [[Евровидение йыр конкурсы]]нда Андорра ҡатнаша башлай.
 
== Әҙәбиәт ==
* {{книга
|автор = [[Матвеев, Геннадий Петрович|Матвеев Г. П.]]
|заглавие = Андорра, [[Лихтенштейн]], [[Монако]], [[Сан-Марино]]
|ссылка =
116 юл:
|страницы =
|страниц = 88
|серия = [[У карты мира]]
|isbn =
|тираж =
139 юл:
}}
* {{dmoz|World/Russian/Страны_и_регионы/Европа/Андорра/}}
* [http://www.portalostranah.ru/list.php?id=4 Андорра - — Происхождение, история, география, достопримечательности, рус.]
* [https://archive.is/20130417060357/ilpp.ru/page_pid_466_lang_1.aspx Информация об органах конституционного контроля Андорры]
* [http://www.portal-slovo.ru/history/41718.php История независимости Андорры с 1933 по 1940 года]
145 юл:
{{Европа илдәре}}
{{countries-stub}}
{{Андорра в темах}}
{{Европа}}
{{Латинский Союз}}
{{Франкофония}}
 
[[Категория:Андорра| ]]
[[Категория:Парламентар монархиялар]]
[[Категория:Унитар дәүләттәр]]
[[Категория:ДиғеҙгәДиңгеҙгә сығыу юлы булмаған илдәр]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Андорра» битенән алынған