Олонхо: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә робот өҫтәне: fr:Olonkho
Assele (фекер алышыу | өлөш)
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
'''Олонхо, [[яҡут теле|яҡут]] Олоҥхо''' — [[яҡут (саха) халҡы]]ның героик [[эпос]]ы.
10 000 — 20 000 (һәм унан да күберәк) шиғыр юлынан торған олонхо риүәйәтсе һәм сәсәндәр тарафынан һөйләнә. [[2005]] йылда [[ЮНЕСКО]] олонхоны «кешелектең материаль булмаған мираҫы һәм телдән һөйләнгән матур әҫәре» тип иғлан итте.
 
Иң оҙон олонхо ете төн буйы һөйләнә. Киң билдәле олонхо [[яҡут теле|яҡут]] «Дьурулуйар Ньургун Боотур»
([[инглиз теле|инглиз]] "Nyurgun Bootur the Swift") 36 000 шиғыр юлынан тора.
Олонхо – [[төрки халаҡтархалыҡтар]]ҙың иң боронғо эпостарының береһе, саха халҡының эпик традицияларын берләштергән эпосраҙыңэпостарҙың төп эпосы. Бөгөн, [[Рәсәй Федерацияһы]]ның [[Алыҫ Көнсығыш]]тағы [[Саха Республикаһы]]нда был сәнғәт тергеҙелә.
Йырсы һәм хикәйәсе тарафынан һөйләнгән поэтик хикәйә ике өлөштән тора: эпостың йырланған өлөшө, цитаталарҙан торған проза менен алышына.
 
Һөйләүсе йомарт телле һәм импровизация оҫтаһы булырға тейеш. Эпопея боронғо һүғышсыларһуғышсылар, ''deities''аллалар, рух һәм хайуандар тураһында легендалар һөйләй, әммә хәҙерге заманға күсмә тормош тарҡалыуы тураһында мөрәжәғәт итә.
Һәр замандың бай репертуарлы сәсәндәре булғанға күрә, Олонхоның күп төрлө варианттары осрай.
[[Йолалар|Йола]] [[ғаилә]]лә [[күңел асыу]] һәм [[мәғәриф|белем биреү]] сараһы буларак таралған.
Сәйәси тотораҡһоҙлоҡ ваҡытында, ауыр [[климат|климатик]] һәм [[география|географик]] шарттарҙа йәшәү өсөн көрәшкән бәләкәй халыҡтың йәшәү рәүешенең танытмаһы булып [[яҡут (саха) халҡы]]нын [[дин]]и ҡарашын сығылдарасағылдыра.
 
XX быуаттағы үҙгәртеп ҡороуҙар [[Саха Республикаһы]]ндағы эпик [[йолалар]]ҙы ҡурҡыныс аҫтына ҡуйҙы. Шулай ҙа, өйрәнеуселәрөйрәнеүселәр аҙ былыуғабулыуға ҡарамастан, [[үҙгәртеп ҡороу йылдары]]нда Олонхоға ҡыҙыҡһыныу артты.
 
== Олонхо өйрәнеүселәр==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Олонхо» битенән алынған