Инсульт: өлгөләр араһындағы айырма

Инсульт тураһында беренсе тапҡыр Б.Э.Т. 460 йылдарҙа [[Гиппократ|Гиппократ]] телгә ала, ул баш мейе ауырыуы сәбәпле аңын юғалтҡан осраҡты яҙа.

Артабан Гален ҡапыл аңын юғалтыуҙың беренсе симптомдарын яҙа, һәм уны {{lang-grc2|ἀποπληξία}}, «һуғыу» термины менән атай. Шул замандан бирле медицина практикаһында мейелә ҡан әйленеше боҙолоу термины булараҡ «апоплексия» термины инеп ҡала, шулай уҡ был термин башҡа органдарға ҡан һауыуҙы аңлата (түллек биҙе ярылыу, бөйөр өҫтө биҙҙәре апоклексияһы һ.б.).

Дөйөм алғанда, киҫкен йөрәк ауырыүҙарынан һуң, инсульттан үлем осрағы икенсе урында тора, ирҙәрҙә инсульт осрағы ҡатын-ҡыҙға ҡарағанда күберәк.

Инсульттың өс төрө бар: ишемик инсульт (етәрлек кимәлдә ҡан килмәүе), баш мейеһенә ҡан һауыуы һәм субарахноидаль (баш мейеһенең һәм йөлөндөң үрмәксе ауы һәм йомшаҡ ҡабығы араһындағы цереброспиналь шыйыҡса менән тулған арауығына) ҡан һауыуы.<ref name="NCI">< /ref> Травматик булмаған баш мейегә ҡан һауыу геморрагик инсульт тип атала. Халыҡ-ара тикшереүҙәр ишемик һәм геморрагик инсульт сағыштармаһы 4:1—5:1 (80—85&nbsp;% һәм 15—20&nbsp;%) тип бирә<ref name="SPL">[http://old.consilium-medicum.com/media/consilium/n02/60.shtml&nbsp;''Гусев Е.&nbsp;И.,&nbsp;Скворцова В.&nbsp;И.'' &nbsp;— Современные представления о лечении острого церебрального инсульта] Consilium Medicum, Том 2/N 2/2000</ref>.

* Зарар күреүсене ус төптәрен өҫке ҡаратып, ике ҡулын өҫкә һуҙырға һәм күҙҙәрен йоморға күшығыҙ. Берәй ҡул ҡырыйға йәки аҫҡ китһә, был инсульт билдәһе.