Йәһүдилек: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Alfiya55 (фекер алышыу | өлөш) хаталар төҙәтелде |
||
24 юл:
== Терминдың килеп сығышы ==
«Иудаизм» термины Ἰουδαϊσμός тигән грек һүҙенән (русса әйтелеше — «иудаисмо́с») килеп сыҡҡан, ул йәһүд-эллин әҙәбиәтендә б.э.т. I б. күренә башлай
== Символдар ==
200 юл:
{{начало цитаты}}
Бөтөн донъя Раббыһын данлау, бар донъяны Яралтыусының бөйөклөгөн иғлан итеү беҙгә йөкмәтелгән. Сөнки ул беҙҙе донъя халыҡтарына оҡшаш итмәгән, ерҙәге ҡәбиләләр кеүек булыуҙы мөмкин итмәгән. Ул беҙгә уларҙың тәҡдирен бирмәгән, уларҙың барыһына биргән яҙмышты беҙгә бирмәгән. Сөнки улар бушлыҡҡа һәм юҡлыҡҡа табына һәм улар ҡотҡармай торған илаһтарға доға ҡыла <…>.
{{конец цитаты|источник=
Йәһүд общинаһына эллиндар динен тағырға маташыу Маккавейҙар һуғышына сәбәпсе була.
=== Иудаизм һәм христианлыҡ ===
Тотош алғанда, иудаизм [[христианлыҡ]]ҡа иудаизмдың нигеҙен донъя халыҡтарына еткерергә тейешле «үҙенән сыҡҡан», йәғни «бүлендек дин», тип ҡарай:
{{начало цитаты}}{{ВЗ2|Тогда Я вложу в уста всех народов ясные речи, и станут люди призывать имя Господа и будут служить Ему все вместе|Соф|3:9}}"<…> һәм Йешуа Ганоцри һәм дә унан һуң килгән исмәғилдәр пәйғәмбәре менән булған хәлдәр Мәсих батша өсөн юл һалыу, бөтә донъяны Бөйөктәрҙән-Бөйөккә хеҙмәт итеүгә әҙерләү булып торҙо, был хаҡта ошолай тип әйтелгән: {{ВЗ2|Тогда Я вложу в уста всех народов ясные речи, и станут люди призывать имя Господа и будут служить Ему все вместе|Соф|3:9}} Ни рәүешле [теге икәү быға йоғонто яһаны]? Улар арҡаһында бөтә донъяға Мәсих, Тора һәм ҡағиҙәләр тураһында хәбәр таралды. Был хәбәрҙәр алыҫ утрауҙарға ла барып етте, һәм сөннәтләнмәгән йөрәкле күп халыҡтар Мәсих тураһында, Торалағы ҡағиҙәләр хаҡында фекерләшә башланы. Был кешеләрҙең ҡайһылары ҡағиҙәләрҙе дөрөҫ, ләкин беҙҙең осорҙа көсөн юғалтҡан, сөнки билдәле бер мөҙҙәткә генә бирелгән булған тип һанай. Икенселәр, ҡағиҙәләрҙе тура мәғәнәһендә түгел, ситләтеп аңларға кәрәк, ти, һәм бына Мәсих килде лә уларҙың йәшерен мәғәнәһен аңлатты. {{конец цитаты|источник=[http://www.machanaim.org/philosof/mishne/tzar.htm Рамбам. [[Мишне Тора]], Законы о царях, гл. 11:4]}}Ләкин ысын Мәсих килгәс, уңышҡа һәм бөйөклөккә өлгәшкәс, бөтәһе лә ата-бабалары яңылыш өйрәткәнен һәм пәйғәмбәрҙәре хата юлға төшөргәнен аңлар.''"{{конец цитаты|источник=[http://www.machanaim.org/philosof/mishne/tzar.htm Рамбам. [[Мишне Тора]], Законы о царях, гл. 11:4]}}
Христианлыҡты уның IV быуатта эшләнгән тринитар һәм христологик догматикаһы менән бергә илаһҡа табыныу (мәжүсилек) тип аңларғамы, әллә Тосефта ''шитуф'' («өҫтәмәләр» менән бергә ысын Аллаға ла табыныу) булараҡ билдәле булған йәһүд түгелдәр өсөн яраҡлы монотеизм формаһы тип ҡабул итергәме — абруйлы раввин әҙәбиәтендә был хаҡта берҙәм фекер юҡ<ref>J. David Bleich. ''Divine Unity in Maimonides, the Tosafists and Me’iri'' (in ''Neoplatonism and Jewish Thought'' , ed. by L. Goodman, State University of New York Press, 1992), pp. 239—242.</ref>.
| |||