Рәмиев Бәшир Искәндәр улы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Translated from https://ru.wikipedia.org/wiki/Рамеев,_Башир_Искандарович (revision: 69749984) using http://translate.google.com/toolkit with about 78% human translations.
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Учёный
{{Ғалим
| ИсемеИмя = Бәшир Искәндәр улы Рәмиев
| Ысын исеме = Бәшир Искәндәр улы Рәмиев
| Изображение = RAMEEV.jpg
6 юл:
| Описание изображения = Бәшир Искәндәр улы Рәмиев
| Дата рождения = 1.05.1918
| Место рождения = {{Тыуан ереТУ|Баймаҡ}}, {{МестоРождения|Ырымбур губернаһы|Ырымбур губернаһы}}, [[РСФСР]]
| Дата смерти = 16.05.1994
| Место смерти = {{Вафат урыныВБУ|Мәскәү|Мәскәү}}, {{Флагификация|Рәсәй}}
| Гражданлығы Гражданство = СССР, Рәсәй
| ҘилмиНаучная өлкәсфера = [[ЭВМ|электрон-хисаплау машиналары]]
| Эш урыны =
| Альма-матер = [[Мәскәү энергетика институты]]
| ҒилмиНаучный етәксеһеруководитель = [[Берг, Аксель Иванович|А. И. Берг]], [[Брук, Исаак Семёнович|И. С. Брук]]
| Таныулы уҡыусылары =
| БилдәлелекИзвестен сәбәбекак = тәүге совет [[Стрела (компьютер)|Стрела]], [[Урал-1]] [[ЭВМ]]-дарын яһаған
| НаградаНаграды һәми премияларыпремии =
{{{!}} style="background:transparent"
{{!}} {{Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены}}
25 юл:
}}
 
'''Бәшир Искәндәр улы Рәмиев}}}Бәшир Искәндәр улы Рәмиев ''' ({{lang-tt|Bəşir Iskəndər uğlı Rəmiev, Бәшир Искәндәр улы Рәмиев}}; ( 1918 й. 1 майы, [[Баймаҡ (ҡала)|Баймаҡ]]  ҡ. —   1994 й. 16 майы)  — совет уйлап табыусы ғалимы, беренсе совет ЭВМ-дарын (Стрела, Урал-1) эшләүсе. Техник фәндәр докторы (1962). Сталин премияһы лауреаты (1954). Бөйөк Ватан һуғышы ҡатнашыусыһы (элемтә ғәскәрҙәре).
 
== Сығышы ==
Рәмиев 1918 й. 1 майында (паспорт буйынса  </ref>15 май) Баймаҡ ҡалаһында тау инженеры ғаиләһендә тыуа. [[Баймаҡ (ҡала)|Баймаҡ]] ҡалаһы Ырымбур губернаһына (хәҙер Башҡортостан Республикаһына) ҡарай.
 
Олатаһы  — Закир Садиҡ улы Рәмиев (1859—1921) бай алтын табыусы, Дәүләт Думаһы ағзаһы, шағир (псевдонимы Дәрдмәнд), [[Татарҙар|татар]] әҙәбиәте классигы була.
Атаһы Искәндәр Закир улы Рәмиев Беренсе донъя һуғышы башланғансы Фрайбергта Тау академияһында уҡый, атаһының приискыларында эшләй, 1926 йылдан   «Башкирзолото» тресында. <ref>[http://gabdullatukay.ru/tat/index.php? 1938 й. апрелендә ҡулға алына һәм 1943&nbsp; й. мәрхүм була</ref><ref>[http://gabdullatukay.ru/tat/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=3161&amp;Itemid=131 Лирон Хәмидуллин. «Танылмыйдыр кеше тышыннан ...» // Хәмидуллин Л. Ак төннәр хәтере: Әдәби очерк, эссе, хатирәләр. - — Казан: Татар. кит. нәшр., 2002. — 224 б.]</ref>
 
== Карьераһы ==
1935&nbsp; й. Б.&nbsp; И.&nbsp; Рәмиев Бөтә Союз уйлап табыусылар йәмғиәте ағзаһы була; 1937&nbsp; й. Мәскәү энергетика институтына инә. 1938&nbsp; й. атаһы ҡулға алынғас, Б.&nbsp; И.&nbsp; Рәмиев институттан ҡыуыла (һәм оҙаҡҡа юғары белем тураһында формаль дипломһыҙ ҡала), байтаҡ ваҡыт эш таба алмай. Ниһайәт, 1940&nbsp; йылда ул Үҙәк элемтә ғилми-тикшеренеү институтына техник булып эшкә инә. Бөйөк Ватан һуғышы башланғас, Б.&nbsp; И.&nbsp; Рәмиев үҙ ирке менән СССР Элемтә министрлығының элемтә батальонына хеҙмәт итергә китә.&nbsp;  1-се Украин фронтында ғәскәрҙәрҙе УКВ-элемтә менән тәьмин итеүсе махсус төркөм составында Б.&nbsp; И.&nbsp; Рәмиев 1943&nbsp; й. Днепрҙы кисеүҙә һәм Киевты азат итеүҙә ҡатнаша.
 
1944&nbsp; й. ул халыҡ хужалығын тергеҙеүгә йүнәлтелеүсе белгестәр тураһындағы бойороҡҡа ярашлы армиянан ҡайтарыла. Академик А.&nbsp; И.&nbsp; Берг етәкселек иткән 108-се Үҙәк ғилми-тикшеренеү институтына эшкә инә. 1947 йыл башында, «Би-Би-Си» тапшырыуҙарын тыңлап, Рәмиев АҠШ-та «ЭНИАК»&nbsp; [[Компьютер|ЭВМ]]-ы эшләнеүе тураһында ишетә һәм ул саҡтағы ошо өр-яңы техника һәм фән өлкәһе менән шөғөлләнеү теләген белдерә. А.&nbsp; И.&nbsp; Берг тәҡдиме менән ул СССР Фәндәр академияһының мөхбир ағзаһы И.&nbsp; С.&nbsp; Брукка мөрәжәғәт итә һәм 1948 йылдың майында СССР Фәндәр академияһы Энергетика институтының Электр системалары лабораторияһына инженер-конструктор итеп алына.
 
1948 й. авгусында уҡ Исаак&nbsp; Брук һәм Бәшир&nbsp; Рәмиев СССР-ҙа тәүге «Автоматик һанлы электрон машина» проектын тәҡдим итә.
 
Рәмиевтың күп һанлы эшләнмәләре араһында&nbsp; — «Стрела» ЭВМ-ы , «Урал» ЭВМ-ы серияһы.
[[FileФайл:Rameev memorial.jpg|thumb|240px|Пензала «Рубин» ғилми-етештереү предприятиеһы бинаһына Б. Рәмиев хөрмәтенә ҡуйылған иҫтәлекле таҡтаташ ]]
[[FileФайл:Rameev mem doska.jpg|thumb|240px|Б. Рәмиевкә Пензала Мәскәү ур.,104-се йортҡа ҡуйылған иҫтәлекле таҡтаташ ]]
Бәшир Рәмиевтең ғәмәлдә юғары белемһеҙ ҡалыуы уға&nbsp; Пенза математик машиналар ғилми-тикшеренеү институтының&nbsp; (әле&nbsp; — {"«Рубин» ғилми-етештереү предприятиеһы, Пенза ҡ.) баш инженеры һәм фәнни эш буйынса директор урынбаҫары булырға ҡамасауламай, ул унда 1955 — 1968&nbsp;1955—1968 йй. эшләй һәм артабан диссертация яҡламайынса техник фәндәр докторы дәрәжәһен ала.
 
Бәшир Искәндәр улы Рәмиев 1994 йылдың 16 майында Мәскәүҙә вафат була. Кунцево зыяратында ерләнә.
 
== Наградалары ==
* [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ Ордены|Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены]];
* Сталин премияһы (1954);
* СССР ВДНХ-һының алтын миҙалы.
 
== Иҫтәлеген мәңгеләштереү ==
 
=== Пенза ===
* Пензала,&nbsp; «Рубин» ғилми-етештереү предприятиеһы бинаһына (Байдуков ур. 1 а)&nbsp; 1955—1968 йылдарҙа был предприятиела эшләгән Бәшир Рәмиевҡа иҫтәлекле таҡтаташ эленгән.
* Пензала Бәшир Рәмиевкә бағышланған иҫтәлекле таҡтаташ шулай уҡ ул&nbsp;  1955—1968 йылдарҙа йәшәгән Мәскәү урамы, 104-се йортҡа эленгән.
* Пензала&nbsp;  2013 йылдың сентябрендә Рәсәйҙә тәүге электрон-хисаплау машинаһын эшләүсе исемендәге «Рәмиев» Юғары технологиялар технопаркы асыла<ref>[http://clustercenter.ru/cluster/5/77/ Открытие технопарка высоких технологий «Рамеев»]</ref><ref>[http://penza.rfn.ru/rnews.html?id=129330&amp;cid= Пензенской области на развитие технопарка «Рамеев» будет выделено 686,5  млн. рублей]</ref>.
 
=== Мәскәү ===
* Мәскәү Политехник музейында Б.&nbsp; И.&nbsp; Рәмиев фонды асыла.
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{примечания}}
 
== Һылтанмалар ==
* [http://www.computerra.ru/xterra/homo/22251/print.html Ревич Ю. Они были первыми]
* [http://www.computer-museum.ru/galglory/8.htm Страница Рамеева в «Компьютерном музее»]
* [http://lib.ru/MEMUARY/MALINOWSKIJ/7.htm Малиновский Б.&nbsp; Н.&nbsp; Рамеев]
* [http://rameevy.narod.ru/21.html Страница семьи Рамеевых]
* [http://chernykh.net/content/view/461/673/ Башир Рамеев]
76 юл:
* [http://infcd.metodist.ru/soft/computer/virtmuseum/museum/russian/rameev.htm Башир Искандарович Рамеев] на сайте Музея истории отечественных компьютеров
 
[[CategoryКатегория:Пенза өлкәһе ]]
[[CategoryКатегория:Бөйөк Ватан һуғышы ҡатнашыусылары ]]
[[CategoryКатегория:Кунцево зыяратында ерләнгәндәр ]]
[[CategoryКатегория:Компьютер техникаһы тарихы ]]
[[CategoryКатегория:СССР ВДНХ-һы миҙалдары менән бүләкләнгәндәр ]]
[[CategoryКатегория:Компьютер инженерҙары ]]
 
 
[[ru:Рамеев, Башир Искандарович]]