Википедия

Йәһүдилек: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
117 юл:
 
[[Файл:Prayers in Synagogue.jpg|thumb|right|250px|Минха, Одессаның Баш синагогаһында көндөҙгө ғибәҙәт ҡылыу. ]]
Ортодоксаль иудаизм (от {{lang-grc|ὀρθοδοξία}} — «дөрөҫ фекер» мәғ.) — иудаизмда классик иврийәһүд диненә эйәргән ағымдарҙың уртаҡ атамаһы. Ортодоксаль иудаизм, иврийәһүд диндине ҡануниәте (Галаха) Талмудта нисек теркәлгән һәм Шулхан арухта нисек нығытылған булһа, мотлаҡ шулай үтәлергә тейеш, тип һанай. Ортодоксаль иудаизмда бер нисә йүнәлеш бар — литвак, төрлө төркөмдәргә бүленгән хәсидлек, модернистик ортодоксаль иудаизм (ингл. Modern Orthodox Judaism), дини сионизм. Диндарҙарҙың дөйөм һаны — 4-х миллиондан ашыу кеше.
 
=== Литвактар ===
126 юл:
«Литва Мәктәбе» хәсидлеккә һәм дини сионизмға ҡарағанда алдараҡ барлыҡҡа килә.
 
Литвактар бөйөк  Талмуд ғалимы булып танылған Вильна Гаонының (Элияһу бен Шлоймэ Залман раввиндың) эйәрсендәре булып тора. Уның фатихаһы менән Воложинда заманса өлгөлө литвак йешиваһы ойошторола.
 
Рәсәйҙә литвактар РИДООК (Рәсәй иври дини общиналар һәм ойошмалар конгресы) составына инә.
138 юл:
=== Ортодоксаль модернизм ===
 
'''Ортодоксаль модернизм''' ортодоксаль иудаизмдың бөтә принциптарына тоғро ҡала, шул уҡ ваҡытта уларҙы хәҙерге мәҙәниәт һәм цивилизация, сионизмды дини аңлау менән яраҡлаштыра. Израилдә йәшәгән ортодоксаль динле  ивриҙарҙың яртыһынан ашыуы уға эйәрә.
 
XIX быуатта "Заман ортодоксияһы"н раввиндар Азриэль Хильдесхаймер (1820—1899) менән Шимшон-Рафаэль Гирш (1808—1888) эшләй башлай, улар ''Тора вэ дэрех эрец'' — [[Тора]]ның тирә-яҡ (хәҙерге) донъя менән гармонияла булыу принцибын иғлан итә.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Йәһүдилек» битенән алынған