Фатима (Мөхәммәт Пәйғәмбәр ҡыҙы): өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә Регион102 Фатима - Мөхәммәт Пәйғәмбәр ҡыҙы битенең исемен үҙгәртте. Яңы исеме: Фатима (Мөхәммәт Пәйғәмбәр ҡыҙы) |
Ардах18 (фекер алышыу | өлөш) ә к |
||
26 юл:
| Викисклад = Category: <!-- 7/2012-->
}}
'''Фа́тима бинт Мөхәммәт''' ({{lang-ar|فاطمة بنت محمد}}) ({{МестоРождения|Мәккә}}, {{ДатаРождения|||605}}
▲'''Фа́тима бинт Мөхәммәт''' ({{lang-ar|فاطمة بنت محمد}}) ({{МестоРождения|Мәккә}}, {{ДатаРождения|||605}} — {{МестоСмерти|Мәҙинә}}, {{ДатаСмерти|||633}}) — Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең ҡатыны Хәҙисәнән донъяға килгән кесе ҡыҙы . Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙән ҡалып вафат булған берҙән-бер балаһы.
▲Фатиманы мосолмандар тәҡүәлек һәм сабырлыҡ, юғары әхлаҡ өлгөһө итеп ололоҡлай.
== Исемдәре ==
* Фа́тима ({{lang-ar| فطم}}) —
* Әз-Зәһрә ({{lang-ar| الزهرة}}) — Яҡтыртыусы
* Ситди́ҡа ({{lang-ar| صديقة}}) — Тоғро һүҙле
Юл 44 ⟶ 42:
== Атаһы менән мөнәсәбәттәре ==
Фатима менән атаһы бер-береһе өсөн өҙөлөп торалар. Мөхәммәт Пәйғәмбәр яуҙарҙан ҡайтыу менән беренсе итеп сәләмде Фатимаға биргән, ә киткәндә иң һуңында
{{начало цитаты}}'''''Фатиманан башҡа ҡиәфәте, етдилеге, ҡыланышы менән Пәйғәмбәргә шул тиклем дә оҡшаған
== Бала сағы ==
Фатима Мөхәммәт Пәйғәмбәргә рисаләт ингәндең бишенсе (ҡайһы бер сығанаҡтарҙа
Ултыраҡ ғәрәптәр үҙҙәрендә таралған төрлө ауырыуҙарҙан ҡурсыр өсөн сабыйҙарын тәүге йылдары
Ҡөрәйештәр мосолмандар менән иҡтисади бәйләнештәрҙе өҙәләр, аҙыҡ-түлеккә, сауҙаға юлды ябалар. Мосолмандар 3 йыл
Рисәләттәең 10-сы йылында Фатиманың әсәһе менән мосолмандарҙы ҡурсып торған [[Әбү Талип]] олатаһы вафат була. Бынан һуң мөьминдәрҙең хәле тамам насарая,
== Тормошҡа сығыуы ==
Фатима балиғ булғас, күренекле, бай кешеләр һората. Сәхәбәләр араһынан
Фатима өсөн
Улар 10 йыл йәшәгәс,
== Ғаиләле сағы ==
[[Рәсем:Funeral of Fatima, Folio from a Falnama (Book of Divination) mid-1550s–early 1560s Iran, Tabriz. Metropolitan Mus. N-Y.jpg|thumb| Фатиманы ерләү. Фалнамәнән миниатюра . Тебриз, 1550-60е гг.
Бик күп хәҙистәр Пәйғәмбәр ҡыҙын бик егәрле һәм тырыш тип һүрәтләй:
{{начало цитаты}}'''''…Фатима
Әммә Фатима бик күп ваҡытын ғибәҙәттәргә, намаҙға бағышлай, төндәрен дә намаҙ уҡый.
Юл 80 ⟶ 78:
* Мөхсин
== Фатиманың вафаты ==
Фатима, атаһы әйтеп ҡалдырғанса,
Шиғыйҙар Фатиманың үлемен шәһит үлеме тип һанай һәм уның иҫтәлегенә Йомадиәл-әүүәл айында 20 көнлөк мәтам үткәрә.
== Мөхәммәт Пәйғәмбәр ҡыҙы Фатиманың рухы күренеүе ==
Португалияла
== Рәсүл ҡыҙы Фатиманың тормош юлы һәм рухиәттә ҡалдырған эҙе ==
Кешелектең иң күркәм ғаиләһендә, ҡояштай нурлы атай-әсәйҙән донъяға килгән Фатима исеме халҡыбыҙҙа бик ҙурлана, ихтирам ителә. Ауыҙ
Мәккә… Боронғо был ҡалала көслө, дәрәжәле ҡәбилә
Фатима
Фатиманың сабый сағы мөбәрәк атаһының үҙенә бирелгән бөйөк миссияһын үтәүҙән баш тартмаған өсөн ғаиләһе, яҡындары бик ҡыйырһытылған ваҡытҡа тура килә. Мәккәләр улар менән алыш-биреште туҡтата, Пәйғәмбәребеҙҙе туҡтауһыҙ эҙәрлекләйҙәр, мыҫҡыл итәләр, ҡыйырһыталар, хатта үлтерергә лә маташалар. Ҡыҙ балаҡай ошо вәхшилектең шаһиты булып үҫә. Бер мәл атаһы Ҡәғбәтулла алдында намаҙ уҡыған ваҡытта сәждәгә киткәнендә мөшриктәр уның өҫтөнә бысраҡ мал эсәктәре ырғыталар. Ҡөрәйшиттәр йығылып ятып көлә, Пәйғәмбәребеҙ иһә шул хәлендә уҡыныуын дауам итә һәм, ҡыҙы Фатима килеп арҡаһын таҙартмайынса тороп, ҡалҡынмай.
Фатима атаһы менән әсәһе араһында оло мөхәббәтте күреп үҫә. Ошо ауыр мәлдә Хәҙисә Инәбеҙ бөгөлөп төшмәй, бар байлығын иренең изге эшенә бағышлай, аслы-туҡлы йәшәһәләр ҙә, һуҡранмай ризаһыҙлыҡ күрһәтмәй. Иң беренсе булып Пәйғәмбәребеҙгә иман килтереүсе лә, Изге Китапҡа ярашлы йәшәй башлаусы ла ул була бит. Саф мосолман тәрбиәһе алып үҫә Фатима һәм гүзәл сифаттары өсөн һуңғараҡ Ситдиҡа (тура һүҙле, ғәҙел), Мөбәрәкә (бәхетле, ырыҫлы, ҡәҙерле), Таһира (таҙа, пак, ғәйепһеҙ), Зәкиә (саф, зирәк), Разия (һөйөклө, көтөп алынған, ҡәнәғәт), Мәрзиә (һөйкөмлө, һәйбәт), Мөхәдисә (ғилемле), Зәһрә (нурлы) тигән ҡушаматтарға лайыҡ була ла инде. Бөтә был сифаттар һабағын, әлбиттә, уға ата-әсәһе бирә.
Әсәһенән бик иртә ҡалһа ла зирәк ҡыҙ уның тәрбиәһен һис онотмай, үгәй әсәһе лә матур үрнәктәр күрһәтә.
Балиғ булыу менән ҡыҙҙы Пәйғәмбәребеҙҙе тәрбиәләп буй еткергән, рисәләт иңгәндән һуң ҡурсылап торған Әбү Талибтың улы Ғәлигә (хәҙрәте Али) кейәүгә бирәләр. Хәҙрәте Ғәли 10 йәшлек сағында уҡ Ислам ҡабул итеп, бар ғүмерен динебеҙҙе ҡеүәтләндереүгә бағышлаған олуғ шәхес. Был юлда ул үҙ-үҙен аямай, Рәсүлебеҙгә тоғро ярҙамсы, арҡалаш була.
Тарихи Бөҙер һуғышында хәҙрәти Ғәли үҙен әҙерлекле, айбарлы, ҡөҙрәтле яугир булып таныла ла инде. Яуҙан ҡайтҡас, Рәсүлуллаһ уға хәнйәр, ҡалҡан һәм дөйә бүләк итә. Батыр егет кешелектең иң күрмәлекле ҡыҙы
Йәш ғаилә Пәйғәмбәребеҙ кеүек үк ябай ғына шарттарҙа йәшәй. Фатима башҡа мөслимәләр һымаҡ алыҫтан һыу ташый, таш менән төйөп хөрмә тошонан он етештерә, өй эштәре тулыһынса уның өҫтөндә. Ә бит
Йәнә бик фәһемле хәҙис
Бер мәл күренекле, дәрәжәле нәҫелдән ниндәйҙер ҡатын урлашып тотола. Ә бының өсөн яза бер
Тыйыуҙарҙы Рәсүлебеҙ тәү сиратта үҙ ғаиләһе үрнәгендә индергән һәм Фатима раҙыйаллаһу ғәнһә менән бәйлеләре хәҙистәрҙә байтаҡ урын алған.
Юл 119 ⟶ 117:
Намаҙҙарға бәйле бер хәҙисте лә иҫкә төшөрөп үтеү урынлы булыр. Мәғлүм булыуынса, Мөхәммәт саллаллаһу ғәләйһи үә сәлләм фарыз (мотлаҡ) ғибәҙәттәрҙән тыш нәфел (өҫтәмә) намаҙҙарҙы ла күп уҡыған. Нәфел намаҙҙар мосолмандың үҙ иркенә ҡуйыла. Мәгәр Рәсүлебеҙ үҙ яҡындарының был ғәмәлдәрҙе фарызға яҡын күреп үтәүҙәрен яҡшыһынған. Кейәүе хәҙрәте Ғәли һөйләп ҡалдырған ваҡиға ошоға асыҡ дәлил:
Пәйғәмбәребеҙ туғандарына, ғаилә ағзаларына исемләп өндәшеп, уларҙы Аллаһ язаһынан ҡотҡара алмаясағын, һәр кем ҡотолоуҙы үҙе һатып алырға тейешлеген әйтеүе мәғлүм. Ул мөрәжәғәт итеүселәр араһында ҡыҙы Фатима ла була. Балаларына ҡарата үтә талапсан булыуы
Йәнә бер хәҙис хәҙрәте Ғәли менән Фатиманың һуғыш ваҡытында яраланған Пәйғәмбәребеҙҙе нисек дауалағанын бәйән итә. Кейәүе ҡалҡанында һыу килтерә, ҡыҙы шуның менән яраны йыуа, шунан циновканы яндырып, көлөн йәрәхәткә бәйләйҙәр.
Әлбиттә, хәҙрәте Ғәли ҙә, Фатима ла
Хәҙрәти Ғәли ҡайныһы биргән шаян ҡушаматын бик ярата, үҙен шул исем менән атай торған була. Һөйөп кенә әйтә бит Пәйғәмбәребеҙ кейәүенә, ниңә телләштегеҙ тип нотоҡ уҡымай, ғөмүмән, ҡыҙҙарының ғаиләһендәге дингә хилафлыҡ килтермәгән мәсьәләләргә һис ҡыҫылмай.
Әйткәндәй, Рәсүлебеҙ яһилият осоронда уҡ кейәүгә биргән ҡыҙының иренә лә никахҡа ингәнсе үк башҡа ҡатындарға өйләнмәҫкә тигән шарт ҡуйған була. Кейәүе һүҙендә тора. Тимәк, динебеҙҙә ирҙең нисә ҡатын алыуы мәсьәләһе алдан уҡ килешеп ҡуйылыуы мөмкин. Ислам донъяһында ҡатындар был хоҡуҡ менән ярайһы киң файҙаланалар.
Хәҙрәте Ғәли менән Фатима никахынан Хәсән, Хөсәйен, Мөхсин, Зәйнәб һәм Өммөгөлсөм исемле балалар донъяға килә. Пәйғәмбәребеҙ бигерәк тә Хәсән менән Хөсәйенде ярата, Ислам донъяһында тарихи шәхестәр буласаҡтарын, һәләкәттәрен алдан белә. Хәләл ефеттәренең береһе Өммө Сәләмә, мәғлүм булыуынса, Ябраил фәрештә килтергән Хөсәйен раҙыйаллаһу ғәнһү йән бирәсәк тупраҡты үҙ вафатынаса һаҡлай.
Шиғыйҙар (шииты) Хәсән менән Хөсәйенде бөйөк имамдар иҫәбенә индерә,
Пәйғәмбәребеҙҙең ошо ҡыҙынан таралған тоҡомдары үҙҙәрен
… Хәл өҫтөндә ятҡан атаһы ҡайғынан бөтөрөнгән ҡыҙының ҡолағына нимәлер әйтә. Фатима һығылып илай башлай. Атаһы йәнә ниҙер бышылдай. Был юлы ҡыҙы көлөп ебәрә. Баҡһаң, тәүҙә Пәйғәмбәребеҙ тиҙҙән гүр эйәһе буласағын хәбәр иткән икән. Шунан инде уны йыуатып:
Фатима раҙыйаллаһу ғәнһә атаһының вафатынан һуң Фәҙәк һәм Хәйбәр тип аталған хөрмәлектәрҙе мираҫлыҡҡа һорай. Әммә хәлиф булып ҡалған хәҙрәте Әбү Бәкер, хәҙискә таянып, кире яуап ҡайтара, сөнки Пәйғәмбәребеҙ, Аллаһ Рәсүлдәре үҙе артынан матди мираҫ ҡалдырмай һәм уларҙың бар мал-мөлкәте хәйер-саҙаҡа итеп таратыла, тип әйткән була.
Пәйғәмбәребеҙҙең күрәҙәләүе раҫҡа сыға
== Иҫкәрмәләр ==
{{примечания|2}}
==Һылтанмалар ==▼
* Тәсһилүл бәйән фи тәфсирил Ҡөрьән// Ҡөрьән тәфсиренең еңеләйтелгән аңлатмаһы. 4 томда. - Ҡазан:2004 йыл▼
▲== Һылтанмалар ==
[[Категория:Семья Мухаммеда]]▼
▲* Тәсһилүл бәйән фи тәфсирил Ҡөрьән// Ҡөрьән тәфсиренең еңеләйтелгән аңлатмаһы. 4 томда.
|