Фридрих Ницше: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
→‎Әҙәбиәт: новый адрес статьи
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
38 юл:
 
=== Йәшлек йылдары ===
1862 йылда Бонн университетына уҡырға инеп, теология һәм филологияны өйрәнә башлай. Һабаҡташтары араһында фекерҙәштәр тапмай, шул сәбәпле лә уҡытыусыһы Фридрих Ричль артынан Лейпциг университетына күсә. Унда ла, әйткәндәй, ҡәнәғәтлек тапмай. 24 кенә йәшендә, студент сағында әле, Базельуниверситетына  классик филология профессоры итеп саҡырыла— Европа университетарында булмаған хәл!
 
Ницше 1870 йылғы Франк-прусс һуғышында санитар булып ҡына ҡатнашырға хоҡуҡ ала. Ауырыуҙарҙы вагонда алып китеп барғанда ул дизентерия һәм дифтерит йоҡтора.
48 юл:
Ницше һәр саҡ сирләшкә булған. 18 йәштән үк баш ауыртыуҙан яфалана һәм 30 йәшенә бөтөнләй өҙлөгә. 1879 йылдың 2 майында 3000 франк йыллыҡ пенсия менән университетта уҡытыуҙы ҡалдыра. Артабанғы ғүмере ауырыуҙар менән алышта үтә, әммә яҙыуҙан ул туҡтамай.
<blockquote> </blockquote>
1881 йылдың июлендә «Иртәнге шәфәҡ» тигән китабы сыға, шунан башлап Ницшеның иң емешле осоро башлана.  
 
=== Һуңғы йылдары ===
117 юл:
 
== Кинематограф ==
* В фильме Лилианы Кавани {{нп3|По ту сторону добра и зла (фильм)|«По ту сторону добра и зла»||Beyond Good and Evil (film)}} ({{lang-it|«Al di là del bene e del male»}}, 1977) ''Ницше'' воплощает Эрланд Юзефсон (''Лу Саломе''  — Доминик Санда, ''Пауль Реё''  — {{нп3|Пауэлл, Роберт|Роберт Пауэлл||Robert Powell}}, ''Элизабет Фёрстер-Ницше''  — Вирна Лизи, ''{{нп3|Фёрстер, Бернард|Бернард Фёрстер|de|Bernhard Förster}}''  — {{нп3|Орсини, Умберто|Умберто Орсини|it|Umberto Orsini}}).
* В биографическом фильме {{нп3|Брессане, Жулиу|Жулиу Брессане|pt|Júlio Bressane}} {{нп3|Дни Ницше в Турине|«Дни Ницше в Турине»||Days of Nietzsche in Turin}} ({{lang-pt|[[:pt:Dias de Nietzsche em Turim|«Dias de Nietzsche em Turim»]]}}, 2001) философа cыграл [[Бразилия|бразильский]] актёр {{нп3|Эйрас, Фернанду|Фернанду Эйрас|pt|Fernando Eiras}}.
* В фильме Пинхаса Перри (''Pinchas Perry'') «Когда Ницше плакал» ({{lang-en|«When Nietzsche Wept»}}, США—[[Израиль Дәүләте|Израиль]], 2007, по роману Ялома Ирвина) заглавного персонажа сыграл Арманд Ассанте (''Лу Саломе''  — {{нп3|Винник, Кэтрин|Кэтрин Винник||Katheryn Winnick}}, ''Йозеф Брёйер''  — Бен Кросс, ''Зигмунд Фрейд''  — {{нп3|Элмэн, Джейми|Джейми Элмэн||Jamie Elman}}, ''Берта Паппенгейм''  — {{нп3|Янай, Михаль|Михаль Янай|he|מיכל ינאי}}).
* Фильм венгерского режиссёра Белы Тарра «Туринская лошадь» ({{lang-hu|«A torinói ló»}}, 2011) основан на истории<ref>См., напр.: ''Эбаноидзе И.'' [http://magazines.russ.ru/novyi_mi/1999/4/dalekoe.html «][http://magazines.russ.ru/novyi_mi/1999/4/dalekoe.html Речь не о книгах, а о жизни…»]: Переписка Фридриха Ницше с Готфридом Келлером, Георгом Брандесом и Августом Стриндбергом [: вступит. статья] // Новый мир. 1999. № 4; ''[[:en:Lesley Chamberlain|Chamberlain, Lesley]]'' . Nietzsche in Turin: An Intimate Biography. 1996. ISBN 0-7043-8028-5, ISBN 0-312-18145-0, ISBN 978-0-312-19938-8, ISBN10 0312199384</ref> о Ницше, который в Турине 3 января 1889 года стал свидетелем избиения лошади извозчиком. Ницше бросился к лошади, обнял её, а после этого замолчал навсегда, последние одиннадцать лет своей жизни проведя в больнице для душевнобольных.
 
160 юл:
* Л. Троцкий [http://www.magister.msk.ru/library/trotsky/trotl468.htm Кое-что о философии «сверхчеловека»]
 
 
{{Произведения Фридриха Ницще}}
 
[[Категория:Германияла тыуғандар]]
[[Категория:НемецГермания философтары]]
[[Категория:XIX быуат философтары]]
[[Категория:Германия шағирҙары]]