Баш мейеһе: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
[[Файл:Human brain midsagittal cut description.JPG|350px|мини|Кешенең баш мейеһе:<br />1. Баш мейеһенең ҙур ярымшарҙары (АҙаҡҡыАртҡы мейе)<br />2. Таламус (Аралыҡ мейе)<br />3. Гипоталамус (Аралыҡ мейе)<br />4. Урта мейе<br />5. Варолиео күпере<br />6. Кесе мейе<br />7. Оҙонса мейе<br />8. Арҡа мейеһе]]
'''Баш мейеһе''' — арҡа һөйәкле йән эйәләренең үҙәк [[нервы системаһы]] ағзаһы, уларҙың кәүҙәләренең өҫкө йә алдағы өлөшөндә, баш һөйәге ҡыуышлығында урынлашҡан.
 
7 юл:
== Баш мейеһенең төҙөлөшө ==
Баш мейеһе организмдың баш һөйәге ҡыуышлығында урынлашҡан. Уның бүлектәре:
* АҙаҡҡыАртҡы мейе ({{lang-ru|Мозг конечный}}) — алғы мейенең ҙур бүлеге; ҙур һәм еҫ һиҙеү мейеһенән тора;
* Аралыҡ мейе ({{lang-ru|Промежуточный мозг}})— баш мейеһе олононоң өлөшө;>
* Гипоталамус — аралыҡ мейеһенең мөһим өлөшө; таламустан аҫҡараҡ урынлашҡан аралыҡ мейеһенең мөһим өлөшө.
17 юл:
 
Арҡа мейеһендәге кеүек үк, баш мейеһендә лә аҡ һәм һоро матдәләр бар. Аҡ матдә үткәреү юлдарын төҙөй — улар баш мейеһен арҡа мейеһе менән, шулай уҡ баш мейеһенең өлөштәрен уҙ-аллы тоташтыра. Үткәреү юлдары ярҙамында бөтә үҙәк нервы системаһы бер бөтөн булып эшләй. Һоро матдә айырым тупланмалар — ядролар рәүешендә аҡ матдәнең эсендә ята. Бынан тыш, һоро матдә, мейе ярымшарҙарын һәм кесе мәйене ҡаплап, мейе ҡабығын барлыҡҡа килтерә.
 
== Баш мейеһе бүлектәренең эшмәкәрлеге ==
Оҙонса мейе менән күпер арҡа мейеһенең дауамы булып тора. Улар рефлектор һәм үткәргес функциялар үтәй.
 
Оҙонса мейе менән күперҙең ядролары [[аш һеңдереү]], [[һулыш алыу системаһы|һулыш алыу]], [[йөрәк]] эшмәкәрлеген һәм башҡа процесстарҙы көйләй, шуға ла оҙонса мейе менән күперҙең зарарланыуы йәшәү өсөн үтә хәүефле. Мейенең был бүлектәре менән сәйнәү, йотоу, имеҙеүҙе көйләү, шулай уҡ һаҡланыу рефлекстары — ҡоҫоу, сөскөрөү, йүткереү — турана-тура бәйләнгән.
 
== Сығанаҡтар ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Баш_мейеһе» битенән алынған