Йөрәк: өлгөләр араһындағы айырма

'''Йөрәк''' – умыртҡалы йән эйәләре, шул иҫәптән кеше организмында[[организм]]ында туҡтауһыҙ ритмик ҡыҫылыу ярҙамында [[ҡан әйләнешенәйләнеше]]н тәьмин итеүсе мөһим тән ағзаһы. Ул күкрәк ҡыуышлығында урта һыҙыҡтан һулдараҡ урынлашҡан.

Йөрәк ([[латин теле|латинса]] — «''соr''», [[грек теле|грекса]] «''καρδιά''», [[урыҫ телендәтеле]]ндә «''сердце''») тик унда ғына булған үҙенсәлекле мускулдарҙан тора, эсе ҡыуыш, тоташтырғыс туҡыманан барлыҡҡа килгән йөрәк ҡабында ята. Йөрәк ҡабының эске йөҙө йөрәкте еүешләп тороусы һәм ҡыҫҡарғанда ышҡылыуҙы кәметеүсе шыйыҡса бүлеп сығара.

Йөрәк, ҡанды[[ҡан]]ды тамырҙарға ҡыуып, умартҡалылар организмы[[организм]]ы өсөн бик мөһим булған [[ҡан әйләнешенәйләнеше]]н тыуҙыра. Даими хәрәкәтләнеп торһа ғына, [[ҡан]] үҙ бурысын үтәй ала. Шулай итеп, йөрәк һәм [[ҡан]] тамырҙары [[ҡан әйләнеше]] системаһын тәшкил итә. Йөрәктең тибеүҙән туҡтауы организмдың[[организм]]дың үлеменә килтерә, сөнки туҡымаларға [[кислород]] менән йәшәү өсөн мотлаҡ булған матдәләрҙеңматдәләр килмәй һәм бер үк ваҡытта уларҙан тарҡалыу продукттары сығарылмай.

Йөрәктең ауырлығы, кешенең енесенә ҡарап, оло ирҙәрҙә 250 — 300, ҡатын-ҡыҙҙарҙа 300 — 350 грамм була. Бер минут арауығында уртаса 72 тапҡыр ҡыҫылып типкән был тән ағзаһы 66 йылда, мәҫәлән, 2 ярым миллиардҡа яҡын цикл яһай. Кеше йөрәге аша бер тәүлектә 7 000 – дән 10 000 литрға[[литр]]ға тиклем, йыл эсендә 3 150 0000 литрға[[литр]]ға яҡын [[ҡан]] үтә.

* [http://www.medeffect.ru/news/news-0132.shtml Кровь, сердце и сосуды человека] {{ref-ru}}