Кинйәабыҙ: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
→‎Ауыл тарихы: орфография
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
32 юл:
|башлыҡ төрө =
|башлыҡ =
|нигеҙ һалыныу = 1832-18351832—1835
|беренсе телгә алыу =
|элекке исемдәре = Күзмин Кинйәһе
70 юл:
}}
 
'''Кинйәабыҙ''' ('''Кинйәбыҙ''', '''Кинйә-Абыҙ''')  — [[Башҡортостан]]дың [[Көйөргәҙе районы]]ндағы ауыл, Свобода ауыл советына ҡарай. [[2009]] йылдың 1 ғинуарына торошло халыҡ һаны  — 157 кеше<ref name='белешмә китабы'>[http://www.asmo-rb.ru/engine/data/attach/1/spravochnik.xls Башҡортостан Республикаһының райондары буйынса белешмә китабы]</ref>
Почта индексы  — 453352, [[ОКАТО|ОКАТО коды]]  — 80239805004.
 
== Халыҡ һаны ==
 
Юл 85 ⟶ 84:
| style="background:#f0f0f0;"|'''Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)'''
|-
| 1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)||||||||||
|-
| 1920 йыл 26 август||||||||||
Юл 107 ⟶ 106:
|}
{{Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар}}
 
== Географик урыны ==
[[Файл:Кинзя.jpg|thumb|left|Кинйәабыҙ ауылы]]
116 юл:
== Ауыл тарихы ==
Ул Емельян Пугачев етәкселегендәге Крәҫтиәндәр һуғышында ҡатнашыусы, Пугачевтың
иң яҡын дуҫы, кәңәшсеһе булған Кинйә Арыҫланов тарафынан [[1760]]-сы йылдарҙа нигеҙләнгән. Ауылды төҙөү тураһында риүәйәттәр һаҡланып ҡалған. Оло Көйөргәҙе йылғаһын һыулай. Ауылдан алыҫ түгел туғайлыҡ, Көйөргәҙе йылғаһының ике яғынан  — тауҙар. Былар ауылды ҡышын ыжғыр бурандарҙан ышыҡлаһа, яҙ көндәрендә мал өсөн "«ҡотҡарыусы"» булған. Йылҡы малы һәр саҡ тибендә йөрөй алған.
 
Ауыл [[1832]]-[[1835]] йылдарҙа ике өлөшкә бүленә. Халыҡ телендә Туғай Кинйәһе һәм Күзмин Кинйәһе тип йөрөтөлһә, рәсми документтарҙа 1-се һәм 2-се Кинйәбыҙ тип йөрөтөлә.
Беренсе Кинйәабыҙ [[1987]] йылда ғәмһеҙлек арҡаһында юҡҡа сыҡҡан.
 
== Билдәле кешеләр ==
* '''Кинйә Арыҫланов.''' — [[Башҡорт ихтилалдары|Пугачев яуы]] полковнигы, башҡорт дворяны, старшина. Халыҡ уны ҙурлап абыҙ тип йөрөткән. Крәҫтиәндәр һуғышы ҡыйратыла башлағас, ҡаҙаҡтар менән уртаҡ тел табыр өсөн ҡаҙаҡ далаларына йүнәлә. Шунда ҡартая. Халыҡ(боронғо риүәттәр буйынса) уны үлер алдынан ауылға ҡайтарғандар, ауылда ерләнгән тип иҫкә ала ине.
* '''Һеләүһен Кинйин.''' — Кинйә Арыҫлановтың улы. [[Башҡорт ихтилалдары|Пугачев яуы]]да ҡатнашыусы. Хәҙерге Хәлиловтарҙың, Һабансиндарҙың ҡарт олаталары.
* '''Хәлил Һабансин'''. — [[:Категория:1812 йылғы Ватан һуғышы|1812 йылғы француз походында]] полк муллаһы булып ҡатнаша.
* '''Үзбәк Аҡмырҙин.''' — [[:Категория:1812 йылғы Ватан һуғышы|1812 йылғы француз походында]] Парижғаса барып етеп, бик күп наградалар алған. Урядник.
* '''[[Арыҫланов Ғәфиәтулла Шаһимәрҙән улы|Ғәфиәт Арыҫланов]]'''. — Башҡорттар араһында беренсе [[Советтар Союзы Геройы]]. 1939 йылғы фин уғышында күрһәткән батырлыҡтары өсөн бүләкләнгән. Ул шулай уҡ [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ла ҡатнаша. Батырҙарса вафат була.
* '''[[Биктимеров Сәлмән БиктимеровҒәлиәхмәт улы]]'''. — [[Советтар Союзы Геройы]].
 
== Сығанаҡтар ==
133 юл:
 
== Һылтанмалар ==
* {{БЭ2013|index.php/read/8-statya/6477-kinj-aby-k-j-rg-e-r-nynda-y-auyl|Кинйәабыҙ}}
* [http://ufagen.ru/places/kuyurgazinskiy/kinzeabyzovo.html Ауыл тураһында "«Уфаген"» сайтында]
 
== Әҙәбиәт ==
* Исмәғилев А. Батыр рухы ҡайтты ауылына : [Кѳйѳргәҙе р-нының Кинйәбыҙ а. Кинйә Арыҫлановтың тыуыуына 285 й. тулыуға арналған байрам үтте] / Азамат Исмәғилев // Йәшлек. — 2008. — 24 июль.
{{Көйөргәҙе районы ауылдары}}
 
[[Категория:Көйөргәҙе районы ауылдары]]
[[Категория:Кинйәабыҙ]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Кинйәабыҙ» битенән алынған