Себер даруғаһы: өлгөләр араһындағы айырма

[[Рәсем:Ufimskie Darugi.jpg|thumb|250px|Өфө провинцияһын һәм Башҡортостанды даруғаларға бүлеү. Ырымбур губернаһы ланскарталары" картаһы. Красильников, 1755 йыл]]

'''Себер даруғаһы'''  — XVI быуат аҙағында [[Өфө өйәҙе]], XVIII быуат башында [[Өфө провинцияһы]], [[1744]] йылда алып [[Ырымбур губернаһы]] составына инә. XVII быуат аҙағында төньяҡ-көнбайышта  — Көңгөр өйәҙе, төньяҡ-көнсығышта  — [[Верхотур өйәҙе|Верхотур]] һәм [[Тубыл өйәҙе|Тубыл өйәҙҙәре]], көньяҡ-көнсығышта  — Ҡаҙаҡ ханлығы, көньяҡта  — [[Нуғай даруғаһы]], көньяҡ-көнбайышта  — [[Ҡазан даруғаһы]], төньяҡ-көнбайышта [[Уҫы даруғаһы]] менән сиктәш була. 1725—1726 йылдарҙа Себер даруғаһы 24 [[башҡорт]] улусы һәм 3,7 меңгә яҡын хужалыҡ, 1775 йылда  — 10 улус (Дыуан, Ҡара-Табын, Ҡошсо, Мырҙалар, Түбәләҫ, Тырнаҡлы, Һарт, Һунлар, Шайтан-Көҙәй, Әйле) теркәлгән. Өйәҙҙәргә бүлеү индерелгәс (1781), Себер даруғаһы территорияһында [[Троицк өйәҙе]], [[Өфө өйәҙе]]нең бер өлөшө, [[Силәбе өйәҙе]], [[Пермь наместниклығы|Пермь]] һәм [[Тубыл наместниклығы|Тубыл наместниклыҡтарының]] берөлөшө ойошторола. Идара итеүҙең кантон системаһы индерелгәндән һуң тулыһынса бөтөрөлә.