Монархия: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Addbot (фекер алышыу | өлөш)
ә Bot: Migrating 112 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7269 (translate me)
ә категория
1 юл:
{{Ҡалып:Идара итеү формалары}}
'''Мона́рхия''' ({{lang-la|monarcha}} < {{lang-el|μοναρχία}}  — «бер власлылыҡ»: {{lang-el|μόνος}}  — «яңғыҙ» һәм {{lang-el|ἀρχων}}  — «әмир, бойороусы»)  — юғары [[дәүләт]] власы бер кеше  — [[монах]] (король, батша, император, герцог, эрцгерцог, солтан, әмир, хан һ.б.) ҡулында булған идара итеү формаһы. Ҡағиҙә булараҡ власть мираҫ буйынса бирелә. Шулай уҡ власть үҙәктә, йәғни башҡалала тупланған булыуы мөмкин. Ошоға оҡшаш сәйәси ҡоролош [[Киев Русе]]ндә булған.
 
== Монархия билдәләре ==
10 юл:
== Монархия төрҙәре ==
* [[Абсолют монархия]]
* [[Конституцион монархия]]
** [[Парламентар монархия]]
** [[Парламентар монархия|Дуалистик монархия]]
 
=== Өҫтөнлөктәре ===
* Монарх бала саҡтан уҡ, буласаҡ юғары хаким итеүсе итеп тәрбиәләнә. Был уға зарур сифаттырын үҫтерергә, власть осраҡлы кеше ҡулына эләкмәүен гарантиялай;
Юл 19 ⟶ 20:
* Монархтың дәүләт тормошонда оҙайлы үҙгәртеп ҡороуҙар үткәрергә мөмкинлектәре ҙур;
* Монарх, ваҡытлыса һайлап ҡуйылған етәксегә ҡарағанда, үҙенең яуаплылығын тоя.
 
=== Етешһеҙлектәре ===
* Монарх бала саҡтан уҡ дәүләт менән идара итеүсе булараҡ тәрбиәләнә. Был башҡа кешеләргә ҡарата эгоизм, меҫкенле ҡараш тыуҙыра;
* Демократик республикала власть һайлау юлы аша алышынһа, монархияла  — монарх үлгәндән һуң ғына. Шуға күрә, вариҫтар йыш ҡына монархты йәки власҡа башҡа дәғүә итеүсене үлтергән осраҡтар бар.
* Власть кандидаттың һәләтенә ҡарап алышынмай, ә кем тыуғанлығына ҡарап. Бының һөҙөмтәһендә, власҡа бөтөнләй идара итә белмәгән кеше килеүе мөмкин;
* Монархтың юридик яуаплылығы юҡ, шуға күрә бөтөнләй дәүләт мәнфәғәтендә булмаған ҡарарҙар сығарыуы мөмкин;
Юл 33 ⟶ 35:
-->{{легенда|#ff7f40|[[Конституцион монархия|Конституцион монархиялар]] — монарх закон сығарыу власына эйә}}<!--
-->{{легенда|#007f00|[[Конституцион монархия|Конституцион монархиялар]] — монархтың власы сикләнгән}}<!--
-->{{легенда|#00ff00|[[Милләттәр берләшмәһе]]нә ингән илдәр — [[Бөйөк Британия]]ның монархын дәүләттәренең башлығы тип таныйҙар|border=#0d0}}<!--
-->{{легенда|#ff00ff|Монархиялы төбәктәр (монархия идаралығы аҫтында торған төбәктәр — бойондороҡһоҙ дәүләт статусына эйә түгелдәр, монархия булмаған илдәрҙең составына инә)}}]]
 
[[Категория:ЙәмғиәтМонархия]]
[[Категория:Сәйәсәт]]
 
{{Link FA|sw}}
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Монархия» битенән алынған