Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
категория
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
27 юл:
|Здания = {{Достопримечательность/Здания||||||}}
|Состояние =
|Сайт = [http://www.bashopera.ru/ www.bashopera.ru]
|Commons =
}}
 
'''Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры'''  — [[Башҡортостан]]дың баш ҡалаһы [[Өфө]]ләге [[театр]], архитектура ҡомартҡыһы, мәҙәниәт хазинаһы.
 
== Тарихы ==
[[1909]] йылда, Өфө губернаһында тыуып үҫкән бөйөк рус яҙыусыһы [[Аксаков, Сергей Тимофеевич|С. Т.  Аксаковтың]] вафат булыуына 50 йыл тулыуға, губернаторҙың тәҡдиме буйынса Өфөлә халыҡҡа сәнғәт, мәҙәниәт, аң-белем килтерерлек Аксаков халыҡ йорто төҙөргә ҡарар ителә. Бөтә Өфө губернаһынан, хатта күршеләрҙән дә аҡса йыйыла. Ленин (Үҙәк) һәм Пушкин урамдары мөйөшөндә ҡыҙыл кирбестән бина ҡалҡып сығыуға [[Беренсе бөтә донъя һуғышы|һуғыш]] та, [[Октябрь революцияһы|революциялар]] ҙа ҡамасаулай алмай. Бында [[Башҡорт дәүләт академия драма театры|башҡорт драма]], [[Башҡортостан Республикаһы Рус дәүләт академия драма театры|рус]], [[М. Кәрим исемендәге Башҡортостан Республикаһының милли йәштәр театры|йәш тамашасы]], [[Башҡорт дәүләт ҡурсаҡ театры|ҡурсаҡ театрҙары]] эшләй башлай, хатта данлыҡлы ғәскәровсылар халыҡ бейеүҙәре ансамбле лә тәүге аҙымдарын ошо сәхнәлә яһай.
 
Театр [[1938]] йылдың [[14 декабрь|14 декабрендә]] тамашасы алдында тәүге тапҡыр үҙ шаршауын аса. Опера театрының тәүге йондоҙҙары, Мәскәү консерваторияһын тамамлаусы Б. Вәлиева, Ш. Вәлиәхмәтова, Х. Ғәлимов, В. Галкин һәм башҡалар беренсе спектакль — Д.Паизиеллоның «Прекрасная мельничиха» операһын күрһәтә.
 
М. Сәлиғәскәрова, М. Хисмәтуллин һәм башҡа талантлы артистар труппаны тулыландыра. [[1941]] йылда Ленинград хореография училищеһын тамамлап, [[Насретдинова Зәйтүнә Әғзәм ҡыҙы|З. Насретдинова]], Х. Сафиуллин, Ф. Саттаров килә. Театр эргәһендәге балет студияһында [[Рудольф Нуриев]] шөғөлләнә, ул Өфө опера һәм балет театрын бөтә донъяға таныта. Рудольф Нуриев [[1953]] йылда балет труппаһына ҡабул ителә, уның ижади карьераһы ошонда башлана.
Театр [[1938]] йылдың [[14 декабрь|14 декабрендә]] тамашасы алдында тәүге тапҡыр үҙ шаршауын аса. Опера театрының тәүге йондоҙҙары, Мәскәү консерваторияһын тамамлаусы Б.Вәлиева, Ш.Вәлиәхмәтова, Х. Ғәлимов, В. Галкин һәм башҡалар беренсе спектакль – Д.Паизиеллоның «Прекрасная мельничиха» операһын күрһәтә.
 
[[1993]] йылдың мартынан күренекле хореограф Юрий Григоровичтың инициативаһы менән театр сәхнәһендә [[Нуриев Рудольф Хәмит улы|Р. Нуриев]] исемендәге балет сәнғәте фестивале үткәрелә.
М. Сәлиғәскәрова, М. Хисмәтуллин һәм башҡа талантлы артистар труппаны тулыландыра. [[1941]] йылда Ленинград хореография училищеһын тамамлап, З.Насретдинова, Х.Сафиуллин, Ф.Саттаров килә. Театр эргәһендәге балет студияһында [[Рудольф Нуриев]] шөғөлләнә, ул Өфө опера һәм балет театрын бөтә донъяға таныта. Рудольф Нуриев [[1953]] йылда балет труппаһына ҡабул ителә, уның ижади карьераһы ошонда башлана.
 
Опера һәм балет театры сәхнәһендә тәүге милли балет тыуа, беренсе башҡорт операһы ҡуйыла, милли композиторҙар мәктәбе барлыҡҡа килә һәм нығына. Балет артистары — халыҡ-ара һәм Бөтә Рәсәй конкурстары лауреаттары, дипломанттары һәм призерҙары. Башҡортостан балетының донъя баҫҡыстарына сығыуы хәҙерге замандың бөйөк хореографы Юрий Григоровичтың исеме менән бәйләнгән.
[[1993]] йылдың мартынан күренекле хореограф Юрий Григоровичтың инициативаһы менән театр сәхнәһендә Р.Нуриев исемендәге балет сәнғәте фестивале үткәрелә.
Бөйөк рус йырсыһы [[Шаляпин, ФедорФёдор ИваниовичИванович|Ф. Шаляпиндың]] дебюты Өфөлә үтә, шул айҡанлы [[1991]] йылдан алып йыл һайын театр сәхнәһендә Рәсәй һәм сит йондоҙҙары ҡатнашлығында сағыу музыкаль ваҡиға — – “Шаляпин«Шаляпин кисәләре — – Өфөлә”Өфөлә» Халыҡ-ара опера сәнғәте фестивале үткәрелә.
 
== Театр репертуары ==
Опера һәм балет театры сәхнәһендә тәүге милли балет тыуа, беренсе башҡорт операһы ҡуйыла, милли композиторҙар мәктәбе барлыҡҡа килә һәм нығына. Балет артистары – халыҡ-ара һәм Бөтә Рәсәй конкурстары лауреаттары, дипломанттары һәм призерҙары. Башҡортостан балетының донъя баҫҡыстарына сығыуы хәҙерге замандың бөйөк хореографы Юрий Григоровичтың исеме менән бәйләнгән.
Бөйөк рус йырсыһы [[Шаляпин, Федор Иваниович|Ф.Шаляпиндың]] дебюты Өфөлә үтә, шул айҡанлы [[1991]] йылдан алып йыл һайын театр сәхнәһендә Рәсәй һәм сит йондоҙҙары ҡатнашлығында сағыу музыкаль ваҡиға – “Шаляпин кисәләре – Өфөлә” Халыҡ-ара опера сәнғәте фестивале үткәрелә.
 
Коллектив сит ил һәм ватан классикаһының иң яҡшы өлгөләрен сәхнәләштереүгә йүнәлеш тота. Репертуар нигеҙен Чайковский, Бородин, Римский-Корсаков, Верди, Бизе, Пуччини, Моцарт, Россини, Минкус, Адан әҫәрҙәре тәшкил итә. З. Исмәғилевтың “Ҡаһым«Ҡаһым түрә”түрә» халыҡ-музыкаль драмаһы “Дирижерҙың«Дирижерҙың иң яҡшы эше”эше» (дирижеры — А. Людмилин) номинацияһында “Алтын«Алтын битлек”битлек» Милли театр премияһына лайыҡ булды. З. Исмәғилевтың “Салауат«Салауат Юлаев”Юлаев», “Аҡмулла”«Аҡмулла», С. Низаметдиновтың “Ай«Ай тотолған төндә”төндә» һәм «Memento» милли опералары репертуар биҙәге булып тора. Беҙҙең опера йондоҙҙары Асҡар һәм Илдар Абдразаҡовтар, Йәмил Әбделмәнов, Раил Кучуков, Светлана Арғынбаева, Геннадий Родионов һәм башҡаларҙың исемдәре киң билдәле. С. Прокофьевтың «Ромео һәм Джульетта», «Золушка», А. Адандың «Жизель», Л. Минкустың «Баядерка» балеттары. Л. Исмәғилеваның “Арҡайым”«Арҡайым» балеты премьераһы ҙур уңыш менән үтте. Балет солистары Гөлсинә Мәүлиҡасова, [[Сөләймәнова Гүзәл Ғәли ҡыҙы|Гүзәл Сөләймәнова]], Елена Фомина, Руслан Мөхәмәтов, Илдар Мәнәпов, Римма Закирова, Гөлнара Хәлитова һәм башҡалар һоҡланғыс сығыш яһай. Репертуар планында балалар өсөн спектаклдәргә ҙур иғтибар бирелә.
==Театр репертуары==
 
Директоры БР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре В. Г.  Рихтер етәкселегендә Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры коллективы мауығып яңы спектаклдәр өҫтөндә эшләй, ижади пландар менән янып йәшәй. Башҡортостандың үҙ ирке менән Рәсәйгә ҡушылыуының 450 йыллығына ҡарата Мәскәүҙә, Башҡортостандың Мәҙәниәт көндәре сиктәрендә, [[Исмәғилев Заһир Ғарип улы|З. Исмәғилевтың]] “Урал«Урал илселәре”илселәре» операһы һәм Л. Исмәғилеваның “Арҡайым”«Арҡайым» балеты ҡуйылды.
Коллектив сит ил һәм ватан классикаһының иң яҡшы өлгөләрен сәхнәләштереүгә йүнәлеш тота. Репертуар нигеҙен Чайковский, Бородин, Римский-Корсаков, Верди, Бизе, Пуччини, Моцарт, Россини, Минкус, Адан әҫәрҙәре тәшкил итә. З. Исмәғилевтың “Ҡаһым түрә” халыҡ-музыкаль драмаһы “Дирижерҙың иң яҡшы эше” (дирижеры – А.Людмилин) номинацияһында “Алтын битлек” Милли театр премияһына лайыҡ булды. З.Исмәғилевтың “Салауат Юлаев”, “Аҡмулла”, С.Низаметдиновтың “Ай тотолған төндә” һәм «Memento» милли опералары репертуар биҙәге булып тора. Беҙҙең опера йондоҙҙары Асҡар һәм Илдар Абдразаҡовтар, Йәмил Әбделмәнов, Раил Кучуков, Светлана Арғынбаева, Геннадий Родионов һәм башҡаларҙың исемдәре киң билдәле. С.Прокофьевтың «Ромео һәм Джульетта», «Золушка», А.Адандың «Жизель», Л.Минкустың «Баядерка» балеттары. Л.Исмәғилеваның “Арҡайым” балеты премьераһы ҙур уңыш менән үтте. Балет солистары Гөлсинә Мәүлиҡасова, Гүзәл Сөләймәнова, Елена Фомина, Руслан Мөхәмәтов, Илдар Мәнәпов, Римма Закирова, Гөлнара Хәлитова һәм башҡалар һоҡланғыс сығыш яһай. Репертуар планында балалар өсөн спектаклдәргә ҙур иғтибар бирелә.
Директоры БР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре В.Г. Рихтер етәкселегендә Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры коллективы мауығып яңы спектаклдәр өҫтөндә эшләй, ижади пландар менән янып йәшәй. Башҡортостандың үҙ ирке менән Рәсәйгә ҡушылыуының 450 йыллығына ҡарата Мәскәүҙә, Башҡортостандың Мәҙәниәт көндәре сиктәрендә, З. Исмәғилевтың “Урал илселәре” операһы һәм Л.Исмәғилеваның “Арҡайым” балеты ҡуйылды.
 
== Һылтанмалар ==