Махатма Ганди: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
2 юл:
|имя = Махатма Ганди
|оригинал имени = મહાત્મા ગાંધી
|изображение = Gandhi.jpg
|имя при рождении = Мохандас Карамчанд Ганди
|род деятельности = сәйәси эшмәкәр , философ
12 юл:
|дети = Харилал Ганди (1888—1948)<br />Манилал Ганди (1892—1956)<br />[[Рамдас Ганди]] (1897—1969)<br />Девдас Ганди (1900—1957)
|награды и премии =
}}
 
{{Индуизм}}
 
'''Моханда́с Карамча́нд «Маха́тма» Га́нди''' ({{lang-gu|મોહનદાસ કરમચંદ (મહાત્મા) ગાંધી}}, {{lang-hi|मोहनदास कर्मचन्द (महात्मा) गान्धी}}, {{lang-en|Mohandas Karamchand "Mahatma" Gandhi}} {{Audio-IPA|Mohandas_Karamchand_Gandhi_pronunciation.oga|[ˈmoːɦənd̪aːs ˈkərəmtʃənd̪ ˈɡaːnd̪ʱi]}}; [[2 октябрь]] [[1869]], [[Порбандар]], [[Гуджарат]] — [[30 4инуар]] [[1948]], [[Нью-Дели]]) — [[Һиндостан]]дың [[Бөйөк Британия]]нан бәйһеҙлеге өсөн көрәшкән етәкселәренең һәм идеологтарының береһе. Уның көс ҡулланмау(сатьяграха) фәлсәфәһе тыныс үҙгәрештәр яһаусы хәрәкәттәр өсөн йоғонтоһо ҙур була.
 
== Биографияһы ==
[[Файл:Gandhi South-Africa.jpg|thumb|left|160px|Ганди Көньяҡ Африкала (1895)]]
[[Файл:Gandhi and Kasturbhai 1902.jpg|thumb|left|160px|Мохандас Ганди һәм уның ҡатыны Кастурбай (1902)]]
[[Файл:Gandhi Kheda 1918.jpg|left|thumb|160px|Ганди 1918 йылда]]
 
Уның исеме Һиндостанда изгеләр рәтендә иҫәплән. Милләттең рухи етәксеһе Махатма Ганди, бар ғүмерен илен төрлө дини өҙгөләүҙәрҙән ҡурсауға бағышлай. Ҙуңғы йылдарҙа уның ҡорбаны на әүерелә.
 
Юл 27 ⟶ 23:
 
Гандиҙар ғаиләһендә бар дини йолалар ҙа башҡарылған. Бигерәк тә, уның әсәһе Путлибай ныҡ дини кеше булған. Храмдарҙағы табыныуҙар, ураҙалар, өатмарландырылған вегетарианлыҡ, дини (индустар тураһында) китаптар уҡыу, дин темаларына вәғәздәр — йәш Гандиҙың ғаиләһе өсөн рухи тормошҡа әүерелгән.
{|align="center"
|-valign="top"
|[[Файл:Gandhi South-Africa.jpg|thumb|leftcenter|160px|Ганди Көньяҡ Африкала (1895)]]
|[[Файл:Gandhi and Kasturbhai 1902.jpg|thumb|leftcenter|160px|Мохандас Ганди һәм уның ҡатыны Кастурбай (1902)]]
}|}
 
Ата-әсәһе уны 13 йәшендә йәштәш ҡыҙыҡайға өйләндергән. Был ғаилә бюджетына экономия булһын эшләнә. Сөнки ошо көдә үк ике туған ағаһына ла никах үткәрелә. Уларҙың дүрт улдары тыуа: Харилал ([[1888]]—[[1949]]), Манилал ([[28 октябрь]] [[1892]]—[[1956]]), Рамдас ([[1897]]—[[1969]]) һәм Девдас ([[1900]]—[[1957]]).
 
19 йәшендә Мохандас Ганди [[Лондон]]ға юридик белем алыу өсөн йүнәлә. 0[[1891 йыл]] уҡыуын тамамлағас, кире Һиндостанға ҡайта. Тиу ватанында уның һөнәри эшмәкәрлеге кәрәк булмай. Ул Көньяҡ Африкаға эшләргә китә. Унда индеецтарҙың хоҡуҡтары өсөн көрәш юлына баҫа. Ул унда беренсе булып көрәш өсөн көс ҡулланмау ([[сатьяграха]]) сараһын ҡуллана. Уның тормошҡа ҡарашын формалаштырыуҙа [[Бхагавадгита]], шулай уҡ [[Торо, Генри Дэвид|Г. Д. Торо]] һәм [[Толстой, Лев Николаевич|Л. Н. Толстоойҙың]] идеялары ярҙам иткән.(Толстой менән ул хатлашып торған)<ref name=tolstoy>[http://dwardmac.pitzer.edu/Anarchist_Archives/bright/tolstoy/lettertogandhi.html Письма Льва Толстого Ганди] {{ref-en}}</ref>). Ганди үҙе ирланд патриоты [[Девитт, Майкл|Майкла Девиттың]] идеаларын да таныған<ref name="mat">{{cite news | url=http://thetimes-tribune.com/opinion/editorials-columns/guest-columnists/irish-patriot-left-worldwide-mark-1.1459404 | title=Irish patriot left worldwide mark | date=17 March 2013 | agency=Scranton Times Tribune | accessdate=2013-05-14 | author=Dailey, Lucia | location=Scranton, Pa.}}</ref>.
 
== Иҫтәлеген мәңгеләштереү ==
Юл 39 ⟶ 40:
* В честь М. Ганди иҫтәлегенә күп кенә илдәрҙә почта маркалары сығарылған.
 
== Галерея ==
<center><gallery perrow=4 widths=180 heights=180>
Файл:Gandhi Commons.jpg|Mahatma Gandhi São Paulo, Brasil, Gautam Pal һәйкәле</small>
64 юл:
 
== Һылтанмалар ==
{{Навигация
|Тема = Махатма Ганди
|Портал = Персоналии
|Викицитатник = Махатма Ганди
|Викитека =
}}
* [http://www.ref.by/refs/32/5908/1.html О личности, борьбе и учении М.Ганди]
* [http://german.imdb.com/title/tt0083987/ Gandhi] на [[IMDB]]