Тымыҡ океан: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
17 юл:
'''Тымыҡ океан''' — Ер шарында океандарҙың майҙаны буйынса иң ҙуры һәм иң тәрәне. Көнбайышта [[Евразия]] һәм [[Австралия]], көнсығышта [[Төньяҡ Америка|Төньяҡ]] һәм [[Көньяҡ Америка]], көньяктан [[Антарктида]] ҡитғалары араһында урынлашҡан.
Тымыҡ океан төньяҡтан көньяҡҡа 15,8 мең км һәм көнсығыштан көнбайышҡа 19,5 км йәйелгән. Диңгеҙҙәр менән майҙаны
== Этимологияһы ==
Океанда беренсе күргән европалы испан конкискодоры Бальбоа булған. 1513 йылда ул юлдаштары менән [[Панама муйыны]]н үтеп океанға сыға. Улар көньяҡҡа асыҡ ҡултыҡҡа сыҡҡанға күрә, Бальбоа Көньяҡ океан тип атай (исп. [[:es:Mar del Sur|Mar del Sur]]).1520 йылдың 28 ноябренде асыҡ океанға [[Фернан Магеллан]] сыға. Ул океанда 3 ай 20 көндә [[Утлы Ер]]ҙән [[Флиппин утрауҙары]]на тиклем үтеп сыға. Бөтә сәйәхәт барышында тымыҡ һауа торошо булғанлыҡтан, Магеллан океанды Тымыҡ океан тип атай. 1753 йыда француз географы Ж.
1917 йылға тиклем Рәсәй карталарында Көнсығыш океан тигән исем менән йөрөй.
70 юл:
Уның һыуҙарының күп өлөшө көньяҡ киңлектә, әҙерәге — төньяҡ киҡлектә урынлашҡан.
1951 йылда инглиз экспедицияһы «Челленджер» фәнни-тикшереү судноһында эхолот ярҙамында 10 863 метр иң тәрән урынды билдәләй<ref name="ReferenceA">{{книга|автор = Кравчук П. А.|заглавие = Рекорды природы|место = Любешов|издательство = Эрудит|год = 1993|страницы = 23-24|страниц = 216|isbn = 5-7707-2044-1}}</ref> 2011 йылдағы һуңғы тикшереүҙәр — 10
Океан үҙенең көнсығыш сиге менән [[Төньяҡ Америка|Төньяҡ]] һәм [[Көньяҡ Америка]] ярҙарын йыуа, көнбайыш сиге менән [[Австралия]] һәм [[Евразия]]ның көнсығыш ярҙарын йыуа, көньяҡ сиге [[Антарктида]]ны йыуа.
|