Цивилизация: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
.
19 юл:
 
Мәҙәниәт — йәмғиәттең сифаты һәм йәмғиәт структураһының айырылғыһыҙ элементы. Цивилизация, бер аспектта,— йәмғиәттең сифаты һәм структур элементы. Ләкин цивилизация, башка йәмғиәт үҫеше аспектында, урын яғынан ҡарағанда,— локаль, ваҡыт яғыннан ҡарағанда, сикле социаль күренеш. Шунлыҡтан, ҡайһы бер ғалимдәр цивилизация менән мәҙәниәтте [[синонимдар]] тип, ә икенселәре мәҙәниәтте цивилизацияның сифаты тип ҡарайҙар.
 
==Локаль цивилизациялар ==
Традицион йәмғиәттә (цивилизацияла) социаль үҙгәрештәр әкренләп бара. Әлбиттә, үҙгәреш процесстары уларда ла юҡ түгел. Ләкин традицион цивилизацияларҙа бер нисә быуын кешеләре ниндәйҙер етди үҙгәрештәрҙе белмәй йәшәйҙәр. Уларҙа етештереү көстәрендәге һәм техникалағы ҡаҙаныштар бер быуын кешеләренән икенсе быуын кешеләренә әллә ни үҙгәрешһеҙ тапшырыла килә, фәндең етештереү һәм көнкүреш өлкәләренә үтеп кереүе лә һалмаҡ бара. Был төр йәмғиәтләрҙә (цивилизацияларҙа) боронғонан килгән нормалар, традициялар өҫтөнлөк итә. Ғөмүмән, ошо цивилизация илдәре хәҙерге этапта өсөнсө донъя илдәре тигән рәсми булмаған статуста бәйәләнәләр. Әлбиттә, был илдәр — иртәме, һуңмы — техноген цивилизация юлына баҫасаҡ. Техноген йәмғиәт (цивилизация) традицион йәмғиәттән (цивилизациянан) ҡапма-ҡаршы сифаттары менән айырыла. Уның йәшәү регионы — Көнбатыш Еврупа һәм бигрәк тә Төньяк Америка. Уларға экстенсив түгел, бәлки интенсив үҫеш хас. Үҫеш резервтары мәҙәниәт зоналарының киңәйтелүендә түгел, бәлки культураларҙың (беренсе сиратта, фәндәрҙең) үҙгәртеп ҡороу мөмкинлектәрен файҙаланыуҙа. Белгестәр фекеренсә, техноген цивилизация бөгөн генә барлыҡҡа килгән социаль күренеш түгел, уның тарихы һуңғы 300 йыл иҫәпләнә.
 
== Һылтанмалар ==