Типтәрҙәр: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
[[Файл:18 2473 Book illustrations of Historical description of the clothes and weapons of Russian troops.jpg|thumb|right|250px|Типтәр полкы рядовые, 1819-1825 йылдар.<ref>Висковатов А. В. Историческое описание одежды и вооружения российских войск, с рисунками, составленное по высочайшему повелению: в 30 т.: в 60 кн. — Факсимильное издание 1841—1862 гг. — СПб.: Альфарет, 2007—2008.</ref>]]
'''Типтәрҙәр''' ({{lang-ru|тептяри}},{{lang-tt|типтәр}}) — [[XVII быуат]]тан алып Башҡортостанда билдәле ҡатлам (тәүге осорҙа социаль төркөм). Күпселек тарихсылар (Ә.З.Әсфәндияров, Б.С.Дәүләтбаев, Н.Ф.Демидова, У.Х.Рәхмәтуллин) типтәрҙәрҙе ҡатлам тип иҫәпләй. Р.Ғ.Кузеев фекеренсә, типтәрҙәр - этник ҡатлам төркөмө. <ref> Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия. Урыҫсанан тулыландырылған һәм төҙәтелгән тәржемәһе. /Баш мөхәррир Р.З.Шәкүров. – Өфө: “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт ғилми нәшриәте, 1997. 565 бит </ref> Г. Георги, П.Паллас, П.И. Рычков кеүек билдәле крайҙы өйрәнеүселәр типтәрҙәр тураһында яҙып ҡалдырған.<ref>БСЭ</ref><ref name="Uralenc">[http://bse.sci-lib.com/article109969.html Уральская историческая энциклопедия]</ref>,<ref name="Uralenc"/>
==Терминдың этимологияһы==
«Типтәр» терминының этимологияһы асыҡ түгел. Ҡайһы бер тикшеренеүҙәр уны фарсы телендәге «дәфтәр» - «исемлек», «реестр» (П.И.Рычков, В.Н.Витевский),«регистрлы китап» (У.Х.Рәхмәтуллин), сыуаш телендәге «типтәр» - «киртелгән тамға» һүҙенән (Г.Комиссаров) килтереп сығара. Ә.З.Әсфандияров ҡыҫырыҡлау, ҡыуып ебәреү, инҡар итеү мәғәнәһендәге «тип-тибел-типтер» кеүек башҡортса һүҙҙең үҙгәреүе версияһын тәҡдим итә.<ref> Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия. Урыҫсанан тулыландырылған һәм төҙәтелгән тәржемәһе. /Баш мөхәррир Р.З.Шәкүров. – Өфө: “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт ғилми нәшриәте, 1997. 565 бит </ref>
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Типтәрҙәр» битенән алынған