Типтәрҙәр: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
4 юл:
==Тарихы==
Типтәрҙәрҙең килеп сығыуы башҡорт йәмғиәтенең феодалләшеү процесы, уның социаль төркөмдәргә бүленеүе менән бәйләнгән. Типтәрҙәр ҡатламы аҫабалар, бобылдәр һәм яһаҡ түләмәгән керҙәштәрҙән формаллашҡан. Үҙ общинаһынан ҡыҫырыҡлап сығарылған аҫаба башҡорттар тәүге типтәрҙәр булған. Типтәрҙәр төркөмөнә эләгеү башҡорттар өсөн ҡәтғи рәүештә шунда тороп ҡалыуҙы аңлатмаған, ыңғай мәл килеп сыҡҡанда, башҡорт-типтәрҙәр кире үҙ общинаһына ҡушыла алған.<ref> Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия. Урыҫсанан тулыландырылған һәм төҙәтелгән тәржемәһе. /Баш мөхәррир Р.З.Шәкүров. – Өфө: “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт ғилми нәшриәте, 1997. 565 бит </ref>
== Типтәрҙәр һаны ==
* 1735 йылда 11 294 кеше
* 1767 йылда — 33 656 кеше,
* 1796 йылда — 52 193 кеше,
* 1834 йылда— 105 864 кеше,
* 1858 йылда— 140 895 ир кеше.<ref> Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия. Урыҫсанан тулыландырылған һәм төҙәтелгән тәржемәһе. /Баш мөхәррир Р.З.Шәкүров. – Өфө: “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт ғилми нәшриәте, 1997. 565 бит </ref>
* 1897 йылда — 59 293 ир кеше; барлығы 117 773.
Типтәрҙәр һуңғы мәртәбә 1926 йылда иҫәпкә керә, 27 387 кеше үҙен типтәр тип белдерә<ref name="Isxakov">[http://kitap.net.ru/isxakov1-13.php?s=1 Исхаков Д.М. Тептяри. Опыт этностатистического изучения // Татарская нация: история и современное развитие : сборник. — Казань: 2002]</ref> <ref>Якупов Р.И. Тептяри. Этносоциальный феномен и научная проблема.. — Уфа: Гилем, 1998.</ref>.
== Иҫкәрмәләр ==▼
<references />▼
== Әҙәбиәт ==
* Ахмаров Г. Тептяри и их происхождение. — Казан: Хәтер, 2000. — С. 301—320. — ISBN 5-900004-74-0
Юл 27 ⟶ 17:
* Исхаков Д.М. Тептяри. Опыт этностатистического изучения // Татарская нация: история и современное развитие : сборник. — Казань: 2002.
* Якупов Р.И. Тептяри. Этносоциальный феномен и научная проблема.. — Уфа: Гилем, 1998. — С. 119. — ISBN 5-7501-0071-5
▲== Иҫкәрмәләр ==
▲<references />
[[Категория:Төрки халыҡтар]]
|