Фирҙәүси: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
1 юл:
{{Яҙыусы
| исеме= Фирҙәүси
16 юл:
| Имзаһы=
}}
'''Хаким Әбүл-Ҡасим Мансур Хасан Фирҙәүси Туси''' ({{lang-fa|حکیم ابوالقاسم منصور حسن فردوسی توسی}}; р [[940]]-се йылда [[Иран]]да [[Тус]] ҡалаһында тыуған — [[1020]]-се йыл тирәһе йәки [[1026]]) — күренекле [[Фарсы|фарсы]] һәм [[тажик]] шағиры, «[[Шаһнамә]]» эпик поэмаһының авторы; «[[Йософ вә Зөләйха]]» поэмаһы ла уның әҫәре тип иҫәпләнә. [[Иран]]да, [[Тажикстан]]да һәм [[Афғанстан]]да бик киң таныла һәм милли шағир тип иҫәпләнә.
''Хаким'' ("аҡыл эйәһе", "ғалим") ҡушаматын ул үҙенең киң һәм тәрән белеме өсөн яулаған.
22 юл:
== Тормош юлы ==
[[Рәсем:Фирдуси читает поэму «Шах-Наме» шаху Махмуду Газневи (1913).jpg|thumb|left|250px|Фирҙәүси «Шаһнамә» поэмаһын Мәхмүт Ғәзнәүигә уҡый.]]▼
▲[[Рәсем:Tus shahnameh.jpg|thumb|right|«[[Шаһнамә]]»нән күренеш]]
[[932]]-се һәм [[941]]-cе йылдар араһында [[Иран]]дағы [[Тус]] ҡалаһының янандағы Хорасан ауылында ер биләүсе крәҫтиән ғаиләһендә тыуа.
Юл 33 ⟶ 32:
Фирҙәүсиҙең йәшлеге тап ошо осорға тура килә.
▲[[Рәсем:Фирдуси читает поэму «Шах-Наме» шаху Махмуду Газневи (1913).jpg|thumb|left|250px|Фирҙәүси «Шаһнамә» поэмаһын Мәхмүт Ғәзнәүигә уҡый.]]
Оҙаҡ йылдар буйы шағир хәҙерге [[Афғанстан]]дағы [[Ғазни]] ҡалаһында тороп, [[Төркиә]]нең солтаны Мәхмүт Ғәзнәүигә хеҙмәт итә; уға уҡ ул үҙенең Шаһнамә поэмаһын да бағышлай. Солтан поэманы оҡшатып еткермәй (ҡайһы бер сығанаҡтар поэмала шағир Иран шаһтарын данлағанлыҡтан, ти; башҡалары — батша улдары ғына законлы тәхет вариҫы була ала тигән фекер өсөн, тип фаразлай).
Киң таралған риүәйәт буйынса, солтан Фирҙәүсигә поэма өсөн хаҡын түләмәйенсә, тәү килешеүҙәренән баш тарта. Шағир быға асыуланып, солтан тураһында сатирик шиғыр яҙа; был шиғырҙа ул солтан ҡол тоҡомонан сыға, тип мыҫҡыллай.
| |||