Шоңҡар (журнал): өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ZUFAr (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
|||
34 юл:
*Күңел һандығы
==Тарихы==
[[1990]] йылдарға тиклем [[башкорт]] йәштәре өсөн үҙ аллы бер ниндәй ҙә баҫма булманы. ''Ленинсы'' нигеҙендә башҡорт йәштәре өсөн үҙ аллы ''[[Йәшлек (гәзит)|Йәшлек]]'' гәзите барлыҡҡа
Ул саҡта йәштәр журналы [[Ағиҙел (журнал)|''Ағиҙел'']] журналының ''Журнал эсендә журнал'' булып сыға. Артабан [[1993]] йылдың аҙағында [[Башҡортостан китап нәшриәте]] альманах рәүешендә йәштәр журналының тәүге һанын нәшер итә.
[[1994]] йылдың ғинуарында рәсми теркәлеү үткәндән һуң, ''Шоңҡар'' журналы, үҙ аллы баҫма булараҡ,
==Бөгөнгөһө==
''Шоңҡар'' буш урында барлыҡҡа килмәне. 1990 йылдар барышында, халҡыбыҙҙың милли үҙаңы уянып, рухи ҡиммәттәргә сарсаған мәл ине. Ошоға тиклем башҡорт йәштәре өсөн үҙ аллы бер ниндәй ҙә баҫма булманы. ''Ленинсы'' гәзите урыҫ телендә нәшер ителгән ''Ленинец''тың дубляжы, йәғни туранан-тура тәржемәһе генә ине. Милли хәрәкәттең көсәйеүе һөҙөмтәһендә, халҡыбыҙ, айырыуса йәштәребеҙ тырышлығы менән ''Ленинсы'' нигеҙендә башҡорт йәштәре өсөн үҙ аллы ''Йәшлек'' гәзите барлыҡҡа килде һәм ул халҡыбыҙҙың милли үҙаңын уятыуға, асылыбыҙға ҡайтыуға ғәйәт ҙур өлөш индерҙе. Әммә быуа йырылып аҡҡандағы шикелле оператив жанрҙағы гәзит кенә рухи ихтыяждарыбыҙҙы ҡәнәғәтләндереп бөтмәне: йәштәр өсөн махсус журнал асыу зарурлығы ҡалҡып сыҡты. Бәхәс юҡ: теләк кенә эштең шунда уҡ хәл ителеүен аңлатмай әле, барыһы ла бөртөкләп йыйыла.''Ағиҙел'' журналының ул саҡтағы баш мөхәррире, әҙәбиәтебеҙ аҡһаҡалы Булат Рафиҡов ошо абруйлы баҫмала ижади йәштәр өсөн ''Журнал эсендә журнал'' сығарырға ҙур тәүәккәллек ҡылды. Артабан 1993 йылдың аҙағында Башҡортостан китап нәшриәте альманах рәүешендә йәштәр журналының тәүге һанын нәшер итте. Ә инде 1994 йылдың ғинуарында рәсми теркәлеү үткәндән һуң, ''Шоңҡар'' журналы, үҙ аллы баҫма булараҡ, үҙенең донъяға тыуыуы хаҡында хәбәр итте.
Баҫманың тәүге баш мөхәррире итеп шағирә Таңһылыу Ҡарамышева тәғәйенләнде. Ул ҡыҫҡа ваҡыт эсендә, барлыҡ ойоштороу мәсьәләләрен хәл итеп, ижади коллектив туплап өлгөрҙө. Журнал уҡыусылар яңы баҫманың барлыҡҡа килеүен дәррәү ҡабул итте, төрлө кәңәш-тәҡдимдәр менән редакцияға хаттар яуҙы. Был иһә коллективты рухландырып эштәренә ҡанат ҡуйҙы. Әлегәсә билдәһеҙ журналдың шунда уҡ 5 мең тираж йыйыуы тап шул хаҡта һөйләй.Баҫманың баш мөхәррире итеп билдәле яҙыусы Әмир Әминев тәғәйенләнгәндән һуң ''Шоңҡар''ҙың биҙәлеше тағы ла яҡшырҙы, форматы ҙурайҙы, уның һандан һанға йөкмәткеһе байыны. Рауил Бикбаев, Йыһат Солтанов, Рәшит Солтангәрәев, Рәшит Шәкүр кеүек халҡыбыҙҙың билдәле шәхестәре менән бер рәттән яңы авторҙар барлыҡҡа килде һәм улар, әҙәбиәттә үҙҙәренең урынын табып, башҡорттоң ижади интеллигенцияһы сафын тулыландырҙы. Әлбиттә, республикабыҙҙағы башҡа журналдарҙан күпкә йәш 15 йыллыҡ тарихы булған ''Шоңҡар''ға байҡауҙы оҙаҡ дауам итергә мөмкин булыр ине.Бөгөнгө көндә редакция заманса техник ҡорамалдар менән тәьмин ителгән. Был тәңгәлдә беҙ Башҡортостан Хөкүмәте эргәһендәге Матбуғат, нәшриәт һәм полиграфия эштәре буйынса идаралыҡҡа рәхмәтлебеҙ. 2007 йылдан ''Шоңҡар''ҙың тышлығы сифатлы ҡағыҙҙа баҫыла башланы һәм был фоторәсемдәр һәм һүрәттәрҙең сифатында ҙур сағылыш тапты. Был иһә биҙәлеш тәңгәлендә баҫманың үҙ йөҙөн булдырыуҙа редакцияның ижади коллективына киң мөмкинлектәр асты. Сығымдарыбыҙ тулыһынса республикабыҙ бюджетынан ҡаплана. Редакцияла тиҫтерҙәренең тормошон яҡшы аңлаған бары тик йәштәр эшләй. (''Шоңҡар'' журналы коллективы республика гәзит-журналдары араһында иң йәше, уртаса йәшебеҙ - 27,5) Беҙҙең коллектив бер ҡасан да эҙләнеүҙән туҡтамай, сөнки ваҡыт тигәнең һаман алға елә һәм журнал уҡыусыларҙың талаптары ла арта. Беҙ һәр саҡ йәштәрҙе ниҙәр ҡыҙыҡһындырыуын, уларҙың нимәләр хаҡында уҡырға теләүҙәрен иҫәпкә алабыҙ һәм журнал биттәрендә төрлө ҡатлам уҡыусыларға үҙе теләгән рухи аҙығын бирергә тырышабыҙ. Матбуғат баҙарын мотлаҡ белеү кәрәк бөгөнгө көндә. Шулай ҙа ''Шоңҡар'' үткәргән төп сәйәсәт - бөгөнгө шарттарҙа йәштәр упҡынға ҡолап төшмәй, заманаһына ҡулайлашырға өйрәнһен, үҙен, ғаиләһен, тыуған Башҡортостанын яҡлай белһен, башҡорт халҡын Ер йөҙөндә һаҡлап ҡалдырыу ғына түгел, артабан да ишәйтһен. Шуға ла беҙҙең геройҙарыбыҙ - Башҡортостаныбыҙҙа ғына түгел, тыуған тупрағынан айырылып башҡа төбәктәргә, хатта сит илдәргә китеп ниндәйҙер уңышҡа өлгәшкән, тормошҡа үҙ аллы ҡарашы булған йәштәр. Беҙ тап шундайҙарҙы өлгө итеп ҡуябыҙ ҙа инде. Юҡһа әле һаман кемдәндер көтөү ҡаныбыҙға артыҡ һеңгән шул. Бөгөнгө башҡорт йәштәре бына ошо сирҙән тамам арынырға тейеш. Мәғлүм, ҙур маҡсаттарға өлгәшеү өсөн беҙгә һәр яҡлап та башҡа милләттәрҙән ҡалышырға ярамай.
Журналыбыҙ һауаларҙа йөҙмәй, донъяуи мәсьәләләрҙе хәл итеп практик йүнәлеш алыуы менән ота тиер инем. Мәҫәлән, ''Шоңҡар''ҙа сыҡҡан мәҡәләләргә бәйле өлкән кластарҙа һөйләшеүҙәр, диспуттар үткәрелеүе, Президентыбыҙ Мортаза Ғөбәйҙулла улы Рәхимов тарафынан ''Эскелеккә, наркоманияға һәм тәмәке тартыуға ҡаршы көрәш'' иғлан ителгән йылда мәктәптәрҙәге махсус дәрестәрҙә беҙҙә донъя күргән материалдарҙың ярҙам иткәне өсөн бик күп уҡытыусыларҙан рәхмәт һүҙҙәре ишетеү редакция коллективына дәрт-илһам өҫтәне. Иманыбыҙ камил: баҫма кешегә тормошта аныҡ йүнәлеш бирһә йәки ярҙам күрһәтһә, уға мотлаҡ яҙыласаҡтар.
==Журналдың сайты==
| |||