Диңгеҙ: өлгөләр араһындағы айырма

[[Рәсем:Evening sea.jpg|thumb|Ҡара диңгеҙ]]

'''Диңгеҙ''' — ҡоро ер йәки һыу аҫты рельефы менән айырылып торған Донъя [[океан]]ының өлөшө. Ҡайһы бер диңгеҙҙәр башҡа диңгеҙҙәрҙен өлөшө булып торалар (мәҫәлән, [[Эгей диңгеҙе]] — [[Урта диңгеҙ]] өлөшө).

Айырымлыҡтары буйынса диңгеҙҙәр 3 төркөмгә бүленә: эске диңгеҙҙәр, океан ситендәге диңгеҙҙәр, утрау араһындағы диңгеҙҙәр. Географик торошо буйынса эске диңгеҙҙәр материк –ара һәм материк эсендәге диңгеҙҙәргә бүленәләр. Геологик яҡтан хәҙерге диңгеҙҙәр йәш яһалма булып торалар: улар барыһы ла хәҙерге заманға яҡын ''палеогон- неогон'' осоронда барлыҡҡа килгән, һәм тулыһынса ''антропоген'' осоронда билдәләнгән. Тәрән диңгеҙҙәр Ер ҡабығы сатнаған урында (мәҫәлән, [[Урта диңгеҙ]]) барлыҡҡа килгән. Һайыраҡтара материк өлөшөн һыу баҫыу нәтижәһендә барлыҡҡа килгән.

[[1978]] йылда Халыҡ-ара диңгеҙ ойошмаһы [[Бөтә донъя диңгеҙ көнө]]н булдыра. Был көн [[Берләшкән милләттәр ойошмаһы]]ның бөтә донъя һәм халаҡ-ар көндәр системаһына керетелгән.

=== [[Тимыҡ океан]] ===

* [[Бали диңгеҙе]]

* [[Мәрйен диңгеҙе]]

* [[Коро диңгеҙе]]

* [[Минданао диңгеҙе]]

* [[Молукко диңгеҙе]]

* [[Саву диңгеҙе]]

* [[Самар диңгеҙе]]

* [[Сибуян диңгеҙе]]

* [[Соломоново море]]

* [[Тасманов диңгеҙе]]

* [[Тувалу диңгеҙе]]

* [[Филиппин диңгеҙе]]

* [[Флорес диңгеҙе]]

* [[Көняҡ-Ҡытай диңгеҙе]]

* [[Япон диңгеҙе]]

=== [[Атлантик океан]] ===

* [[Кельт диңгеҙе]]

* [[Ирмингер диңгеҙе]]

* [[Мәрмәр диңгеҙе]

* [[Саргассов rusa]]

** [[Кипр диңгеҙе]]

*** [[Киликий диңгеҙе]]

** [[Лигурия диңгеҙе]]

** [[Тиррен диңгеҙе]]

* [[Росс диңгеҙе]]

* [[Уэдделл диңгеҙе]]

* [[Беллинсгаузен диңгеҙе]]

* [[Рисер-Ларсен диңгеҙе]]

* [[Телектәшлек диңгеҙе]]

== Китап ==

А. Можетта ''Большой атлас морей и океанов'' /Пер. с фр. Корнеева. Л. Ю.; Лемени-Македон П. П. —М.: БММ АО, 2005 г. ISBN 5-88353-234-9

{{Commonscat|Seas}}

[[Океан]]

[[Категория:География]]

[[Категория:Диңгеҙҙәр]]

[[pap:Laman]]

[[pl:Morze]]

[[pt:Mar]]

[[qu:Hatun qucha]]