Бензол: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
"Бензол — ('''C<sub>6</sub>H<sub>6</sub>''', '''PhH''') ар…" исемле яңы бит булдырылған
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
Бензол — ('''[[Углерод|C]]<sub>6</sub>[[Водород|H]]<sub>6</sub>''', '''[[Фенильная группа|Ph]]H''') ароматик углеводород.
 
Ҡыҫҡаса белешмә
Үҙенсәлекле еҫле, төҫһөҙ шыйыҡса; tиреү 5,5°С, tҡайнау 80,1°С, тығыҙлығы 879 кг/ м3. Углеводородтарҙа, эфирҙарҙа яҡшы, этиленгликолдә, глицеринда, һыуҙа насар эрей; май, каучук, гудронды һ.б. эретә. Ядроһына юғары т‑ралар, окислаусылар тәьҫиренә ҡаршы юғары сыҙамлылыҡ хас (ҡара: Ароматик берләшмәләр); электрофилгә алмаштырыу (хлорлау, нитратлаштырыу, сульфирлау һ.б.) реакциялары еңел, ҡушыу (гидрирлау) реакциялары ауыр үтә. Тирене ҡуҙғыта; юғары концентрацияла парҙары үҙәк нервы системаһына тәьҫир итә, түбән концентрацияларының күп тапҡырлы тәьҫиренән ҡан составы үҙгәреүе күҙәтелә (ПДК 5 мг/ м3). Башҡортостанда 20 б. 50‑се йй. алып Б. тура ҡыуылған бензиндарҙың тар фракцияһына (tҡайнау 62—85°С) водород баҫымы аҫтында каталитик риформинг үткәреп етештереү үҙләштерелә (ҡара: Башҡортостан нефтехимия компанияһы, “Газпром нефтехим Салават”). Б. хлор‑ һәм дихлорбензолдар (ҡара: Хлорорганик берләшмәләр), этилбензол (ҡара: Стирол), кумол, өҫкө йөҙҙә актив матдәләр, анилин, малеин ангидриды һ.б. ҡиммәтле ярым продукттар, фармацевтик препараттар, лак‑буяу материалдары етештереүҙә, мотор яғыулығына өҫтәмә сифатында ҡулланыла. 60‑сы йй. башында Өфө нефть эшкәртеү заводында Б. нигеҙендә айырыуса таҙа циклогексан (ҡара: Алициклик берләшмәләр) етештерелә.
 
==Шула уҡ ҡара==
Үҙенсәлекле еҫле, төҫһөҙ шыйыҡса; tиреү 5,5°С, tҡайнау 80,1°С, тығыҙлығы 879 кг/ м3. Углеводородтарҙа, эфирҙарҙа яҡшы, этиленгликолдә, глицеринда, һыуҙа насар эрей; май, каучук, гудронды һ.б. эретә. Ядроһына юғары т‑ралар, окислаусылар тәьҫиренә ҡаршы юғары сыҙамлылыҡ хас (ҡара: Ароматик берләшмәләр); электрофилгә алмаштырыу (хлорлау, нитратлаштырыу, сульфирлау һ.б.) реакциялары еңел, ҡушыу (гидрирлау) реакциялары ауыр үтә. Тирене ҡуҙғыта; юғары концентрацияла парҙары үҙәк нервы системаһына тәьҫир итә, түбән концентрацияларының күп тапҡырлы тәьҫиренән ҡан составы үҙгәреүе күҙәтелә (ПДК 5 мг/ м3). Башҡортостанда 20 б. 50‑се йй. алып Б. тура ҡыуылған бензиндарҙың тар фракцияһына (tҡайнау 62—85°С) водород баҫымы аҫтында каталитик риформинг үткәреп етештереү үҙләштерелә (ҡара: Башҡортостан нефтехимия компанияһы, “Газпром нефтехим Салават”). Б. хлор‑ һәм дихлорбензолдар (ҡара: Хлорорганик берләшмәләр), этилбензол (ҡара: Стирол), кумол, өҫкө йөҙҙә актив матдәләр, анилин, малеин ангидриды һ.б. ҡиммәтле ярым продукттар, фармацевтик препараттар, лак‑буяу материалдары етештереүҙә, мотор яғыулығына өҫтәмә сифатында ҡулланыла. 60‑сы йй. башында Өфө нефть эшкәртеү заводында Б. нигеҙендә айырыуса таҙа циклогексан (ҡара: Алициклик берләшмәләр) етештерелә.
: Алициклик берләшмәләр
: Хлорорганик берләшмәләр
: Башҡортостан нефтехимия компанияһы, “Газпром нефтехим Салават”
: Стирол
: Ароматик берләшмәләр
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{примечания}}
 
== Әҙәбиәт ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Бензол}}
* Энциклопедический словарь юного химика / Сост. В. А. Крицман, В. В. Станцо. — М.: Педагогика, 1982. — 368 с., ил.
* Настольная книга учителя химии 10 класс/О. С. Габриелян, И. Г. Остроумов. — М.:Дрофа, 2010 г.
* [http://www.youtube.com/watch?v=n0p8mhAl7FA Строение молекулы бензола, видео]
 
{{Углеводороды}}
 
{{org-chem-stub}}
 
[[Категория:Ароматические углеводороды]]
[[Категория:Нефть продукттары]]
[[Категория:Эреткестәр]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Бензол» битенән алынған