Йыландар: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
31 юл:
 
==Ҡыҫҡаса ҡылыҡһырлама==
{{Дополнительно|Һөлдә}}
Кәүҙәһе тар, һуҙылған, оҙонлоғо 45‑тән алып 120 см тиклем, мөгөҙ ҡалҡансыҡтар һәм ҡау менән ҡапланған. Йылан, тиреһенең тышҡы мөгөҙ ҡатламын (ҡабығын) тулыһынса ташлап, йылына бер нисә тапҡыр ҡау һала. Төҫө төрлө, күпселек осраҡта тирә-яҡ мөхит төҫөнә ярашлы. Умыртҡаһы кәүҙә һәм ҡойроҡ бүлектәренән тора, күкрәк һөйәге юҡ; кәүҙә умыртҡалары ҡорһаҡ ҡалҡансыҡтары менән тоташҡан оҙон хәрәкәтсән ҡабырғалар менән. Аяғы юҡ, ҡабырғаларының бөгөлөшөн үҙгәртеү, ҡорһаҡ ҡалҡансыҡтарын күсереү һәм кәүҙәһен ян-яҡҡа тулҡын рәүешле бөгөү ярҙамында хәрәкәт итә. Тышҡы ҡолаҡ тишеге һәм ҡолаҡ ярыһы юҡ, урта ҡолағы ябай төҙөлөшлө, насар ишетә. Күҙе ҡушылып үҫкән күҙ ҡабаҡтары хасил иткән үтә күренмәле йоҡа тышса менән ҡапланған. Көндөҙгө йыландың күҙ ҡараһы түңәрәк; эңер һәм төнгөләрҙеке — вертикаль. Теше нәҙек, осло, артҡа бөгөлгән; ағыуһыҙ йыланға табышты эләктереү һәм ысҡындырмаҫ өсөн хеҙмәт итә. Ағыулы төрҙәрҙең ағыулы тештәре өҫкө яңаҡта урынлашҡан. Теле оҙон, осо ике йәпле; Якобсон ағзаһы бар. Баш һөйәгенең бит өлөшө һөйәктәре үҙ-ара эре табышты йотҡанда ауыҙ ҡыуышлығының ныҡ һуҙылыуын тәьмин иткән һығылмалы ярылар менән тоташҡан. Эске ағзалары асимметриялы. Үпкәһе ғәҙәттә берәү. Бауыры оҙон көрәк формаһында. Бөйөрҙәре, орлоҡлоҡ һәм йомортҡалыҡтары оҙонса. Бәүел ҡыуығы юҡ. Ата йылан копулятив ағзаһы (парлы муҡсалар рәүешендә) ҡойроҡ төбөндә аналь тишек артында тире аҫтында урынлашҡан.
{{Биофото|Snake skeleton.jpg|ш=200|left|color=#FFC0CB|Йылан һөлдәһе.}}
{{Биофото|Snake Skeletons.jpg|left|ш=200|color=#FFC0CB|Йылан һөлдәһе [[ташбаҡа|ташбаҡанан]] айырыла, башлыса күкрәк ситлеген буйынса.}}
Кәүҙәһе тар, һуҙылған, оҙонлоғо 45‑тән алып 120 см тиклем, мөгөҙ ҡалҡансыҡтар һәм ҡау менән ҡапланған. Йылан, тиреһенең тышҡы мөгөҙ ҡатламын (ҡабығын) тулыһынса ташлап, йылына бер нисә тапҡыр ҡау һала. Төҫө төрлө, күпселек осраҡта тирә-яҡ мөхит төҫөнә ярашлы. Умыртҡаһы кәүҙә һәм ҡойроҡ бүлектәренән тора, күкрәк һөйәге юҡ; кәүҙә умыртҡалары ҡорһаҡ ҡалҡансыҡтары менән тоташҡан оҙон хәрәкәтсән ҡабырғалар менән. Аяғы юҡ, ҡабырғаларының бөгөлөшөн үҙгәртеү, ҡорһаҡ ҡалҡансыҡтарын күсереү һәм кәүҙәһен ян-яҡҡа тулҡын рәүешле бөгөү ярҙамында хәрәкәт итә. Тышҡы ҡолаҡ тишеге һәм ҡолаҡ ярыһы юҡ, урта ҡолағы ябай төҙөлөшлө, насар ишетә. Күҙе ҡушылып үҫкән күҙ ҡабаҡтары хасил иткән үтә күренмәле йоҡа тышса менән ҡапланған. Көндөҙгө йыландың күҙ ҡараһы түңәрәк; эңер һәм төнгөләрҙеке — вертикаль. Теше нәҙек, осло, артҡа бөгөлгән; ағыуһыҙ йыланға табышты эләктереү һәм ысҡындырмаҫ өсөн хеҙмәт итә. Ағыулы төрҙәрҙең ағыулы тештәре өҫкө яңаҡта урынлашҡан. Теле оҙон, осо ике йәпле; Якобсон ағзаһы бар. Баш һөйәгенең бит өлөшө һөйәктәре үҙ-ара эре табышты йотҡанда ауыҙ ҡыуышлығының ныҡ һуҙылыуын тәьмин иткән һығылмалы ярылар менән тоташҡан. Эске ағзалары асимметриялы. Үпкәһе ғәҙәттә берәү. Бауыры оҙон көрәк формаһында. Бөйөрҙәре, орлоҡлоҡ һәм йомортҡалыҡтары оҙонса. Бәүел ҡыуығы юҡ. Ата йылан копулятив ағзаһы (парлы муҡсалар рәүешендә) ҡойроҡ төбөндә аналь тишек артында тире аҫтында урынлашҡан.
 
==Үрсеүҙәре==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Йыландар» битенән алынған