Организм: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
40 юл:
== Химия ==
Организмдарҙағы ҡатмарлы химик системалар үрсеүгә һәм тере ҡалырға, тотороҡло буларға тип тәртипләштерелгән. Химиялағы молекуляр күренештәр, организмдарҙы аңлауҙа фундаменталь булып тора. Орагнизмдарҙың тирә-яҡ мөхиткә яраҡлашыуы, шунлыҡтан ДНК-лары тере ҡалыуҙары
Организмдар үҙҙәренең барлыҡҡа килеүе менән, матдәләр алмашыуы, һәм ҡалған күп химик күренештәргә, иң мөһиме, ҙур органик молекулаларға бурыслы. Организмдағы ҡатмарлы химик берләшмәләр системаһы, тирә-яҡ мөхит менән аралашыу арҡаһында төрлө рольдар уйнайҙар.
Ярым-ябыҡ химик системалағы органиҙмдар. Ундый организмдар айырым берәмектәр булып торһалар ҙа, улар үҙҙәрен уратып алған мөхиткә ҡарата ябыҡ түгелдәр. Үҙ тереклеген тәьмин итеү операцияларан бышҡарыу өсөн, улар бер туҡтауһыҙ тирә-яҡ мөхиттән энергия алалар һәм бүлеп сығаралар.'' Афтотрофтар'' файҙалы энергия эшләп сығарыу өсөн (органик берләшмәләр рәүешендә) ҡояш яҡтыһын йәки, органик булмаған берләшмәләр ҡулланалар, ә ''гетеротрофтар''
Был берләшмәләрҙәге иң мөһим [[Химик элементтар исемлеге|элемент]]
== Макромолекулалар ==
64 юл:
== Структура ==
Организмдарҙың күбеһе [[күҙәнәк]] тип аталған мономер берәмектәрҙән тора. Ҡайһы берҙәре бер күҙәнәктән генә тора (бер күҙәнәклеләр), а ҡайһылар күп күҙәнәктән торалар (күп күҙәнәклеләр). ''Күп күҙәнәклеләр'', берәй аныҡ эш башҡарыу өсөн махсуслашҡан күҙәнәктәр була алалар. Махсуслашҡан күҙәнәктәр төркөмөнөң туҡыма күҙәнәктәре дүрт башлынғыс типтарҙан тора: эпителий, нервы туҡымаһы, ит туҡылаһы һәм берләштерүсе туҡыма. Бер-нисә туҡыма типтары, берәй аныҡ функция башҡарыу өсөн, орган формаһында бергә эшләй алалар (мәҫәлән, ҡан йөрөтөү өсөн
== [[Күҙәнәк|Күҙәнәктәр]] ==
84 юл:
== Ғүмер оҙонлоғо ==
Организмдың иң ғәмәли параметры булып ғүмер (йәшәү, тереклек) тора. Ҡайһы бер организмдар ҡыҫҡа ваҡыт эсендә йәшәйҙәр
== Иҫкәрмәләр ==
|