Каталан теле: өлгөләр араһындағы айырма

Ике стандарт араһында иң билдәле айырма — тоник баҫым: francès, anglès (IEC) -— francés, anglés (AVL), cafè (IEC) -— café (AVL) (кофе), conèixer (IEC) -— conéixer (белеү), comprèn (IEC) -— comprén (AVL) (ул аңлай). Бының сәбәбе: [[латин теле]]нең ''ē'' һәм ''ĭ'' фонемалары әйтелеше ике диалект тармағында айырылыла. Мәҫәлән, көнсығыш тармағында боронғо ''ē'' фонемаһы [ɛ] тип әйтелә, көнбайыш тармағында [e] тип әйтелә. Әммә-ләкин, AVL стандартында был фонема урынына һәр ваҡыт "«è"» яҙыла: què (нимә), València, èter (эфир майы), sèsam, sèrie (сериал), època (йәш).

Балеар утрауҙарында IEC стандартының Балеар утрауҙары институтының филология бүлеге тарафынан балеар диалектына яраҡлаштырылған варианты ҡулланыла. Мәҫәлән, IEC стандарды буйынса "«cantam"» һәм "«cantem"» тип яҙырға мөмкин була, әммә балеар стандарты буйынса "«cantam"» дөрөҫөрәк була. Шулай уҡ 1-се заттың хәбәр һөйкәлешендә балеар стандартында ялғау ҡулланылмай: "«jo cant"», "«jo tem"», "«jo dorm"».

Альгеро ҡалаһында IEC стандартының Альгеро диалектына яраҡлаштырылған варианты ҡулланыла. Мәҫәлән, билдәлелек артикле стандарт буйынса — ''el'', ә Альгеро вариантында — ''lo'', эйәлек алмашы формалары Альгеро стандарты буйынса — la mia (минең шәхси), lo sou/la sua (уның шәхси), lo tou/la tua (һинең шәхси) һ.б. Тамамланмаған үткән ваҡытта бөтә ҡылымдың зат, һан, заман формаһында -v- ҡулланыла: ''cantava, creixiva, llegiva''; бик күп боронғо һүҙҙәр ҡулланыла: manco (menys), calqui u (algú "«кемдер"»), qual/quala (quin/quina "«ниндәй"») һ.б.