Ватикан: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә Робот: косметик үҙгәртеүҙәр
навигация1
51 юл:
}}
 
'''Ватика́н''' {{lang-it|Stato della Città del Vaticano}}, ''' Ватика́н дәүләт ҡалаһы''' исеме ҡулланыла<ref>Гуценко К. Ф., Ковлер А.&nbsp;И.&nbsp;Конституционное право: Энциклопедический словарь / Отв. ред. и рук. авт. коллектива С.&nbsp;А.&nbsp;Авакьян.&nbsp;— М.: НОРМА-ИНФРА-М, 2000.&nbsp;— 688 с.&nbsp;— ISBN 5-89123-409-2</ref>)&nbsp;— [[Рим|Рим]] эсендә Италия менән берләштерелгән кәрлә дәүләт-анклав (донъяла иң бәләкәй дәүләт). Үҙенең исемен Mons Vaticanus тауы исеменән алған, латин телендә vaticinia&nbsp; «күрәҙәлек итеү урыны» тигәнде аңлата.
 
Халыҡ-ара хоҡуҡта Ватикандың статусы — Изге Тәхеттең (Святой Простол) ярҙамсы үҙалла территорияһы, Рим католик сиркәүенең юғары дин башлыҡтары резиденцияһы. Ватикандың суверенитеты үҙаллы (милли) түгел, ул Изге Тәхеттең үҙаллылығынан килә. Икенсе һүҙ менән әйткәндә, Ватикан халҡы түгел, ә Папа тәхете үҙаллы булып тора.
75 юл:
== География ==
 
[[ФайлFile:VaticanCity Annex.jpg|thumb|400px|Ватикандың рәсми планы (Латеран килешеүенең ҡушымтаһы). Планда төҫтәр менән күрһәтелгән: һоро&nbsp;— Ватикан дәүләт-ҡалаһы биләмәһе; асыҡ һоро&nbsp;— Италия хоҡуҡ тәртибен һаҡлыған Ватикан биләмәһе. ]]
 
[[ФайлFile:Vt-map.png|thumb|Ватикан картаһы]]
 
Ватикан [[Рим]]дың төньяҡ-көнбайыш өлөшөндә [[Ватикан тауы]]нда урынлашҡан, [[Тибр]]ҙан бер нисә йөҙ метр алыҫлыҡта. Бөтә яҡтан да Италия менән сиктәш, дөйөм сик оҙрнлоғо 3,2 км. Сик оборона стенаһы менән тура килә. Изге Петр соборы майҙан алдындағы сик һыҙаты овпл формаһындағы майҙан булып тора.
 
== Иҡтисад ==
89 юл:
Ватикандың барлыҡ халҡы Изге Престол подданныйҙары.
 
2005 йылдың 31 декабре торошло Изге Престол подданныйҙары 557 кеше булған. Шуларҙың 58-е кардиналдар, 293-ө Папа вәкәлләте кешеләре, 62 кеше руханиҙар, 101 кеше гвардия ағзалары, һәм дингә ҡағылышы булмаған 42 кеше. 1983 йылда бер генә никах та теркәлмәгән. Ватиканда гражданлыҡ был илдә тыуыу факты буйынса ла, нәҫел буйынса ла бирелмәй. Гражданлыҡ Изге Престолға хеҙмәт иткәндә бирелә, һәм хеҙмәт эшмәкәрлеге тамамланғас туҡтатыла.<ref>[http://patriarchia.ru/db/text/245870.html В Ватикане зарегистрированы 557 граждан]</ref>
 
1929 йылда Ватикан һәм Италия араһында төҙөлгән Латеран килешеүенә ярашлы, әгәр кешенең Ватикан гражданлығы туҡтатылһа, уның башҡа ил гражданлығы булмаған осраҡта уға Италия граждандығы бирелә.
97 юл:
 
 
[[ФайлFile:San pietro.jpg|thumb|200px|Изге Петр соборы һәм майҙаны]]
 
 
104 юл:
 
== Әҙәбиәт ==
* ''Красиков А. А.'' Ватикан: история и современность. М., 1991
* Музеи Ватикана. Рим. М., 1974
* Колупаев В.Е. Российско-ватиканские отношения в ХХ веке: новые документы Русского зарубежья // Современная Европа : Журнал общественно-политических исследований. 2011, № 3. С. 106-111.
110 юл:
 
== Һылтанмалар ==
{{Навигация1
{{Навигация
| Тема = Ватикан
| Портал =
139 юл:
{{Итальянские государства}}
 
[[КатегорияCategory:Ватикан]]
[[КатегорияCategory:Ҡала-дәүләттәр]]
[[КатегорияCategory:Изге ҡалалар]]
[[КатегорияCategory:Кәрлә дәүләттәр]]
[[КатегорияCategory:Абсолют монархиялар]]
[[КатегорияCategory:Унитар дәүләттәр]]
[[КатегорияCategory:Диңгеҙгә сығыу юлы булмаған илдәр]]
 
{{Link FA|ar}}
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ватикан» битенән алынған