Әминә бинт Үәһәб: өлгөләр араһындағы айырма

'''Әминә''' ({{lang-ar|آمنة بنت وهب}}) (?, Мәккә — 577, әл-Әбүә) — Әминә бинт Ваһаб ибн Әбү Манаф (ҡыҙы), Мөхәммәт саллалаһу ғәләйһиссәләмдең әсәһе. Ҡөрәйеш ырыуының Бәни-Зөһрә тоҡомонан. Атаһы үҙ ырыуының башлығы булған. Бик яҡшы тәрбиә алған, сибәрлеге, затлылығы буйынса уға тиңдәр табылмаған.

 

Ҡәғбәтулланың асҡысы Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһи үә сәлләмдең ата-бабаларында һаҡлана, тап ошо тоҡом ғибәҙәтхананы тәртиптә тота, хаж ғәмәлен ойоштора. Был уларҙың Хашим ҡушаматлы олаталарынан быуындан-быуынға тапшырылып килә. Риүәйәттәрҙән аңлашылыуынса, ҡушамат йот йылында изге был заттың үҙ иҫәбенә [[Фәләстин]]дан (Палестина) ризыҡ алып ҡайтып, кешеләрҙе ас үлемдән ҡотҡарып ҡалыуы айҡанлы бирелгән (хәшәмә - бүлеү, турау, йәғни, икмәкте ашҡа турау мәғәнәһендә).

 

Мосолмандар бөгөнгәсә [[зәм-зәм һыуы]]нан ауыҙ итә алыуы өсөн Ғәбд әл-Мотталипҡа рәхмәтле булырға тейеш, сөнки сығанаҡ [[туфан ҡалҡыу|туфан ҡалҡҡан]] осорҙа ләм аҫтында күмелеп ҡала. Изге шишмәнең урыны Аллаһ тарафынан Рәсүлебеҙҙең олатаһына әшкәртелә, һәм балбалдарына ҡорбан салып, мәжүсиҙәр сүпкә, тиҙәккә батырған урынды тап ул таҙартып, ҡоҙоҡ ҡаҙый. Рәсүлебеҙҙең олатаһына шулай уҡ шишмәнең Исмәғил ғәләйһиссәләм шәхесе менән бәйле икәнлеге лә хәбәр ителә.

 

Әминәгә 14 йәш тулғас, уны Ҡөрәйеш ырыуының иң аҫылдарының береһе Абдуллаһ бин Ғәбд әл-Моталлипҡа кейәүгә бирәләр. ҡушылған кисен, йәғни, зөфаф кисәһен мосолмандар рәжәп айының тәүге йомаһында күренекле байрам итеп билдәләй һәм “рәғәиб” тип аталған был кистә бик күп доғалар уҡып, Аллаһы Тәғәләнән гонаһтарҙы ярлыҡауҙы үтенә, тәүбә итә.

Һөйөклө ирен юғалтыу ҡайғыһы, донъяға сабый бүләк итеү көсөргәнеше, етмәһә, йылдың ифрат ҡоро килеүе арҡаһындағы яфалар йәш ҡатынды өҙлөктөрә. Олатаһы ейәненә һөт инәһе эҙләй башлай.

 

Рәсүлебеҙҙе Сәғәдиә ибне Бәкер ырыуынан Хәлимә исемле ҡатынға тапшыралар. Сабыйҙы үҙ әсәһеләй мөхәббәт менән баҡҡан был аҫыл заттың балалары уға һөттәш туған булып сыға. Бына улар: Абулла ибн әл-Харис (йәғни, Харис улы), Үнәйсә бинт әл-Харис (Харис ҡыҙы) һәм әш-Шәймә ҡушаматлы Һизәмә бинт әл-Харис. Ҡушамат “аҡ йөҙлө” тигәнде аңлата. Белеүебеҙсә, динебеҙҙә һөттәш балалар яҡын туған тип иҫәпләнә һәм үҙ-ара өйләнешә лә алмай. Хәҙер инде илебеҙҙәге бала табыу йорттарында донъяға килгән сабыйҙарҙы күҙ алдына килтерәйек. Уларҙы бит ҡайһы саҡ төрлө сәбәптәр арҡаһында бер нисә көн әсәһенә имеҙергә бирмәй, шунда ятҡан ҡатындар тапшырған һөттө эсереп тоталар ине…

Ул йылы илгә йот килде һәм беҙ бер нәмәһеҙ ҡалдыҡ. Һөтөм ҡороно, төндәр буйы ас сабыйыбыҙҙың илауынан йоҡлай алмай сыға инек. Ҡарт дөйәбеҙ ҙә һыуалды, етмәһә. Аслыҡтан ҡотолор өсөн сараһын эҙләп, Мәккәгә сығып киттек. Имеҙергә бала алып, хаҡына йән аҫрарға ҡарар иткәйнек. Мөхәммәттән юлдаштарым менән тотош баш тартып бөттөк, атайһыҙ икәнен белгәс, олатаһы менән әсәһе нимә генә бирә ала инде, тип уйланыҡ. Мин уны-быны уйлағансы, әхирәттәрем Мәккә сабыйҙарын таратып алып та бөткән. Бер үҙем балаһыҙ ҡалдым, Мөхәммәтте лә бер кем дә алманы. Кешеләр ҡайтырға йыйынды, буш ҡул менән ҡайтмаҫ өсөн алдым инде теге сабыйҙы. Аллаһ бер ярҙамын бирер әле, тип уйланым. Ирем дә хупланы.

 

Бәпесте туҡтаған еребеҙгә алып килдем, ишәгемә атланып, итәгемә сабыйҙы һалыуым булды, түшемә һөт төштө. Туйғансы имде бала, үҙемдең улым да кинәнде, икәүләп рәхәтләнеп йоҡлап киттеләр.

 

- Эйе.

 

 

Баланы ҡайтарыуҙың йәнә бер сәбәбе булған тигән риүәйәт тә бар. Әминә Инәбеҙҙе өгөтләп, баланы кире алып ҡайтып барғанда уларҙың юлында бер нисә нәсрани хәбәш (эфиоп) осраған. Улар малайҙы күреп ҡалыу менән ентекләп һораша, әйләндереп-тулғандырып ҡарай башлаған. Шунан үҙҙәре менән бергә ебәрергә өгөтләргә тотонғандар. Беҙ уның серен беләбеҙ, ул ябай бала түгел, тигәндәр. Хәлимә Мөхәммәтте алып, саҡ ҡасып ҡотолған.

 

Улына алты йәш тулғанда Әминә Инәбеҙ уны туғандарына күрһәтер өсөн Мәккә менән Мәҙинә араһындағы әл-Әбүә тигән ергә ҡунаҡҡа барған. Шул сәфәренән Мәккәгә ҡайтҡанда ҡаты ауырып китеп, вафат булған.

Үкһеҙ етем ҡалған Мөхәммәтте бер нисә йыл олатаһы, ул вафат булғандан һуң олатаһының улы ҡараған.

 

Атаһын бөтөнләй күрмәгән, әсә наҙынан кескәйҙән мәхрүм ҡалған нарасый, әлбиттә, ғүмере буйы уларҙы юҡһына. Хәҙистәрҙән уның мосолмандарҙан ата-әсәгә хөрмәтле булыуҙы талап итеүе асыҡ күренә. Бына бер иҫтәлек:

 

 

== Һылтанмалар ==

* Тәсһилүл бәйән фи тәфсирил Ҡөрьән// Ҡөрьән тәфсиренең еңеләйтелгән аңлатмаһы. 4 томда. - Ҡазан:2004 йыл

* Ситдиҡова Гүзәл. Йәннәт баҡсаһы. - Өфө: Полиграфдизайн, 2005. - 102 б.

* Ситдиҡова Гүзәл. Күсле ил - көслө ил. - Өфө:Китап, 2007.- 448 бит

 

[[en:Aminah bint Wahb]]