Күвейт: өлгөләр араһындағы айырма

'''Күве́йт''' ({{lang-ar|كويت}}), рәсми исеме ''' Күвейт дәүләте''' ({{lang-ar|دولة الكويت}}; ''Давла́т эль-Куве́йт'') — Яҡын көнсығыштағы [[дәүләт]] ([[эмират]]).[[Ираҡ]] менән төньяҡтан һәм көнбайыштан, Сәүд Ғәрәбстаны менән көньяҡтан сикләшә. Көнсығышта Фарсы ҡултығында йыуыла. Баш ҡалаһы [[Кувейт (ҡала)|Әл-Кувейт]].

[[1962 йыл ]] ҡабул ителгән [[Конституция|конституция]] буйынса Кувейт кннституциялы монархия.<ref>[http://www.gcc-legal.org/mojportalpublic/LawAsPDF.aspx?opt&country=1&LawID=2674 الدستور الكويتي ( 1962 )<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>.

Дәүләт башлығы - '''[[Әмир]]''', [[шәйех]] [[Сабах әл-Әхмәт ас-Сабах]]. Әмир хөкүмәттте тәғәйенләй.Ул уны тарҡата ла ала. Закон проекттарына ҡул ҡуя, шулай уҡ уларҙы эшләп еткереү өсөн мәжлескә кире ҡайтара ала. Әмир-Кувейт Ҡораллы көстәре баш сардары (командующий). Ул Кувет армияһының мөһим постарын тәғәйенләй. Конституцияға ярашлы әәмир тейелгеһеҙлек хоҡуғына эйә.Әммә СМИ буйынса тәнҡитләү рөхсәт ителгән.

Унан тыш әмир принц тажын тәғәйенләй. Тик уның кандидатураһы етәкселек иткән ғаилә ағзалары тарафынан һәм милләттәр ассамблеяһы тарафынан хупланған булырға тейеш. Әгәр ҙә ассамблея әмирҙең тәҡдим иткән кандидатураһына ҡаршы тауыш бирһә, әмир хакимлыҡ иткән ғаиләнән өс кандидат тәғәйенләргә бурыслы. Асамблея өсәү араһынан береһен һайлай.

Закон сығарыусы власть әмиргә һәм бер палаталы Милли мәжлескә ҡарай «'''[[Меджлис|Маджлис аль-Умма]]'''» (Национальная Ассамблея). 50 депутат дүрт йыллыҡ мөҙҙәт менән дөйөм халыҡ һайлауҙарында һайлана. Тағы ла 15 депутат премьер-министр тарафынан тәғәйенләнә. Сәйәси фирҡәләр тыйылған.

Кувейт алты провинцияға (мөхәфәзәт; берлектә. — мөхәфәзә) бүленгән,улар тағы ла райондарға бүленәләр.

Күвейт Ғәрәп ярым утрауының төньяҡ-көнбайышында һәм Фарсы ҡултығының [[Бубиян]], [[Файлака]], [[Варба]], [[Куббар]], [[Кару]], [[Умм-эль-Марадим]] утрауҙарында урынлашҡан.

Күвейттың үҙ баһаламаһы буйынса ул нефть ятҡылыҡтарына бик бай. 102 миллиардов баррел тирәһе запасы бар. Был донъя нефтенең 9 %-ты.Нефть Күветҡа ВВП-ның 50 %-тын, экспорт килеменең 95 %-тын һәм дәүләт бюджетының 95 % тәшкил итә.

2009 йыл Күветтың ВВП яҡынса 146 млрд долл.тәшкил иткән, йн башына килем 54,1 мең долл. (донъяла 7-се урын )

2008 йыл экспорты  — 86,9 млрд долл., төп килем нефттән һәм нефть продукцияһынан ,ашламаларҙан.

Халыҡ һаны 2,8 млн кеше ( 2010 йылғы баһа буйынса) Төп халыҡ Күвейт ғәрәптәре (улар үҙҙәренең шәжәрәләре буйынса 1920 йылға ҡәҙәре иҫбат итә алалар)тик 45 % ҡына тура килә. Башҡа халыҡтарҙан 35 % башҡа ғәрәп илдәренән, Пакистандан һәм Һиндостандан килеүселәр 9 %, Ирандан килеүселәр 4 %, 7 % халыҡ илдә йәшәһә лә ватандашлығы (гражданство) юҡ.

[[Фертильность]] — бер ҡатынға 2,7 тыуым тура килә.

Күвейт Сәүд Ғәрәбстаны менән күршеләш кенә булһалар ҙа, илдә ислам кейеме кейеү мотлаҡ түгел. Күп ирҙәр шайтанашыҡҡ хәтле генә балаҡлы салбар, туҡымана, йөндән йәки мамыҡтан туҡылған тауарҙан тегелгән аҡ күлдәк, күвейт Таубы кейергә ярата. Ҡатын-ҡыҙҙарҙың бик аҙҙары ғына бөтә кәүҙәһен ҡаплап торған ҡара хиджаб, пәрәнжә кейә, йөҙҙәрен һәм ҡулдарының суҡтарына хәтле ҡаплап йөрөй. Был халыҡ сүллек климатына хас..<ref>[http://www.kuwait-info.com/sidepages/culture_over.asp ]{{Красные ссылки|date=Июнь 2010}}</ref> Көнбайыш стиле лә күвейт йәштәре араһында популяр.

Быуаттар буйы Күвейт халҡы өсөн диңгеҙ аҙыҡтары төп рационды алып тора. Фарсы ҡултығы биләмәләрендә йәшәүсе ғәрәптәр Һиндостан менән сауҙа бәйләнешенә инеп, илде тәмләткестәр менән тәьмин итә. Милли аш булып Күвейт мачбус дияйы, мачбус лахам, марак дияй Лахам тора.

Имауаш ризығы иң популяр тәғәм иҫәпләнә. является ещё одним популярным блюдом. 74,2% халыҡ 15 йәштән һимерә башлай, шуға күрә лә кешеләрҙең һимеҙлеге буйынса ил донъя кимәлендә һигеҙенсе урында тора.

Күвейт архитектураһы ислам архитектураһынан илһам алған. Иң данлыҡлы төҙөлөш төрө - Күвейт манаралары. Улар швед архитекторы [[Суне Линдстрем|Суне Линдстрем]] тарафынан эшкәртелгән. Был манаралар мәсет манаралары һәм хәҙерге конструкциялар менән аралыштырып төҙөгән.

* [[ Кувейтты азат итеү көнө]]