Вариациалы иҫәпләмә: өлгөләр араһындағы айырма

Тәүге тәрән тикшеренеүҙе (икенсе вариацияны) Лежандр яһаған, ләкин Лагранж уның эшендә хата таба. Лежандраның һөҙөмтәләрен Якоби (1837), һуңынан уның уҡыусыһы Гессе (1857) һәм һуңыраҡ Вейерштрасс аныҡлаштыра. Хәҙер был етерлек шарттар Якоби тигеҙләмәләре тип атала<ref>{{Cite web|url=http://vi.horizalru.com/18.html|title=Вторая вариация функционала. Достаточное условие минимума функционала.|access-date=2011-02-25|archive-date=2010-04-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20100404123703/http://vi.horizalru.com/18.html|deadlink=no}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100404123703/http://vi.horizalru.com/18.html |date=2010-04-04 }}</ref>. XX быуатта Дэвид Гильберт, Оскар Больца, Гилберт Эмес Блисс, Эмми Нетер, Леонида Тонелли, Анри Лебесг һәм Жак Хадамард ҙур өлөш индерә<ref name="brunt">{{cite book |last=van Brunt |first=Bruce |title=The Calculus of Variations |publisher=Springer |year=2004 |isbn=978-0-387-40247-5}}</ref>. Марстон Морс хәҙер Морс теорияһы тип йөрөтөлгән вариациалы иҫәпләмә ҡуллана. Үҙенсәлекле идара итеү теорияһында вариациялы иҫәпләмә өсөн яңы математика ҡоралдарын уйлап сығарғандар. Үҙгәртеп ҡороуҙарға килгәндә, Ричард Беллмандың динамик программалауы — вариациялы иҫәпләмәгә альтернатив булып тора><ref>{{cite web |title=Richard E. Bellman Control Heritage Award |year=2004 |url=http://a2c2.org/awards/richard-e-bellman-control-heritage-award |work=American Automatic Control Council |access-date=2013-07-28 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181001032837/http://a2c2.org/awards/richard-e-bellman-control-heritage-award |date=2018-10-01 }}</ref>.