Мореснет: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Mutagar (фекер алышыу | өлөш) ә орфографик хаталар төҙәтелде |
|||
1 юл:
[[Рәсем:800px-Flag of Moresnet.svg.png|thumb|Мореснетттың рәсми булмаған байрағы (1883)]]
'''Мореснет''' ('''Морне''') йәғни '''Нейтраль Мореснет''' ('''Нейтраль Морне''') – 3,5 кв. км. ҙурлығындағы [[1816]] йылдан [[1919]] йылға тиклем йәшәгән кес кенә [[Европа]] иле. Уның ике ҙур күршеһе – [[Нидерланд]] һәм [[Пруссия]] - был ерҙәр кемгә тейеш булыуында уртаҡ фекергә килә алмай, һөҙөмтәлә, уны ике ил дә тигеҙ етәкселек иткән нейтраль өлкә яһарға ҡарар итә. Һуңынан был өлкә
9 юл:
Нейтраль Мореснет формаһы менән нигеҙе [[Ахен|Ахендан]] [[Льеж|Льежға]] барған төп юлда булған [[өсмөйөш|өсмөйөшкә]] оҡшаш була. Ауыл һәм шахта ошо юлдың нәҡ төньяғында урынлашҡан. [[1830]] йылда, Бельгия Нидерландтан бойондороҡһоҙ дәүләткә әүерелгәс, Мореснет менән идара итеүҙә ҡатнашыу Нидерландтан Бельгияға күсә.
Нейтраль Мореснетта йәшәүселәрҙең төп эшмәкәрлек урыны цинк шахтаһы була, һәм ул күрше илдәрҙән күп кенә эшселәрҙе үҙенә йәлеп итә, шулай ҙа был өлкәлә йәшәүселәр һаны бер ҡасан да 3000-дән артмай. Бында йәшәүҙең ҡайһы бер өҫтөнлөктәре була, мәҫәлән, түбән һалымдар, ике күрше ил өсөн дә тауар керетеү өсөн һалымдарҙың бөтөнләй булмауы, хаҡтарҙың түбәнлеге. Почта хеҙмәте һымаҡ күпселек хеҙмәттәр Бельгия һәм Пруссия араһында бүленгән
==Юҡҡа сығыуы==
[[1885]] йылда, шахта тотонолоп бөткәс, Нейтраль Мореснеттың артабанғы яҙмышы тураһында икеләнеүҙәр үҫә башлай. Был өлкәлә [[казино]] йә почта хеҙмәте һымаҡ үҙаллы ойошма булдырыу тураһында фекерҙәр тәҡдим ителә, ләкин был тәҡдимде урындағы үҙидара органы кире ҡаға. Иң шәп тәҡдимде доктор Вильгельм Молли яһай - ул 1908 йылда ул Нейтраль Мореснетты [[эсперанто теле]] төп теле булып һаналған илгә әүерелдерергә тәҡдим итә.
Шулай булыуға ҡарамаҫтан, был ҙур булмаған илдең
[[1919]] йылғы Версаль килешеүе Нейтраль Мореснетты Бельгия ҡарамағына биреп, йөҙ йыл элек иғлан ителгән нейтраль өлкә
Бөгөнгө көндә донъя эсперантистарында был өлкәнең тарихы Доктор Молли тәҡдим иткән Эсперанто иле булараҡ ҡыҙыкһыныу уята. Яңы Мореснеттағы ҙур булмаған музей Нейтраль Мореснетка арналған экспонаттарҙы ла үҙ эсенә ала.
|