Быяла: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ZUFAr (фекер алышыу | өлөш) |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2 |
||
12 юл:
Оҙаҡ ваҡыт Быяла эшләү [[Боронғо Мысыр|Мысырҙа]] таныла, уға Хоссер пирамидаһының (беҙҙең эраға тиклем XXVII быуат) эске япмаларының ялтырап торған фаянс плиткалары һис шикһеҙ дәлил булып һанала; элекке осорға (фирғәүендәрҙең беренсе династияһы) фаянс биҙәүестәре табылдыҡтарына ҡарай, йәғни быяла Мысырҙа 5 мең йыл элек булған. Боронғо Месопотамия археологияһы, бигерәк тә боронғо [[Шумер]] һәм [[Аккад]], тикшеренеүселәрҙе Быяла эшләүҙең боронғо өлгөһөн Ашунаҡ районындағы Месопотамияла табылған ҡомартҡы тип иҫәпләй, Аҡҡад династияһы осорона ҡараған үтә күренмәле быяланың цилиндрик мисәте , йәғни уның йәше яҡынса дүрт мең ярым йыл тәшкил итә. Берлин музейында ?аҡланған 9 мм диаметрлы йәшел мунсаҡ быяла эшләүҙең иң боронғо өлгөләренең береһе тип һанала. Был мунсаҡта египтолог Флиндерс Питри Тебс янында тапҡан, ҡайһы бер фекерҙәр буйынса, мунсаҡ биш мең ярым йыл элек эшләнгән. Н. Н. Качалов билдәләүенсә, Старовильон батшалығы территорияһында археологтар хуш еҫтәр өсөн урында эшләнгән һауыттар таба. Ғалим раҫлауынса, «Мысырҙа һәм Көнбайыш Азия илдәрендә быяла эшләүҙ... беҙҙең көндәрҙән алты мең йыл элек булған»<ref>[http://www.bohemia-studio.ru/stati/steklo/zarozhdenie-steklodeliya.html Зарождение стеклоделия]. // ''Качалов Н.'' Стекло. — {{М.}}: Издательство АН СССР, 1959.</ref>.
Быяла тарихы тураһында , шулай уҡ бер нисә легенда бар, улар төрлө дәрәжәлә дөрөҫлөккә тап килә, улар буйынса технологияның нисек үҫешеүен аңлатырға мөмкин. Н. Н. Качалов уларҙың береһен ҡабатлап быяла етештерә, тип һөйлй боронғо натуралист һәм тарихсы Өлкән Плиний (I быуат). Был мифологик версия буйынса, ҡасандыр [[финикия]] сауҙагәрҙәре ҡомло ярҙа, таш булмағанда, үҙҙәре ташыған Африка содаһынан усаҡ һалғандар — иртәнсәк янғын урынында быяла тапҡандар.<ref name="kachalov"/><ref>[http://www.bohemia-studio.ru/stati/steklo/zarozhdenie-steklodeliya.html Зарождение стеклоделия] {{
Был материалдың килеп сығышы тарихын өйрәнеүселәр Мысырмы, Финикиямы йәки Боронғо Месопотамиямы, Африка йәки Көнсығыш Урта диңгеҙ буйымы һ. б. — уртаҡ фекергә килерҙәр һәм ваҡытҡа ҡағылышлы ла «яҡынса 6 мең йыл элек»ме икәнен билдәләрһәр, әммә тәбиғәт фәне күренештәренең үҙенсәлеге — «асыштар синхронлығы» был осраҡта ҡайһы бер билдәләр менән күҙәтелеүе мөмкин, һәм ул хатта йөҙәр йылдар дауамында ла әллә ни ҙур айырма тыуҙырмай, бигерәк тә быяла бешереүҙең реконструкцияланған ысулында һиҙелерлек айырмалар булһа ла.
| |||