Дарыу үҫемлектәре: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
ә r2.6.4) (робот өҫтәне: ay, az, bat-smg, bs, ca, cs, el, eo, es, et, eu, fr, it, ja, kk, ko, lt, lv, pdc, pl, pt, qu, ro, ru, sh, sk, sl, sr, sv, udm, uk, wa, zh; косметические изменения
1 юл:
 
'''Дарыу үҫемлектәре''' — кеше һәм мал-тыуарҙы дауалау һәм профилактика үткәреү өсөн ҡулланыла торған [[үҫемлектәр]]ҙең ҙур бер төркөмө.
 
Юл 6 ⟶ 5:
1933 йылда 40 тонна ашыу [[бесәй үләне]] әҙерләнелеүе һәм сит илгә оҙатылыуы билдәле. [[Бөйөк Ватан һуғышы]]на тиклем дарыу үҫемлектәренең 50-нән ашыу төрө йыйылған, һуғыш йылдарында уларҙы әҙерләү күпкә артҡан.
 
Дарыу үҫемлектәрен күп кенә ботаниктар (А.Э.Линд, М.И.Котов, Е.Н.Клобукова-Алисова, Л.Л.Куликова, А.Э.Мулдашев һ.б.), фармакологтар (И.А.Лерман, Д.Н.Лазарева, Н.А.Кузнецова, З.Я.Лагно, Ф.С.Зарудий, Х.М.Насыров һ.б.) өйрәнгән. Бындай тикшеренеүҙәр РФА ҒҮ Биология институтытында [[Башҡорт дәүләт медицина университеты]]нда, [[Башҡорт дәүләт университеты]]нда, [[Башҡортостан дәүләт аграр университеты]]нда үткәрелә. Күп кенә ҡырағай үҫемлек төрҙәренең запасы өйрәнелгән, уларҙы рациональ файҙаланыу режимы эшләнгән (Е.В.Кучеров, А.Х.Ғәлиева, И.Б.Ғофранова һ.б.). Фармакология хеҙмәте һәм ҡулланыусылар кооперацияһы етәкселегендә йыл һайын 500 т алып 1000 т тиклем дауа сеймалы йыйыла. Башлыса [[һары умырзая]], [[имән]] ҡайырыһы, ябай [[мәтрүшкә]], [[һары мәтрүшкә]], [[һуҡыр кесерткән]], [[гөлйемеш]], [[ҡалҡанут]], [[кесерткән]] һ.б. файҙаланыла.
 
Дарыу үҫемлектәренең һаҡлау өсөн Башҡортостанда 12 заказник ойошторолған.
 
 
== Әҙәбәәт ==
* Ғ ү м ә р о в В.З. Башҡорт халыҡ медицинаһы. Өфө, 1991
* Ғ ү м ә р о в В.З. Тыуған яҡтың шифалы үҫемлектәре. Өфө, 1996; * Дикорастущие лекарственные растения Башкирии. Уфа, 1975
* Г у м а р о в В.З. Башкирская народная медицина. Уфа, 1985
* К у ч е р о в Е.В., Л а з а р е в а Д.Н., Д е с я т к и н В.К. Лекарственные растения Башкирии: их использование и охрана. Уфа, 1989
* К у ч е р о в Е.В., Л а з а р е в а Д.Н. Целебные растения и их применение. Уфа, 1993.
== Һылтанмалар ==
* ''Башҡортостан. Ҡыҫҡа энциклопедия.'' «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми нәшриәте. Өфө, 2007.
 
[[Категория:Дарыу үләндәре| ]]
 
[[ay:Qhanachu]]
[[az:Dərman bitkiləri]]
[[bat-smg:Vaistažuolės]]
[[bs:Ljekovito bilje]]
[[ca:Planta medicinal]]
[[cs:Léčivá rostlina]]
[[de:Heilpflanze]]
[[el:Φαρμακευτικά φυτά]]
[[eo:Kuracplanto]]
[[es:Planta medicinal]]
[[et:Ravimtaimed]]
[[eu:Sendabelar]]
[[fr:Plante médicinale]]
[[it:Pianta medicinale]]
[[ja:薬草]]
[[kk:Дәрілік өсімдіктер]]
[[ko:약용식물]]
[[lt:Vaistiniai augalai]]
[[lv:Ārstniecības augi]]
[[pdc:Gegreider]]
[[pl:Rośliny lecznicze]]
[[pt:Planta medicinal]]
[[qu:Hampi yura]]
[[ro:Plante medicinale]]
[[ru:Лекарственные растения]]
[[sh:Ljekovite biljke]]
[[sk:Liečivá rastlina]]
[[sl:Zdravilna rastlina]]
[[sr:Лековите биљке]]
[[sv:Medicinalväxt]]
[[udm:Эмъюм турынъёс]]
[[uk:Лікарські рослини]]
[[wa:Yebe ås maladeyes]]
[[zh:药用植物]]