Плазма: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
20 юл:
 
== Төрҙәре ==
Бөгөнгө фекерҙәр буйынса, [[Ғаләм]]дә барион матдәнең күпселек өлөшөнөң фаза торошо (массаһы буйынса яҡынса 99,9  %)  — плазма<ref>{{cite web
|url = http://www.krugosvet.ru/articles/123/1012368/1012368a2.htm
|title = Плазма в космосе
30 юл:
|deadlink = no
}}</ref>.
Бөтә [[йондоҙ]]ҙар плазманан торалар, һәм хатта улар араһындағы арауыҡ, бик һирәкләнгән булһа ла, плазма менән тулған (ҡарағыҙ. [[йондоҙ-ара арауыҡ]]). Миҫалға, [[Юпитер (планета)|Юпитер]] планетаһы [[Ҡояш системаһы]]ның «плазма булмаған» хәлдәге ([[шыйыҡса]], [[Ҡаты матдә|ҡаты]] һәм [[газ]] хәлендәге) бөтә матдәһен үҙендә туплаған. Шул уҡ ваҡытта Юпитерҙың массаһы Ҡояш системаһы массаһының бары тик яҡынса 0,1 %-ын тәшкил итә, ә күләме  — тағы ла әҙерәк: бары 10<sup>−15</sup> %. Шуның менән бергә космик арауыҡты тултырған һәм билдәле бер электр зарядына эйә булған бик бәләкәй саң бөртөктәрен, барыһын бергә үтә ауыр, зарядланған иондарҙан торған плазма итеп ҡарарға мөмкин (ҡарағыҙ. [[саңлы плазма]]).
 
{| cellpadding=1 cellspacing=0 border=1
36 юл:
|- valign="top" bgcolor="#eeeeee"
| width=43% | <center>'''Яһалма булдырылған плазма'''</center>
* [[Люминесцент лампа|Люминесцент]] (шул иҫәптән [[Компактлы люминесцент лампа|компактлы]]) һәм [[неон лампа|неон лампалар]]лар эсендәге матдә<ref>{{Cite web |url=http://ippex.pppl.gov/fusion/glossary.html |title=IPPEX Glossary of Fusion Terms |accessdate=2009-03-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080308225731/http://ippex.pppl.gov/fusion/glossary.html |archivedate=2008-03-08 |deadlink=yes }}</ref>
* [[Плазмалы ракета двигателе|Плазмалы ракета двигателдәре]]
* [[озон]]лы генераторҙа газоразрядлы корона
* Газоразрядная корона [[озон]]лы генераторҙың
* Идара ителеүсе термоядро синтезын тикшереүҙәр
* Исследования [[управляемый термоядерный синтез|управляемого термоядерного синтеза]]
* Дуға лампаһында һәм электр дуғаһы менән иретеп йәбештереүҙә [[электр дуғаһы]]
* [[Плазмалы лампа]] (юғарылағы һүрәтте ҡарағыҙ)
* Тесла трансформаторынан дуғалы зарядһыҙланыу
* [[лазерЛазер]] нурланышы менән матдәгә тәьҫир
* [[Ядро шартлауы]]ның яҡтырыусы сфераһы
* Мониторҙар һәм телевизор экрандары
53 юл:
* [[Ялҡын]] (түбән температуралы плазма)
| width=33% | <center>'''[[Ғаләм арауығы|Ғаләм]] һәм [[астрофизика|астрофизик]] плазма'''</center>
* [[Ҡояш]] һәм башҡа (термоядро реакциялары иҫәбенә йәшәүсе) [[йондоҙ|йондоҙҙар]]
* [[Ҡояш еле]]
* [[Солнечный ветер]]
* [[КосмическоеКосмос пространствоарауығы]] (пространство между [[планета]]милар, [[звезда|звёздамийондоҙ]]ҙар иһәм [[галактика]]милар араһындағы арауыҡ)
<!-- стоит ли разделять на три составляющие, как в английской википедии? -->
* Йондоҙ-ара [[томанлыҡ]]тар
* Межзвёздные [[туманность|туманности]]
|}
 
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Плазма» битенән алынған