Плазма: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
20 юл:
 
== Төрҙәре ==
Бөгөнгө фекерҙәр буйынса, [[Ғаләм]]дә барион матдәнең күпселек өлөшөнөң фаза торошо (массаһы буйынса яҡынса 99,9 %) — плазма<ref>{{cite web
По сегодняшним представлениям, фазовым состоянием большей части барионного вещества (по массе ок. 99,9 %) во [[Вселенная|Вселенной]] является плазма.<ref>{{cite web
|url = http://www.krugosvet.ru/articles/123/1012368/1012368a2.htm
|title = Плазма в космосе
29 юл:
|archivedate = 2011-08-22
|deadlink = no
}}</ref>.
Бөтә [[йондоҙ]]ҙар плазманан торалар, һәм хатта улар араһындағы арауыҡ, бик һирәкләнгән булһа ла, плазма менән тулған (ҡарағыҙ. [[йондоҙ-ара арауыҡ]]). Миҫалға, [[Юпитер (планета)|Юпитер]] планетаһы [[Ҡояш системаһы]]ның «плазма булмаған» хәлдәге ([[шыйыҡса]], [[Ҡаты матдә|ҡаты]] һәм [[газ]] хәлендәге) бөтә матдәһен үҙендә туплаған. Шул уҡ ваҡытта Юпитерҙың массаһы Ҡояш системаһы массаһының бары тик яҡынса 0,1 %-ын тәшкил итә, ә күләме — тағы ла әҙерәк: бары 10<sup>−15</sup> %. Шуның менән бергә космик арауыҡты тултырған һәм билдәле бер электр зарядына эйә булған бик бәләкәй саң бөртөктәрен, барыһын бергә үтә ауыр зарядланған иондарҙан торған плазма итеп ҡарарға мөмкин (ҡарағыҙ. [[саңлы плазма]]).
Все [[звезда|звёзды]] состоят из плазмы, и даже пространство между ними заполнено плазмой, хотя и очень разреженной (см. [[межзвездное пространство|межзвёздное пространство]]). К примеру, планета [[Юпитер (планета)|Юпитер]] сосредоточила в себе практически всё вещество [[Солнечная система|Солнечной системы]], находящееся в «неплазменном» состоянии ([[жидкость|жидком]], [[Твёрдое тело|твёрдом]] и [[газ]]ообразном). При этом масса Юпитера составляет всего лишь около 0,1 % массы Солнечной системы, а объём — и того меньше: всего 10<sup>−15</sup> %. При этом мельчайшие частицы пыли, заполняющие космическое пространство и несущие на себе определённый электрический заряд, в совокупности могут быть рассмотрены как плазма, состоящая из сверхтяжёлых заряженных ионов (см. [[пылевая плазма]]).
 
{| cellpadding=1 cellspacing=0 border=1
| align="center" bgcolor="#cccccc" colspan="3" | '''НаиболееПлазманың типичныеиң формытипик формалары плазмы'''
|- valign="top" bgcolor="#eeeeee"
| width=43% | <center>'''ИскусственноЯһалма созданнаябулдырылған плазма'''</center>
* Вещество внутри [[люминесцентнаяЛюминесцент лампа|люминесцентныхЛюминесцент]] (вшул том числеиҫәптән [[КомпактнаяКомпактлы люминесцентнаялюминесцент лампа|компактныхкомпактлы]]) иһәм [[неоноваянеон лампа|неоновыхнеон ламплампалар]] эсендәге матдә<ref>{{Cite web |url=http://ippex.pppl.gov/fusion/glossary.html |title=IPPEX Glossary of Fusion Terms |accessdate=2009-03-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080308225731/http://ippex.pppl.gov/fusion/glossary.html |archivedate=2008-03-08 |deadlink=yes }}</ref>
* [[Плазмалы ракета двигателе|Плазмалы ракета двигателдәре]]
* [[Плазменный ракетный двигатель|Плазменные ракетные двигатели]]
* Газоразрядная корона [[озон]]овоголы генераторҙың генератора
* Исследования [[управляемый термоядерный синтез|управляемого термоядерного синтеза]]
* [[Электрическая дуга]] в [[дуговая лампа|дуговой лампе]] и в [[дуговая сварка|дуговой сварке]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Плазма» битенән алынған