|
* Сөнки, [[Тургенев Иван Сергеевич|Тургенев]] тәүҙә атайҙар «Рудина» повесы, ә һуңынан уны романға. Йыш ҡына геройҙарҙың исем повесында төп образдар менән бәйле («Лиза Ярлы» [[Карамзин Николай Михайлович|Н. М. Карамзин]], «Ренә» Р. Шатобриан, «Неточка Незванова» [[Достоевский Фёдор Михайлович|Ф. М. Достоевский]]) йәки төп сюжет элементтары («Эт Баскервиль» [[Артур Конан Дойл|А.]] [[Артур Конан Дойл|Конан Дойлдың]], «Дала» [[Чехов Антон Павлович|А. П. Чеховтың]], «Өйәҙ» [[Замятин Евгений Иванович|Ер И. Замятина]] һ. б.).
=== Кинәйәле хикәйәПарса ===
* Кинәйәле хикәйәПарса — шиғырҙа йәки прозала аллегорик, аҡыл өйрәтеү формаһындағы ҡыҫҡа хикәйә. Ысынбарлыҡ хронологик һәм территориаль билдәләр бирелмәй, образдың, геройҙың аныҡ тарихи исемдәре күрһәтелмәй. Унда, аллегорияның мәғәнәһе уҡыусыға асыҡ булһын өсөн, аллегорияға аңлатма мотлаҡ индерелә. Мәҫәл менән оҡшаш булыуға ҡарамаҫтан, кинәйәле хикәйәпарса универсаль дөйөмләштереү тип раҫлана, ҡайһы берҙә айырым мәсьәләләргә иғтибар итмәй.
* Кинәйәле хикәйәПарса шулай уҡ эпос жанрына ҡарай: ситләтеп әйтеүсе, дини йәки әхлаҡи нәсихәтте үҙ эсенә алған ҙур булмаған әҫәр. [[Европа]] әҙәбиәтендә бындай хикәйә төҙөлөшөнөң төп сығанағы булып Яңы Ғәһед тора. Иҫке Ғәһедтә уны кинәйәле хикәйәпарса жанры тип билдәләрлек аныҡлыҡ юҡ. Айырым хикәйәләр, мәҫәлән, Әйүп, Ибраһим һ. б. тураһындағы хикәйәттәрҙе лә шартлы рәүештә атарға мөмкин, әммә уларҙа принципиаль рәүештә Инжил әҫәрендәге ваҡытты һәм мәңгелекте тулыһынса айырыу юҡ. Шулай уҡ кинәйәле хикәйә XIX—[[XX быуат]]тар әҙәбиәтендә парабола принцибына нигеҙләнгән популяр эпик жанр була; уға төп идеяның үтә үткерлеге, телдең экспрессивлығы һәм экспрессивлығы хас. Был жанрға [[Лев Толстой]], [[Франц Кафка]], [[Бертольт Брехт]], Альберт Камю һ. б. мөрәжәғәт итә<ref>[http://www.gramma.ru/LIT/?id=3.0&page=3&wrd=%CF%D0%C8%D2%D7%C0&bukv=%CF Словарь литературоведческих терминов под. ред. С. П. Белокуровой. M., 2005]</ref>. XX быуаттың сит ил әҙәбиәтендә бындай әҫәрҙәрҙең авторҙары, тәнҡитселәре итеп, мәҫәлән, Т. Уайлдерҙың «Мост короля Людовика Святого» романы (1927), П. Лагерквистың фәлсәфәүи аллегорик романдары һәм новеллалары, мәҫәлән, «Палач» (1933), У. Голдингтың «[[:ru:Повелитель мух|Повелитель мух]]» (1954) һәм башҡалар, И. Кальвиноның «Раздвоенный виконт» (1952), «[[:ru:Барон|Барон]] на дереве» (1957) һәм башҡалар, Э. Хемингуэйҙың «Ҡарт һәм диңгеҙ» (1952) — реалистик романы, Макс Фриштың «Назову себя Гантенбайн» (1964) романдары, Бертольт Брехттың күп пьесалары, төрлө утопиялар һәм дистофиялар<ref>{{статья|автор=[[Фрадкин, Илья Моисеевич|Фрадкин И. М.]]|заглавие=Творческий путь Брехта-драматурга|ссылка=http://lib.ru/INPROZ/BREHT/breht0_1.txt|издание=Бертольт Брехт. Театр. Пьесы. Статьи. Высказывания. В пяти томах.|место=М.|издательство=Искусство|год=1963|том=1|страницы=}}</ref>, мәҫәлән, Дж. Оруэллдың «1984» (1949) һәм «[[:ru:Скотный двор (повесть)|Скотный двор]]<nowiki/>» (1945), Г. Гриндың «Ценой потери» (1961) ҡарай. Был тенденция 1970-се йылдарҙа ғына Васил Быков һәм Сыңғыҙ Айтматов повестарында тергеҙелә. Хатта был бәләкәй исемлектә лә XX быуат әҙәбиәтендә аллегорик, дөйөмләштерелгән формалар һәм «мәңгелек», универсаль темалар һәм образдар ни тиклем мөһим икәнлеге күренә.
=== Хикәйә ===
|
