Ашау етмәү: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
13 юл:
| MeshID = D044342
}}
'''Ашау етмәү'''  — аҙыҡ-түлек етешмәү, ашауға мохтажлыҡ кисереүҙән барлыҡҡа килгән хәлде тасүирлаусы термин. Ҡағиҙә булараҡ, һүҙ рационда аҙыҡ-түлек етешмәү тураһында, ҡайһы саҡта [[аш ҡайнатыу тракты]]нда аш һеңдереү процессы боҙолау һәм аш һеңдереү процессында туҡлыҡлы матдәләр юғалтыу тураһында бара. Ашау етмәү осрағында гиротрофия күренеше өс дәрәжәлә квалификациялана. Бының өсөн индивидумдың нормаль ауырлығынан процентраҙа етешмәгән ауырлыҡты иҫәпләйҙәр.
 
Аслыҡ, ашау етмәү социаль афәт булып һанала . '''Абсолют аслыҡ'''  — ашар еткермәүҙең күҙгә күренеп торғаны, '''сағыштырмаса (йәшерен) аслыҡ'''  — аслы-туҡлы йәшәү, аҙыҡ рационында кәрәкле матдәләр етмәү.
 
Аслыҡ, ғәҙәттән тыш тәбиғәт шарттары афәтенән һу: [[ер тетрәү]], [[һыу баҫыу]]ҙар, оҙаҡҡа һуҙылған ҡоролоҡ, циклондар һ.б., шулай уҡ [[һуғыш]]тар, хәрби конфликттар нәтижәһендә башланып китә. Был осраҡ тар [[ауыл хужалығы]] етештереүен киҫкен кәметә һәм көтөлмәгән бәлә-ҡазаларға алып килә.
 
[[Файл:Starved girl.jpg|thumb|[[Нигерия]]ла Граждандар һуғышы осорондағы аслыҡтан интегеүсе бала. 1967—1970  й.]]
2000 йылдан 2000 йылғаса аҙыҡ-түлек менән мәъминтәьмин ителеү буйынса БМО докладында ашап еткермәү сәбепле үлем осрағы 58 % етә тип билделәнәбилдәләнә. «Донъяла йыл һайын 62 миллион кеше үлә, һәи ун икенсе кеше аслыҡтан ыҙалан<ref name="library.thinkquest.org">[http://library.thinkquest.org/C002291/high/present/stats.htm The world hunger problem: Facts, figures and statistics]</ref>. 2006 йылда 38 миллион кеше ашап еткермәү менән бәле, [[микроэлементтар]] етешмәүҙән үлә»<ref>{{cite book |first=Jean |last=Ziegler |authorlink=Jean Ziegler |title=L'Empire de la honte |publisher=Fayard |location= |year=2007 |isbn=978-2-253-12115-2 |page=130 }}</ref>.
Үлем кимәлен хроник аслыҡ нәтижәһендә билдәләү ифраттаифрат та ауыр. Сөнки үлем осрағы туранан-тура аслыҡ менән бәләнмәгәнбәйләнмәгән. Ашап еткермәү кешеләрҙең, [[яман шеш]], [[кахексия]], [[дистрофия]], [[маразм]] кеүек, сирҙәр менән күпләп ауырыуына килтерә. [[Аҡһым]] етмәүҙән айырыуса балалар, бигерәк тә күкрәк һөтө имгән осорҙа һәм ғомөрөнөңғүмеренең беренсе йылдарында, шулай уҡ йөклө ҡатын-ҡыҙҙар һәм бала имеҙеүсе ҡатындар ғазаплана.
 
== Ашау етмәү сәбәптәре ==
28 юл:
* Аш ҡайнатыу тракты ауырыуҙары
* Аш һеңдереү процессы боҙолоу
* [[Депрессия]](күңел төшөнкөлөгө)<ref>Русско-башкирский словарь педагогических и психологических терминов (Н. Ф. Суфьянова, 2002)</ref>
* Неврозлы анорексия (ауырыу сәбәпле ашау теләгенең юҡлығы) <ref>Русско-башкирский словарь медицинских терминов (В. З. Гумеров, 1981)
</ref>
* Булимия (ныҡ көслө асығыу тойғоһо; йыш ҡына хәлһеҙлек һәм эс ауыртыу күҙәтелә)<ref>Русско-башкирский толковый словарь медицинских терминов (М. Т. Азнабаев, 2007)
</ref>
* [[Шәкәр диабеты]]
* Ураҙа тотоу
* [[Кома]] (тәрән йоҡоға оҡшаған иҫһеҙ хәл) <ref>Русско-башкирский словарь (под редакцией З. Г. Ураксина, 2005)
</ref>
* [[Алкоголизм]]
46 юл:
 
== Әҙәбиәт ==
 
 
[[Категория:Ижтимағи мәсьәләләр]]
[[Категория:Аслыҡ]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ашау_етмәү» битенән алынған