|
== I Бөтә башҡорт ҡоролтайы ==
[[1917 йыл]]дың 20-27 июлендә [[Ырымбур]]ҙа үткән Бөтә башҡорт ҡоролтайында, [[Өфө губернаһы|Өфө]], [[Ырымбур губернаһы|Ырымбур]], [[Һамар губернаһы|Һамар]], һәм [[Пермь губернаһы|Пермь]] һәм Силәбе губерналарынан 70 тирәһе вәкил ҡатнаша. Нәҡ I Бөтә башҡорт ҡоролтайында Башҡурдистан автономияһын булдырыу өсөн [[Башҡорт милли хәрәкәте]] барлыҡҡа килә.
Ҡоролтай 6 кешенән ([[Манатов Шәриф Әхмәтйән улы|Ш. Манатов]], ГҒ. Мутин, [[Мутин Илдархан Ибраһим улы|И. Мутин]], [[Мерәҫов Сәғит Ғөбәйҙулла улы|С. Мерәҫов]], [[Ҡыуатов Усман Мөхәмәтғәлим улы|У. Ҡыуатов]], [[Йомағолов Харис Йомағол улы|Х. Йомағолов]]) торған [[Башҡорт мәркәз шураһы|Башҡорт үҙәк (өлкә) шураһын (советын)]] һайлай. Бирелгән тауыштар һөҙөмтәһендә Шәриф Манатов алға сыға һәм уны шураның беренсе рәйесе итеп һайлайҙар.
Ҡоролтайҙа Рәсәй федератив демократик республика составында милли-территориаль автономия булдырыу, волостьулус советтарының (шура) эшмәкәрлеге, Бөтә Рәсәй УчредителдәрОйоштороу йыйылышына һайлауҙарҙа ҡатнашыу, аннексияларһыҙ һәм контрибуцияларһыҙ [[Беренсе донъя һуғышы]]н бөтөрөү, милли ҡораллы формированиелар ойоштороу, башҡорттарҙан тартып алынған ерҙәрҙе, [[Каруанһарай]]ҙы халыҡҡа ҡайтарып биреу, башҡорт халҡының иҫәбен алыу, милләт валютаһын һәм мөлкәт фондын булдырыу, бөтә халыҡҡа түләүһеҙ урта белем биреү, ирҙәрҙең һәм ҡатын-ҡыҙҙарҙың тиң хоҡуҡлылығы тураһында резолюциялар ҡабул ителә<ref>''[[Касимов, Салават Фитратович|Касимов С. Ф.]]'' Всебашкирские курултаи // Башкирская энциклопедия. В 7 т. Т.2. — Уфа: Башкирская энциклопедия., 2006, С.153.</ref>. Һуңғы резолюцияны индереүгә Һамар губернаһынан килгән делегат [[Ҡушаева Рабиға Йәнғол ҡыҙы]]ның доклады йоғонто яһаны.<ref>''В частности, она в своём докладе потребовала предоставить башкирским женщинам политические и гражданские права наравне с мужчинами. Несмотря на противодействие консервативной части курултая, многие предложения делегатки вошли в итоговую резолюцию съезда.''</ref>.
Киләһе ҡоролтайҙы [[Өфө]]лә үткәрергә ҡарар ҡабул ителде.
|
