Артерия: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Һәҙиә (фекер алышыу | өлөш) |
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) ә clean up using AWB |
||
3 юл:
'''Арте́риялар''' —ҡанды йөрәктән алып китеүсе тамырҙар.
'''[[Вена (анатомия)|Вена]]''' — [[ҡан]]
Иң нәҙек ҡан тамырҙары — .'''капиллярҙар'''.
25 юл:
*эске эндотелий (тоташтырғыс ҡатламда урынлашҡан эндотелиаль күҙәнәктәр);
*урта (һығылмалы эластик сүстәр һәм шыма мускулдарҙың ҡалын ҡатлауынан тора) ҡатлам иң ҡалыны һәм артерияларҙың диаметрын көйләй;
*тышҡы ҡатлам беше тоташтырғыс туҡыманан тора (адвентициялар).
Юл 46 ⟶ 44:
Йөрәктән ҡан сығып китеп, артериялар буйынса капиллярҙарға, унан вена тамырҙарына күсә.
[[Ҡан әйләнеше]]
Аортала бер нисә урынды айырып йөрөтәләр: башланып киткән ере — аорта тамырсаһы үрләүсе аортаға күсеп борола һәм аорта дуғаһы барлыҡҡа килтерә.
Юл 58 ⟶ 56:
Артабан умрау аҫты артериялары күкрәк ситлегенең алғы өлөшә менән диафрагмаға барыусы тамырҙарға айырыла.
Нәүбәттәре тармаҡтары . күкрәк ситлегенең өҫкө өлөшө менән һәм муйындың аҫҡы өлөшөнә килә. Умрау аҫтынан үтеп, умрау аҫты артерияһы мускул аҫты артерияһына әйләнә.
Мускул аҫты уйпатында был тамыр күкрәк ситлегенең ян ҡырына, өҫкө ослоҡтарға тармаҡтар ебәрә. Ҡулбашҡа күсеп, ҡулбаш артерияһы булып китә. Т
Юл 64 ⟶ 62:
ерһәктән үтеп ҡулбаш артерияһы нур һәм терһәк артерияларына бүленә. Улар, үҙ сиратында, беләкте ҡан менән тәьмин итеп, устарға күсә. Унда ике ус артериа дуғаһы — ус тамырҙарына тармаҡланыусы өҫкө һәм тәрән ус ҡан тамырҙарын барлыҡҡа килтерә. Ус тамырҙары усты һәм бармаҡтарҙы ҡан менән тәъмин итә.
Түбәнләүсе аорта күкрәк һәм ҡорһаҡ өлөштәренә бүленә. Күкрәк аортаһынан бик күп ҡабырға -ара артериялар китә. Улар күкрәк ситлегенә һәм уның эсендәге ағзаларҙы ҡан менән тәьмин итә. бара.
Ҡорһаҡ аортаһы ишле (бөйөр артерияларына, бөйөр өҫтө, ирҙәрҙә күкәйлек һәм ҡатын-ҡыҙҙарҙа йомортҡалыҡ артерияларына) һәм ишһеҙ (ашҡаҙан артерияһы, бауыр, талаҡ, үрге һәм түбәнге ҡатлы шекәрә) тармаҡтарын барлыҡҡа килтерә. Аҙағында ҡорһаҡ аортаһы дөйҡм бығым (подвздошные) артерияларына бүленә.
Юл 79 ⟶ 77:
Артериаль ҡан баҫымының үрге һәм түбәнге ике ҡиммәте була:
*береһе ҡанды этеп сығарыу өсөн йөрәк мускулдары ҡыҫҡарғанда ('''систола''') юғары ҡан баҫымы килә.
*йөрәк мускулдары бушанғанда ('''диастола''') көсөргәнеш кәмей һәм артерия баҫымы ла түбән төшә.
Үрге (юғары) ҡиммәтен — систола ҡан баҫымы '''( САБ — систола артериаль ҡан баҫымы)''' , ә аҫҡы (түбәнге) ҡиммәтен диастола ҡан баҫымы'''( ДАБ — диастола артериаль ҡан баҫымы)''' тип атайҙар.
Һау кешенең тыныс ваҡыттағы оптималь ҡан баҫымы (Коротков ысулы буйынса) терегөмөш бағанаһының 120/80 мм-ын тәшкил итә. Әммә ниндәй осраҡта ла, терегөмөш бағанаһының 140/90 мм билдәһенән артырға тейеш түгел.
Юл 97 ⟶ 95:
Бөгөн, бындай классик аппараттарҙан башҡа (өрә торған манжетлы, терегөмөшлө манометрлы) заманса электрон тонометрҙар ҡулланыла.
'''Күп кенә илдәрҙә ҡан баҫымын табиптар ошондай итеп яҙа''':
*RR=130/85.
Юл 120 ⟶ 118:
* {{ВТ-ЭСБЕ|Артерии}}
* {{Китап|автор=Валентин Козлов|заглавие=Анатомия сердечно-сосудистой системы. Учебное пособие|ссылка=|место=М.|издательство=Практическая Медицина|год=2013|страницы=|страниц=192|тираж=1000|isbn=978-5-98811-200-6}}
[[Категория:Ангиология]]
[[Категория:Йөрәк һәм ҡан тамыры системаһы]]
| |||