РККА-лағы репрессиялар (1937—1938): өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
382 юл:
|год = 1991
|номер = 5
|страницы = 170—175}}</ref>, Ф. Б. Комал, А. Т. Уколов һәм В. И. Ивкин, В. А. Бобренев һәм Л. М. Заика, Д. А. Волкогонов, О. Ф. Сувенировтың эштәре[прим. 4]. Уколов һәм Ивкин[108]<ref name="ТКА307"/>{{sfn|Печёнкин|2003|с=114|name="ПРО114"}}, Бобренев һәм Заика{{sfn|Сувениров|1998|с=129, 354}} һәм Сувенировтың<ref name="П5" group="прим.">Смотрите раздел [[Репрессии в РККА 1937—1938#Библиография|«Библиография»]]</ref> фәнни табыштары хәҙерге тарихнамәлә ҡулланыла{{sfn|Мильбах|2007|с=138|name="МОКДВА138"}} тикшеренеүҙәренән фәнни табыштары хәҙерге тарихнамәлә ҡулланыла; шул уҡ ваҡытта әлеге эштәрҙәге һығымталарҙың бер өлөшө тәнҡиткә дусар ителде{{sfn|Сувениров|1998|с= 130, 218, 301}}{{sfn|Печёнкин|2003|с=115|name="ПРО115"}}. Волкогонов тема буйынса бик мөһим сығанаҡтарҙы табыу һәм нәшер итеү буйынса эштәре маҡтауға лайыҡ{{sfn|Сувениров|1998|с=6|name="ТКА6"}}{{sfn|Черушев. Удар по своим|2003|с=354|name="ЧУС354"}}{{sfn|Мильбах|2007|с=65|name="МОКДВА65"}}. Әммә М. И. Мельтюховтың 1997 йылда тарихи сығанаҡтарҙы өйрәнеү фәне буйынса мәҡәләләрендә проблеманы тикшеренеүҙәге проблемалар асыҡлана: бер нисә бик мөһим проблемалар (шул иҫәптән репрессияларҙың Ҡыҙыл Армияға йоғонтоһо мәсьәләһе) һаман хәл ителмәгән,ҡайһы бер проблемалар хатта билдәләмәгәндәр, сығанаҡтар базаһы сикләнгән көйөнсә ҡала килә{{sfn|Мельтюхов|1997|с=118|name="ММИ118"}}.
 
Яңы тарихнамә осоро 1998 йылда Сувенировтың «Трагедия РККА 1937—1938» исемле монографияһы сығыуынан башлана. Был эштә автор 1937—1941 йылдарҙа «меңләгән РККА яугирҙары үткән үлем юлдарының» төп этаптарын тикшерә: «ҡулға алыу, алдан тикшереү, суд комедияһы, соңҡаға пуля». Ошо күҙлектән ғалим юғары власть органдарының һәм НКВД-ының репрессив эшмәкәрлеген, НКВД менән Ҡыҙыл Армия политоргандарының һәм прокуратураның үҙ-ара бәйләнештәрен, суд һәм судтан тыш репресив практикаһын тикшерә; хеҙмәтенең аҙаҡҡы главаһы РККА-ның һуғышҡа һәләтлегенә репрессияларҙың йоғонтоһона бағышлана{{sfn|Сувениров|1998|с=18, 63-64, 116, 128, 149-150, 217, 228, 232}} Был хеҙмәт әлегә тиклем актуаль булып ҡала, башҡа тикшеренеүселәр уны фундаменталь, фәнни һәм етди булараҡ баһалай {{sfn|Печёнкин|2003|с=6|name="ПРО6"}}{{sfn|Минаков|2004|с=626|name="МСМ626"}}{{sfn|Короленков|2005|с=155|name="АВК155"}}<ref name="ЧГБ5"/>{{sfn|Григорян, Мильбах, Чернавский|2013|с=6|name="ГМЧ6"}}. Шул уҡ ваҡытта был эш тәнҡитләнә. А. В. Короленков «бигүк ышаныслы булмаған мемуар шаһитлығына иғтибар биреүҙә» һәм «сит ил әҙәбиәте менән танышыуҙы»<ref name="АВК155"/>. хеҙмәттең етешһеҙлектәре тип һанай. Ҡайһы бер авторҙар{{sfn|Самуэльсон, Хаустов|2010|с=16|name="СХ16"}}<ref name="ЛСЕ18"/> Сувениров репрессияларҙың сәбәптәрен аса алманы, тип иҫәпләй. А. А. Смирнов репрессиялар һөҙөмтәләре буйынса тикшеренеүҙәрҙе тәнҡитләй, сөнки РККА-лағы «репрессияға тиклемге» һәм «репрессиянан һуңғы» хәл тикшерелмәгән {{sfn|Смирнов|2011|с=7—13}}.