|
== Биографияһы ==
Ирина Федоровна Влах Молдавия ССР-ының Комрат ҡалаһында 1974 йылдың 26 февралендә хеҙмәткәрҙәр этник [[Ғағауздар|гагауз]] һәм [[Болгарҙар|болгар ҡатыны]] ғаиләһендә тыуған.
=== Белеме ===
[[1991 йылданйыл]]дан алып 1996 йылға тиклем Комрат дәүләт университетының юридик факультетында уҡый
2001 йылдан 2008 йылға тиклем Молдова Республикаһы Фәндәр академияһы янындағы докторантурала уҡый.
[[2008 йылдайыл]]да «Современная концепция развития государственной службы в Республике Молдова» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай. Дәүләт идараһы даирәләренә, Молодова Республикаһының милләт-ара тыныслығын нығытыу һәм рус телле халыҡтарҙың хоҡуғын яҡлауға ҡағылған бер нисә ғилми баҫманың авторы.
=== Профессиональ эшмәкәрлеге ===
1996—2003[[1996]]—[[2003 йылдарйыл]]дар — —ГагаузияГагаузия АТО һалым инспекцияһы юрисы.
2003—2005 йылдар[[2003]]—[[2005 йыл]]дар — Гагаузия Автономиялы окургы башҡарма комитетының юридик бүлеге начальнигы.
'''Сәйәси эшмәкәрлеге'''
2005—2009 йылдар[[2005]]—[[2009 йыл]]дар — Молдова Республикаһы XVI саҡырылыш Парламенты депутаты, хоҡуҡ мәсьәләләре, тәғәйенләүҙәр буйынса комиссия ағзаһы.
[[2009 йылдан йыл]]дан — Молдова Республикаһы XVIII саҡырылыш Парламенты депутаты, хоҡуҡ мәсьәләләре, тәғәйенләүҙәр буйынса комиссия ағзаһы.
2009—2010[[2009]]—[[2010 йылдарйыл]]дар — Молдова Республикаһының XVIII саҡырылыш Парламенты депутаты, хоҡуҡ мәсьәләләре, тәғәйенләүҙәр буйынса комиссия ағзаһы.
2010—2014[[2010]]—[[2014 йылдарйыл]]дар — Молдова Республикаһы XIX саҡырылыш Парламенты депутаты, МР Парламентының даими бюро ағзаһы.
2014—2015 — Молдова Республикаһы XX саҡырылыш Парламенты депутаты, кеше хоҡуҡтары һәм этник-ара мөнәсәбәттәр буйынса комиссия ағзаһы.
[[2007 йылдан йыл]]дан [[2015 йылдыңйыл]]дың 27 ғинуарына тиклем — Комратта район партия ойошмаһы етәксеһе, [[Коммунистар партияһы молдова республикаһы|коммунистар партияһы]]<nowiki/>ныңпартияһының Үҙәк комитет ағзаһы.
2010 йылдан 2015 йылдың ғинуарына тиклем ПКРМ юғары партия органы — Сәйәси башҡарма комитетта була.
[[2008 йылдыңйыл]]дың 3 апреленән бойондороҡһоҙ дәүләттәр союзының Парламент-ара ассамблеяһы советы ҡарары менән БДБ ағзалары - дәүләттәр араһындағы интгерацион бәйләнештәрҙе нығытыуы өсөн почет грамотаһы менән бүләкләнә.
2010 йылда Гагаузия автономиялы округ башканы һайлауҙарында үҙ көсөс һынап ҡарай. Һайлауҙа өс көнәркәш ҡатнаша. Шул уҡ ваҡытта Ирина Валх менән уның оппоненты араһында айырма 300-ҙән ашыу тауыш тәшкил итә, был оппоненттар тарафынан административ ресурстарҙы һәм «ҡара» һайлау технологияларын ҡулланыу менән аңлатыла<ref>Выборы Башкана Гагаузии 2010 года / alegeri.md.  www.e-democracy.md. <small>Дата обращения: 25 августа 2019.</small></ref>.
2015 йылдың 22 мартында Гагаузия АТО башканы һайлауҙарында еңеп сыға, беренсе турҙа 51,11 процент тауыш йыя. Һайлауҙар еңел булмағанлығы тураһында ла фекерен әйтә<ref>[http://eawfpress.ru/press-tsentr/news/forum/irina-vlakh-gagauziya-lomaet-patriarkhalnye-stereotipy/ Ирина Влах: «Гагаузия ломает патриархальные стереотипы»]</ref>.
[[2019 йылдайыл]]да Гагаузия башлығына рекордлы (90%) тауыш менән яңынан һайлана<ref>Вице-премьер России поздравил Влах с победой на выборах главы Гагаузии.  РИА Новости (20190701T0938+0300Z). <small>Дата обращения: 25 августа 2019.</small></ref>.
[[2021 йылдыңйыл]]дың [[4 мартындамарт]]ында Молдова хәүефһеҙлегенең юғары советынан сығарыла<ref>Башкан Гагаузии исключена из состава Высшего совета безопасности (рус.) ''' (неопр.)''' ?.  ''NOI MD''  (4.03.2021).</ref> . «Был бик көтөлмәгән сигнал. Беҙ ҙә, бындай ҡарар ҡабул ителгәнен аңламаныҡ. Нимәлер барғанын күрҙек, ләкин быны аңлата алмайбыҙ», - тип аңлата Гагаузияның башканы уның ВСБ-нан президенттың бушатыуын<ref>Guvernatoarea singurei autonomii din tara (рум.).  ''Unimedia''  (4.03.2021).</ref> . Гагаузия башканы шулай ук Молдованың рус телле дөйөм мәғлүмәт сараларында кире реакция уята, уның журналистары Майи Сандуның «уйланылмаған сәйәсәте» арҡаһында автономиялы төҙөлмәлә сепаратистик кәйефтәрҙең арытуы тураһында белдерә<ref>Политика Майи Санду может привести к необратимым последствиям: в Комрате вспоминают лозунги 1990 года (рус.) ''' (неопр.)''' ?.  ''www.vedomosti.md''.  <small>Дата обращения: 11 марта 2021.</small></ref>.
== Наградалары ==
| 