Роза Попова: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
3 юл:
== Биографияһы ==
Руска Михайлова Мануйлованың тыуыу урыны һәм сығышы тураһында мәғлүмәттәр ҡаршылыҡлы. Суҡындырыу тураһында таныҡлыҡҡа ярашлы, Роза Попова 1878 йылдың көҙөндә тыуған. Әсәһе — Филипина Глаз [[Нови-Сад]], атаһы — Михаил Манойлович, шулай уҡ шунда тыуған. Руска ата
Өлкән синыфта Руска «Зора» күсмә театр труппаһына инә. Театр сәнғәтенә актёр һәм режиссер Константин Сапуновта өйрәнә. [[1897 йыл]]да Велико-Тырново ҡалаһында сәхнәлә «Ихлас дуҫлыҡ» пьесаһында София ролендә беренсе тапҡыр сығыш яһай<ref>{{книга|заглавие=Енциклопедия на българския тетаър|год=2008|издательство=Издателска къща „Труд“|место=София|isbn=9545287713|страницы=371}}</ref>. Иренең театр труппаһы менән сәйәхәт итә. 1900 йылдан 1902 йылға тиклем «Күҙ йәше һәм көлөү» театры труппаһында уйнай,
Ғүмере буйы драматик ролдәрҙе башҡара, күп кенә йәмәғәт сараларында ҡатнаша, Болгарияла милли театр сәнғәтен үҫтереүгә әүҙем булышлыҡ итә, уның исеме мотлаҡ София, Пловдив, Русе ҡалаларының мәҙәни тормошо менән бәйле. Париж журналы «Минерва» уны «болгар [[Сара Бернар]]ы» тип атай («Македония» гәзитенең 26.XI.1933й. мәҡәләһе). Уның уҡытыусыһы, [[Бухарест]] консерваторияһын тамамлаусы һәм [[Болгария]]ның беренсе профессиональ актерҙарҙың береһе Константин Сапунов<ref>{{статья |автор= Терзиева М. Т|заглавие= Педагогическая и театральная деятельность Добри Войникова в Румынии|ссылка= https://cyberleninka.ru/article/n/pedagogicheskaya-i-teatralnaya-deyatelnost-dobri-voynikova-v-rumynii/viewer|язык= ru|издание= Перспективы науки и образования|тип= Журнал|год= 2019|месяц= |число= |том= |номер= (40)|страницы= 405-414|doi= 10.32744/pse.2019.4.31|issn=}}</ref> Роза Попованың «һирәк фажиғәле талантын» билдәләй<ref name="Попова">{{cite web |author= |url= https://trud.bg/маниак-прострелва-роза-попова/|title= Маниак прострелва Роза Попова|lang= bg|website= Труд медия|publisher= |date= |accessdate= 2020-06-06}}</ref>.
11 юл:
Болгар театры тураһында мәҡәләһендә Гео Милев Роза Попованы һәм Адриана Будевскаяны Болгарияның берҙән-бер ысын драматик актрисалары кеүек билдәләй. [[Балҡан һуғыштары]] йылдарында роза сәхнгәне ҡалдыра һәм хәрби госпиталдә ҡорһаҡ тифы менән яфаланғандарҙы тәрбиәләй. Ҡайтыу менән уны үҙ театрын булдырыу идеяһы солғай. Ире менән ул буласаҡ театр проектына ижади база һәм финанс булдырыу өсөн Деде Агачҡа юллана. 1915 йылда Деде Агачта уларҙың йорто бомбаға эләгә һәм емерелә, уның менән буласаҡ театр өсөн пьеса оригиналдары, тәржемәләр, гардероб, китапхана юҡҡа сыға<ref name="Борджидарова "/>.
1900 йылдан уны маниакаль табыныусы, Врацанан 25 йәшлек уҡытыусы һәм шағир Тодор Богданов эҙәрлекләй<ref
1904 йылдан 1906 йылға тиклем ул әленән әле режиссер сифатында сығыш яһай һәм парраллель рәүештә [[Пловдив]]та театр труппаһында сәхнәлә сығыш яһай. Шунан ул [[Вена]]ға әҙәбиәт һәм [[Вена университеты]]нда медицина өйрәнеү өсөн сығып китә. 1908 йылда Болгарияға ҡайта һәм ҡабаттан уны Милли театрға эшкә саҡырып алалар. Унда ул [[1910 йыл]]ға тиклем уйнай.
17 юл:
1910—1911 йылдарҙа ул Русе ҡалаһында театрҙа беренсе режиссер-ҡуйыусы була<ref>{{Cite web|url=http://www.rusetheatre.com/история_137_146|title=История на русенския драматичен театър (болг.). Драматичен театър „Сава Огнянов“, Русе.|author=|website=|date=|publisher=www.rusetheatre.com|accessdate=2020-03-24}}</ref>.
Күпмелер ваҡыт Ирекле театрҙа эшләй. Ул боронғо грек трагедияларынан алып хәҙерге
1926 йылдың 15 майында Милли театр ике бөйөк актрисаның — Роза Попованың һәм Маня Икономованың театр һәм ижади тормошоноң 25 йыл тулыуы айҡанлы тантаналы байрам ойоштора. Уларҙың эшенә арналған материалдар йыйынтығы баҫылып сыға. Актриса байрамда ҡатнашмаҫ өсөн баш ҡаланан китә. Ул с әхнәнән китеүе һәм мемуарҙар яҙа башлауы тураһында белдерә. Роза Попова бик һирәк булһа ла уйнауын дауам итә. 52 йәшендә, 1930 йылда Зудермандың пьесаһы буйынса Стоян Поповтың юбилейына арналған спектаклдә Магда ролендә сығыш яһай. Уның был ролдә һуңғы тапҡыр күренеүе өс йылдан һуң Зудерман үлеменең бишенсе йыллығын рәсми байрам итеүҙә була. Барлыҡ тиерлек София гәзиттәре был тамашаны яҡтырта. Роза Попованың сығышы баш ҡала аудиторияһында һоҡланыу тыуҙыра. «Бәрхәт тауышы яңғырай, әрнетә һәм тулҡынландыра. Ул туранан-тура күңелдәргә үтеп инә, һәм был тауыш күңелдең бер ҡылын да битараф ҡалдырмай», — тип яҙа 1933 йылда болгар шағиры Владимир Русалиев «Болгар милли театр» мәҡәләһендә.
| |||