Түбәнге Әтлән (Силәбе өлкәһе): өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Тамғалар: Мобиль үҙгәртеү Мобиль ҡушымта аша үҙгәртеү
викилаштырыу
39 юл:
| цифровой идентификатор = 75442000011
}}
'''Түбәнге Әтлән''' ({{lang-ru|Нижний Атлян}})  — [[Силәбе өлкәһе]]нең Мейәс ҡала округы составындағы ҡасаба. [[Атлян]] йылғаһында урынлашҡан.
 
== Тарихы ==
1823 йылдың мартында [[Мейәс (йылға)|Мейәс]] йылғаһы буйында тәүге һибелмә алтын табылған. Яҡын-тирәләге йылғаларҙа, шул иҫәптән [[Атлян]] йылғаһында ла һибелмә алтын барлығы асыҡланған. 1823 йылда Әтлән прииссы асыла.
 
1838 йылда Әтлән руднигында П. Аносовтың "«Самоходка"» тигән тәүге алтын йыуыу станогы төҙөлгән<ref>{{cite web |url=http://lab.bmstu.ru/bulat/Parts8/index.htm |title=Булатная сталь |subtitle=8. Открытие тайны булата П. П. Аносовым |author=Дорофеев Роман |lang=ru |website=Лаборатория тонких физических методов исследования [[МГТУ им. Н. Э. Баумана]] |accessdate=2018-12-03}}</ref>.
 
Ҡасабаға тәүҙә Шиферный тигән исем беркетелә. Әтлән сланецы ятҡылығы [[Атлян]] йылғаһы үҙәгендә Сыростан станцияһынан ун өс километр алыҫлыҡта урынлашҡан. Разведка эштәре профессор В. В.  Аршинов башланғысы буйынса 1928 йылдан алып минералогия институты тарафынан үткәрелә башлай, әммә аҡса һәм ваҡыт етмәй, шуға күрә эш тулы күләмдә 1929 йылда ла дауам итә.
 
Бер аҙ ваҡыт үткәс, Шиферный ҡасабаһы Түбәнге Әтлән тип үҙгәртелә. Был исем күршеһендә урынлашҡан Үрге Әтлән ҡасабаһының атамаһынан алынған тиҙәр.
 
1930-сы йылдар башында ҡасабала махсус колониялар булған, унда хеҙмәт торондары тотолған. Уның менән Силәбе өлкәһе Эске эштәр халыҡ комиссариаты идаралығының хеҙмәт биләмәләре һәм урындар бүлеге шөғөлләнгән.
55 юл:
1935 йылдың 1 сентябрендә ҡасабала 35-се ете йыллыҡ мәктәп асыла, 1952 йылда ун йыллыҡ булдырыла<ref>{{cite web |url=https://mkousosh35.jimdo.com/сведения-об-образовательной-организации/ |title=О нас |lang=ru |website=МКОУ «СОШ № 35» |accessdate=2018-12-03}}</ref>.
 
1935 йылдың 28 ноябрендә эске эштәр комиссары приказы менән 600 кешелек бәлиғ булмағандар өсөн хеҙмәт колонияһы асыла. Беренсе начальнигы  — Василий Данилович Филимонов<ref name="chelindustry">{{cite web |url=https://chelindustry.ru/view2.php?idd=913&rr=10 |title=ФГУ Атлянская воспитательная колония ГУФСИН России по Челябинской области |subtitle=История и деятельность |lang=ru |website=Chelindustry.ru |accessdate=2018-12-03}}</ref>.
 
1936 йылдың 26 ноябрендә [[Силәбе өлкәһе]] СССР-ҙың Эске эштәр идаралығы начальнигы Милаевтың «Об открытии трудовой колонии в Атляне» тигән бойороғо сыға. Унда ошолар языла:
70 юл:
# Обеспечить полное отсутствие побегов из колонии путем ведения политико-воспитательной и разъяснительной работы и организации охраны колонии от побегов силами самих же воспитанников.»</blockquote>
 
2013 йылда "«Атлянская воспитательная колония"» федераль ҡаҙна учреждениеһын ябырға, уның урынында өлкәндәр өсөн колония асырға ҡарар ителә. Ҡарар Мейәс халҡында ризаһыҙлыҡ тыуҙыра.<ref name="chel">{{cite web |url=http://www.chel.aif.ru/society/people/1478896 |title=Ненужный Атлян. Южноуральцы против осуждённых на своих улицах |subtitle= |author=Эльвира Галимова |lang=ru |website=[[Аргументы и факты|АиФ]] в Челябинске |date=2015-03-30 |accessdate=2018-12-03}}</ref> 2017 йылдың 5 ғинуарында Рәсәй Федераль язаны үтәү хеҙмәтенең 39-сы бойороғо менән федераль ҡаҙна учреждениеһы "Атлянская воспитательная колония " федераль ҡаҙна учреждениеһы «Колония-поселение №  7 ГУФСИН по Челябинской области» тип үҙгәртелә.<ref name="fkurf">{{cite web |url=http://fkurf.ru/uralskij_fo/chelyabinskaya_oblast/fku_kp-7.html |title=КП-7 г. Миасс пос. Нижний Атлян |lang=ru |website=fkurf.ru |accessdate=2018-12-03}}</ref>
 
== Иҫтәлекле урындары ==
* Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булған һалдаттарға һәйкәл.
* Тальк комбинаты мейестәре
79 юл:
 
== Ҡыҙыҡлы факттар ==
Леонид Габышевтың "«Одлян, или Воздух свободы"» повесында тәрбиә колонияның прообразы булып Әтлән ҡасабаһындағы тәрбиә колонияһы була. Был колонияла Леонид Габышев бәлиғ булмаған сағында ошонда ултырып сыҡҡан.
 
== Мәҙәниәт ==
* [[Мейәс (ҡала)|Мейәс]] ҡалаһының 11-се үҙәкләштерелгән китапхана системаһының китапхана-филиалы (1947 йылдан)<ref>{{cite web |url=https://www.culture.ru/institutes/27418/biblioteka-filial-11-pos-nizhnii-atlyan |title=Библиотека-филиал № 11 пос. Нижний Атлян |lang=ru |website=«Культура.РФ» |accessdate=2018-12-03}}</ref>.
* Клуб
* Балалар майҙансығы
 
== Мәғәриф ==
* МКОУ Мейәс ҡалаһы "«35-се урта дөйөм белем биреү мәктәбе"».
 
== Һылтанмалар ==