Башҡортостандың Ҡыҙыл китабы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Sherbn (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
|||
1 юл:
{{Ук}}
'''Башҡортостандың Ҡыҙыл китабы''' — һирәк осрай торған һәм юғалыу ҡурҡынысы янаған [[хайуандар]], [[үҫемлектәр]] һәм [[бәшмәктәр|бәшмәк]] төрҙәренең исемлеге, уларҙың таралған урындары, иҫәбе, аҙайыу сәбәптәре, һаҡлау саралары тураһындада тасуирлама.
== Башҡортостан йәнлектәренең Ҡыҙыл китабы тураһында ==
[[Башҡорт АССР-ы]]ның Ҡыҙыл китабы тәү тапҡыр 1984 баҫылып сыға, 1987 ҡабатлап баҫыла. Уға 180 үҫемлек төрө, шуларҙың 12-һе элекке СССР территорияһында һирәк осрай торған үҫемлек, [[Урал]]дағы борондан ҡалған 33 төр үҫемлек ингән, 32 — эндемик, 22 — һирәк осраған дарыу үҫемлектәре һәм 39 — декоратив үҫемлек, 8 — емеш-еләк, 6 — баллы, 11 — эфир майлы һәм 17 башҡа төр үҫемлектәрҙең һирәк төрҙәре бар. Ҡыҙыл китап хайуандарҙың 157 төрө, һирәк осрай торған бөжәктәр, балыҡтар, имеҙеүселәр һ. б., шул иҫәптән элекке СССР территорияһындағы һирәк хайуандарҙың 51 төрө индерелгән.
Башҡортостандың «Ҡыҙыл китабы» рәсми документ иҫәпләнә.
Йылдан йыл кешенең аңлы рәүештә ҡайһы бер төрҙәргә һунар итеүе, һаҡһыҙ ҡарашы күп кенә йәнлектәрҙең, ҡоштарҙың, үҫемлектәрҙең, бөжәктәрҙең, бәшмәктәрҙең ҡайһы бер төрҙәрен юҡҡа сығара бара. Улар бик һирәк осрай.
Хәҙерге ваҡытта Закон тарафынан Башҡортостан биләмәһендә 112 төр хайуан: 7 балыҡ, 6 һөйрәлеүсе, 49 ҡош, 18 һөтимәрҙәр һаҡланыла.
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы ҡайһы бер тереклек юҡҡа ла сыҡҡан. Мәҫәлән, тарпан, төньяҡ боланы, сайғаҡ,росомаха, кеш, аҡбаш сыпҡай, таҙғара, туғаҙаҡ,бөҙрә берғаҙан, аҡ балыҡ һәм башҡалар.
| |||