Ҡашҡабаш: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ҡулланыусы Akkashka (фекер алышыу) 1014111 үҙгәртеүенән баш тартты
Тамғалар: кире алырға
Ҡулланыусы Akkashka (фекер алышыу) 1014110 үҙгәртеүенән баш тартты
Тамғалар: кире алырға
1 юл:
{{Ук}}
'''Ҡашҡабаш''' (төркисә ''маңлайында аҡ билдәһе булған'' тигәнде аъңлата, тау түбәһе), йәки '''Романов ҡырласы''' — Әртә ҡала округы территорияһында, [[Ҡариҙел (йылға)|Өфө]] йылғаһының уң ярында урынлашҡан тау. Иң яҡын тораҡ пункт — 2 километрҙа ятҡан Курки ауылы, [[Әртә]] ҡасабаһына тиклем 12  км Бейек түгел, диңгеҙ кимәленән 600—700 м, тау йәшкелт һоро ҡомташ һәм балсыҡлы мергель һәм [[эзбизташ]]тан торған ҡатлаулы палеозойҙан һаҡланған һәүерташтарҙан тора.
 
== Геологик һәйкәлдең тасуирламаһы ==
Ҡашҡабаш тауы бейек түгел, диңгеҙ кимәленән 600—700 м, тау йәшкелт һоро ҡомташ һәм балсыҡлы мергель һәм [[эзбизташ]]тан торған ҡатлаулы палеозойҙан һаҡланған һәүерташтарҙан тора<ref>http://www.geomem.ru/Gora-Kashkabash-Romanov-uval</ref>.
 
Иҫке сығанаҡтарҙа, тау итәгендәге ҡомташтан [[тирмән ташы]], ҡылыс, ҡылыс, салғы һәм ураҡ үткерләү өсөн файҙаланылған сарлау ташы алғанлыҡтан, Яныуыс (Точильный) тауы тип аталған.
 
Әртә тимер эшләү заводы ла уның ҡарамағына ингәнлектән, Златоуст ҡала округы начальнигы металлург Павел Аносов сарлау ташы тураһында ишетеп белә һәм һынап ҡарарға була. Алтынтамаҡта (Златоуст) яһалған һалҡын ҡорал һәм Әртәлә эшләнгән салғылар үткерләүүткер маҡсатындабулырға ҡулланылғантейеш. Аносов, сарлауСарлау түңәрәк таштарын Англиянан ҙур хаҡ түләп ташығансы, типАносов яныуыссарлау ташын Ҡашҡабаш итәгендә табыуҙы ойоштора.
 
Үҙенең урындағы табышы һәм сарлау ташын уңышлы ҡулланыуы тураһында Аносов "«Горный журнал"»да яҙып баҫтыра.
 
Ошо хәбәр геолог Александр Карпинскийға биллдәле була, һәм 1873 йылда ғалим Ҡашҡабашҡа килә.
 
1874 йылда геолог А. П. Карпинский Уралдағы иң мөһим асышы тип атай: ҡомташта палеозой осорона ҡараған үҫемлектәр һәм спираль һымаҡ төрөлгән баш-аяҡлы моллюска-аммониттарҙың ҡаҙылма ҡалдыҡтарын таба. Ғалим Пермь системаһының түбәнге ҡатын тасуирлай һәм Әртә ярусы тигән исем бирә.
 
Ҡашҡабаш тауының көньяҡ битләүендә сарлау түңәрәктәренең элекке әҙерләнмәләре һаҡланған боронғо карьерҙар бар<ref>[https://xn-----8kca8cc4agt0f.xn--p1ai/places/223-pamyatnik-prirody-gora-kashkabash-v-artyah Ҡашҡабаш тауы]</ref>.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ҡашҡабаш» битенән алынған